Daskyleion’da Cehri Meyvesinin İzleri
Eski Bir Halk İlacı ve Boya Madesi
Balıkesir-Bandırma havzasında Manyas Gölü’nün güneyinde uzanan Hisartepe; Frig, Lidya, Pers, Helen ve Bizans uygarlıklarına ev sahipliği yapmıştı. Tarihte Daskyleion olarak bilinen bu yerleşim, 20. yüzyıldan itibaren arkeologların ilgi odağı oldu.
- Yazar : Emel O. DÖNMEZ / Ali A. AKYOL / Kaan İREN
- Tarih : 2020-07-02 01:34:40
Tepede, 2011 yılı arkeoloji çalışmaları sırasında, kazı başkanı Kaan İren ile arkeometrist Ali Akın Akyol’un dikkatini çeken çeşitli buluntular arasında, Hellenistik Döneme ait (olasılıkla MÖ geç 4. - erken 3. yüzyıl) bir mekanın tabanında bulunan kömürleşmiş meyveler de vardı. Bu meyve kalıntıları ile birlikte, Daskyleion’da daha önceki kazı sezonlarında gün ışığına çıkartılan arkeobotanik malzemeyi inceleyen arkeobotanikçi Emel Oybak Dönmez, 8-13 mm çapındaki bu yuvarlak meyvelerin cehri bitkisine (Frangula alnus) ait olduğunu belirledi. Diğer örnekler arasında, Bizans Dönemine ait bir pithos ile bir çukur içinde yine kömürleşmiş cehri tohumları bulundu.
Daskyleion Akropolisinde cehri meyvelerinin gün ışığına çıkarıldığı Hellenistik mekan
Cehri bitkisi, cehrigiller ailesinden, yaprak döken, 2-5 metre kadar boylanan çalı ya da küçük ağaçtır. Frangula alnus türü günümüzde, Kuzey ve Doğu Anadolu’nun dağlık kesimlerinde yetişmektedir. Yazılı kaynaklar ve etnobotanik kayıtlar, bazı cehrigil türlerinin Anadolu tarihinde tıbbi ve ekonomik açıdan önemli bir yer edindiğini gösteriyor. Cehrinin olgun meyveleri geçmişte çoğunlukla müshil ilacı, kurutulmuş ve bir yıl kadar bekletilmiş gövde ve dal kabukları romatizma tedavisi için ve idrar söktürücü olarak kullanılmıştır.
Daskyleion’da bulunan cehri tohumlarından ikisinin yakından görünümü
Cehrigil meyveleri, İç Anadolu’da geleneksel olarak sarılık tedavisinde halen kullanılmaktadır. Kayseri yöresi 19. yüzyılda cehrigil tarımı ve meyve üretiminde önemli rol oynamış ve özellikle köyleri için büyük gelir kaynağı olmuştur. Yün, kumaş ve halıların renklendirilmesi için boya maddesi olarak kullanılan cehri meyvesi üretimi, ilgili yüzyılda, yıllık ortalama 400 ton, bazı yıllarda ise 500 tonu aşmıştır.
Ürünün çoğu İngiltere, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilmiştir. Özellikle 20. yüzyılın ikinci çeyreğinden sonra yeni kimyasal boyaların piyasaya sürülmesi nedeni ile cehriye olan talep azalmış ve tarımı büyük ölçüde bırakılmıştır. Türkiye’de yapılan arkeoloji kazılarının bazılarında cehrinin şimdiye kadar sadece kömürleşmiş ahşap parçaları bulundu. Bunlar arasında Hallan Çemi, Cafer Höyük, Kurban Höyük, Aşvan Kale ve Gritille sayılabilir.
Prof. Dr. Ali A. Dönmez’in arşivinden
Bu durum, bitkinin odunundan da çeşitli şekillerde yararlanıldığını göstermektir. Bitkinin meyve ve tohumları ise günümüze kadar sadece Daskyleion’da kaydedilebildi. Hellenistik ve Bizans Döneminde Daskyleion yerleşimcileri cehri meyve ve tohumlarını büyük olasılıkla halk ilacı ve/ya da boya maddesi olarak kullanmışlardı.
Daskyleion kazıları TÜBİTAK tarafından 2010-2013 yılları arasında 109K363 nolu, arkeobotanik çalışmalar Ankara Üniversitesi BAP 11B 6055003 nolu projeler kapsamında desteklenmiştir.
EN ÇOK OKUNANLAR
Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu
11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.
- Altın
- Bilezik
- Takı
- Roma Dönemi
- İngiltere
- Gold
- Bracelet
- Jewellery
- Roman
- England
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology
Tarlada Tesadüfen Bulunan Eşsiz Roma Miğferi Yeniden Sergileniyor
Amatör arkeologlar tarafından 20 yıldan uzun bir süre önce bir arazide keşfedilen eşsiz bir Roma süvari miğferi bir müzede sergileniyor.
- Roma Miğferi
- Miğfer
- Müze
- Museum
- Savaş
- Zırh
- Süvari
- Roma Dönemi
- Demir
- Demir Çağ
- Roman Helmet
- Helmet
- War
- Armour
- Armour
- Cavalry
- Roman
- Iron
- Iron Age
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World A
SON İÇERİKLER
Türk Kökenli Avarların Avrupa’daki Antik DNA’ları İnceleniyor
- Türk
- Türkler
- Avar
- Avarlar
- Avrupa
- Macarlar
- Macaristan
- Karpat Havzası
- DNA
- Aile
- Akraba
- Akrabalık
- Soy
- Soyağacı
- Antropoloji
- Arta Asya
- Mezar
- Kemik
- İskelet
- Savaşçı
- Bozkır
- Göçebe
- Turk
- Turks
- Avar
- Avars
- Europe
- Hungarians
- Hungary
- Carpathian Basin
- DNA
- Family
- Relatives
- Kinship
- Lineage
- Genealogy
- Anthropology
- Arta Asia
- Grave
- Bone
- Skeleton
- Warrior
- Steppe
- Nomad
- Arkeoloji
İmparator Augustus’un Kayıp Villası Bulundu
- İmparator
- Augustus
- Caesar
- Roma
- Roma İmparatoru
- Kayıp
- Villa
- Somma Vesuviana
- Vezüv
- Yanardağ
- İtalya
- Roma İmparatorluğu
- Emperor
- Rome
- Roman Emperor
- Lost
- Villa
- Somma Vesuviana
- Vesuvius
- Volcano
- Italy
- Roman Empire
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Gün
Hırvatistan'da 2500 Yıllık Greko-İllirya Miğferi Bulundu
- Miğfer
- Tunç
- Savaş
- Zırh
- Adak
- Sunu
- Yunanlar
- Etrüksler
- İskitler
- İliryalılar
- Hırvatistan
- Peloponnessos
- Helmet
- Bronze
- War
- Armour
- Votive
- Offering
- Greeks
- Etruscans
- Scythians
- Illyrians
- Croatia
- Peloponnesus
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- A