Kadının Şişmanlığının Tarihsel Evrimi

Yıl 1984. Üniversite sınavlarında Tiyatro ya da Tarih Bölümünü isterken hasbelkader Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümünü kazandım. Hititoloji dersi ilk etapta gözümü korkutmuş, bu bölümden sittinsene mezun olamayacağımı düşünmüştüm. Sabahın köründe, perdeleri kapatılan sınıflarda slayt gösterileri ise öğrencileri uykuya geçirecek tarzdaydı. Eskiçağ insanının eserleri pek fazla ilgimi çekecek türden değildi.

Tahtta oturan pişmiş toprak kadın heykelciği. Çatalhöyük, Konya, Geç Neolitik Çağ MÖ 6200-5800.©Ankara Anadolu Medeniyetleri

Ancak Neolitik ve Kalkolitik Çağ dersinde, MÖ 6500 yıllarına tarihlenen Neolitik Döneme ait Çatalhöyük’de bulunan “Ana Tanrıça” slaytını görünce birden gözlerim fal taşı gibi açıldı. İçimden “Aaaaa…! Aynı annem” dedim. Benim annem MÖ 6. bin yıllarından günümüze uzanan Ana Tanrıça’nın temsiliydi.

İri göğüslü, büyük kalçalı, yani etli, butlu denilen türden bu şişman kadın; bir zamanların ana tanrıçası ve benim de o günkü anamdı.

Çatalhöyük heykelciğine sonradan eklenen başın dahi annemin kafasına tıpatıp benzemesi bile şaşırtacak türdendi. Çatalhöyük’ün ana tanrıçası, nasıl leoparlarla gücün, kudretin ve otoritenin simgesiyse, annem de bizim için öyleydi.

Paleolitik Çağ’dan itibaren eski dünyanın hemen hemen her yerinde gerek kabartma gerekse heykel sanatında kadın figürünün oldukça fazla yapılmasının mutlaka bir nedeni olmalıydı?

HOHLE FELS VENÜS’Ü

Almanya’da Hohle Fels mağarasında bulunmuş, 35 binyıl öncesine tarihlenen, ellerini göğsünün altına yerleştirmiş fildişinden kadın heykelciği. Hohle Fels Venüsü figüratif sanatın bilinen en eski örneklerinden biridir. Fotoğraf: H. Jensen ©Universität Tübingen

Bu dönemin insanları avcılık ve toplayıcılık yaparak, doğada bulduklarıyla hayatlarını sürdürüyorlardı. Hayatın tesadüflere bağlı olduğu, insanın doğayı dönüştürme konusunda hiçbir tecrübesinin olmadığı bu çağda, iki kavram önem kazanmıştı: doğurganlık ve bereket.

Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 94. Sayı “ Çağlar Boyu Kadın “

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

SON İÇERİKLER