Göbeklitepe’de açığa çıkarılan kalıntılar bu insanların son derece örgütlü ve birbirleriyle güçlü bağları olduklarını göstermiştir. Şamanizim’i uygulayan toplumlarda sıkça görüldüğü gibi ortak bir hafızaya sahiplerdi, doğaya ve canlılara saygı duyarlardı. İlk yerleşik toplumlara ilişkin sorularla beraber Karahantepe’de yeni bir proje başladı.

Karahantepe, Tek Tek Dağları’nda yüksek bir tepenin üzerinde Şanlıurfa kent merkezine 50 km mesafede yer alıyor. Karahantepe, tıpkı Göbeklitepe gibi Harran Ovası çevresinde benzer özelliklere sahip olan yerleşimlerden biridir. Bu yerler birbirine yakın mesafedeydi ve açık havada birbirlerini görebiliyordu. Ayrıca tarih öncesindeki ortam bugün olduğu gibi kıraç değildi ve bölgede çok sayıda av hayvanı yaşardı. Bu yerleşimlerin en öne çıkan kalıntıları o bölgede zemine sabitlenen ve T şeklinde sütunlar içeren büyük, dairesel yapılardır.

Zemine sabitlenen ve T şeklinde sütunlar içeren, dairesel yapı. ©Necdet Akgöz, “Karahantepe/Şanlıurfa”

Bu anıtsal yapılar konut değildi. Özel amaçla inşa edildiler ve yüksek ihtimalle törenler için kullanıldılar. İnsanları sembolize eden dikilitaşların yüzeylerine çeşitli hayvan kabartmaları yapılmıştı. Bazıları ise mitolojik hikayeleri anlatan sahnelerle süslenmiş olabilir. Bu yapıların bir diğer özelliği ise işlevleri bittikten sonra gömülmüş olmalarıdır. Tüm bu uygulamalar Şanlıurfa bölgesine özgüdür ve bölgeyi Yakındoğu’daki diğer çağdaşı yerlerden ayırmaktadır. Karahantepe’de yüzeyde bulunan dikilitaş sayısı 250’nin üzerindedir. Her yapıda 12-14 dikilitaş olduğu düşünüldüğünde burada kazılmayı bekleyen onlarca yapı bulunmaktadır.

T şeklindek dikilitaşlar ve sekilerden oluşan büyük dairesel yapı. ©Necdet Akgöz, “Karahantepe/Şanlıurfa”

Karahantepe’deki çalışmaların ilk yılında ana kayanın içine oyulmuş yuvarlak yapılar bulundu. Bunlardan birinin içinde duvara paralel bir oturma sekisiyle karşılaştık. Sekinin yan tarafı hayvan betimlemeleriyle süslenmişti. Bir yılan ve tilki.