Bizans Duvar Resimleri

Kıyı Karya’da Saklı Kalmış Renkler

Latmos’un dağlık alanlarındaki kayalarda görülen jeolojik kaynaklı aşınma biçimleri, kayaların iç kısımlarında oyuk mekânlar meydana getirmiştir. Prehistorik resimler için gizli sığınaklar oluşturan bu kayalar, aynı gelenekte yapılmış Bizans Dönemi resimlerine de ev sahipliği yapar.

Marmaris

Karya’nın kıyı şeridini oluşturan Muğla’ya bağlı Bodrum, Marmaris, Milas, Yatağan ve Fethiye sınırları içinde yürütülen ‘Karya Bölgesi Bizans Dönemi Duvar Resimleri Üzerine İncelemeler’ konulu yüzey araştırmasının iki yıllık sonuçları, bölge Bizans’ının, mimarinin yanı sıra, duvar resimleri bakımından da dikkat çekici eserlere sahip olduğunu gösterdi.  Oldukça geniş bir alanı kapsayan araştırmanın arazi öncesi tespitlerinin bir kısmı, Muğla Üniversitesi Arkeoloji Bölümü bünyesindeki Karya Araştırma ve Uygulama Merkezinin yürüttüğü kültür envanteri verilerinden, bir kısmı bölgedeki bazı duvar resimleri üzerine yapılmış yayınlardan, bir kısmı ise bölge halkının sunduğu bilgilerden toplanarak elde edildi. Bu bilgiler ışığında yürütülen kapsamlı çalışmalar bize, bölgedeki duvar resimlerinin yapılış yerleri bakımından kaya dokusu ve mimari yapılar üzerinde olmak üzere iki ana gruba ayrıldığını gösterdi.

Kaya dokusu üzerine yapılmış resimlerin yaygın olduğu bölge Latmos’tur. Latmos’un dağlık alanlarındaki kayalarda görülen jeolojik kaynaklı aşınma biçimleri, kayaların iç kısımlarında oyuk mekânlar meydana getirmiştir. Prehistorik resimler için gizli sığınaklar oluşturan bu kayalar, aynı gelenekte yapılmış Bizans Dönemi resimlerine de ev sahipliği yapar. Bölgede mağara şeklindeki bu kaya dokularının bazılarının açıkta olan cepheleri taş ve tuğladan oluşan duvarlarla çevrilerek bir mekana dönüştürülürken, bazıları hiçbir eklemeye gerek kalmadan doğal haliyle tek girişli bir yapı formu oluşturur. İbadet amaçlı kullanılan bu mekânları oluşturan doğal kaya dokuları, ince bir tabaka halinde sıvanarak çoğunluğu İncil’den alınmış, İsa’nın yaşamı ve mucizelerini konu alan sahnelerle bezenmiştir.

Mimari yapılar üzerinde yer alan duvar resimlerinin en iyi korunmuş örneklerine Bodrum ve Marmaris’te rastlanmıştır. Kiliselerin yanı sıra mezar yapıları ve bir vaftizhanenin duvarlarını süsleyen resimlerin büyük bir bölümünün zarar görmüş olmasına karşın, korunmuş olanların, dönem ve bölgesel özellikleri yansıtabilecek sağlamlıktadır. İncelenen duvar resimlerinin bir kısmında rastlanan üst üste sıva tabakaları, mekânların farklı dönemlerdeki kullanımlarına işaret eder. Üst tabakaları Orta Bizans Dönemi özellikleri yansıtan resimlerin bazılarının alt tabakalarından Erken Hıristiyanlık Dönemine ait örnekler ortaya çıkmaktadır.

Yaş ya da kuru sıva üzerine, fresko ya da sekko boyama tekniğinde yapılan duvar resimleri özellikle neme karşı oldukça dayanıksızdır. Ayrıca çalışılan bölgedeki örneklerde de görüldüğü gibi, resimlerin bulunduğu mekânların üst örtü ve cephe duvarlarının yıkılmış olması, bu eserleri, insan ve doğa tahribatına karşı daha da savunmasız bırakmakta ve bunun sonucunda ne yazık ki günümüze gelebilmiş örneklerin sayısı her geçen gün daha da azalmaktadır

EN ÇOK OKUNANLAR

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER