Münferit Sparta örneğini dışarda bırakırsak, meşru bir bebeğin babasız kalmasından dolayı yaşanacak zorluklar yüzünden terki ya da gayrimeşru ilişkiden doğanların reddedi öne çıkan iki sebeptir. Dullar ya da boşanmış kadınlarda potansiyel meşru çocukların terkine dair kanıtlarımız nispeten fazladır. Bir İskenderiye hukuki papirüsünde dul bir kadın yeniden evlenebilmek için meşru çocuğunu terk etmekle suçlanmaktadır. Bazen eşler arasındaki tartışmalar ya da eşlerin birbirlerine karşı düşmanca tutumları çocukların terkine yol açabilmektedir. MÖ 450 civarına ait meşhur Gortyn (Girit) yasalarından bir maddede, boşanmadan sonra doğurmuş bir kadının çocuğu eski eşi tarafından reddedilirse ondan kurtulabileceği söylenir. Mesela Augustus dönemi gramercilerinden Melissus da ebeveynleri arasındaki boşanmayla sonuçlanan anlaşmazlık sonrasından terk edilmişti. Boşandıktan sonra hamileliğin gerçekleştiği durumlarda çocuğun şüphe üzerine terk edilebileceğine dair Roma yasalarını biliyoruz. Gayirmeşru çocuklara gelince, antik kaynaklarda hamilelikle sonuçlanan evilik öncesi cinsel ilişkiye dair göndermeler şaşırtıcı derecede azdır ve olanlar da genellikle tecavüz vakalarıdır. Bunun sebeplerinden biri, kadınların çok genç yaşlarda evlenmeleri, dolayısıyla böyle bir ilişkiye girme ihtimallerinin az olması, diğeri de kadınların gözetim altında nispeten kapalı bir yaşam sürmeleridir. Evlilik öncesi hamilelik durumlarında da muhtemelen kızlar hemen evlendirilmekteydi. Fakat mesela Augustus torunu Iulia Minor’un gayrimeşru çocuğundan kurtulunması için emir vermişti ve Claudius da eski eşi Urgulanilla’nın bebeğini reddetmişti. Saray skandalları oldukları için kaynaklarımıza girmiş olayları bir kenara bırakırsak, evlilik sırasında doğmuş gayrimeşru çocuklar kadınların zinasına neredeyse hiç bağlanmaz, ancak şüphesiz gerçekte böyle örnekler hiç de az değildi.

Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 106. Sayı “Ötekilerin Arkeolojisi Dışlananlar ve Ötekileştirilenler”