Kartaca’nın Düşüşü

Kartaca İmparatorluğu, merkezi Tunus Gölü’nün doğusundaki Kartaca kenti olan, antik dünyanın en büyük süper güçlerinden biriydi. Yunan tarihçi Taormina’lı Timaeus’a göre şehir, MÖ 9. yüzyılda Tyre’li Fenikeliler tarafından kurulmuş, derebeyleri ve bağımlı eyaletler ağı oluşturarak, Batı Akdeniz’deki ekonomik ve siyasi hegemonyasını kademeli olarak genişletmiştir.

Kartaca @GordonSinclair

Akdeniz’de baskın güç haline gelmelerini sağlayan yabancı paralı askerler ve yardımcı kuvvetlerden oluşan güçlü bir donanma ve ordu tarafından da desteklenen Kartaca, büyük deniz ticareti yolları üzerindeki stratejik konumu sayesinde kapsamlı bir ticaret sistemi sağladı.

Bu genişleme Kartaca’yı kaçınılmaz bir şekilde komşuları Kuzey Afrika’nın yerli Berberileri ve Siraküza gibi Yunan şehir devletleri ile karşı karşıya getirdi.

Kartaca gemisi @MassimoTodaro

Siraküza’lı Agathokles’in MÖ 288’de ölmesiyle, Mamertinler (Mars’ın oğulları) Sicilya’daki Messana kentini ele geçirdiler. Bunun sonucunda Kartaca donanması Messana’ya yöneldi. Mamertinler iki gruba ayrılmıştı. Biri Kartaca’ya teslim olmayı savunurken diğer grup Roma Cumhuriyetinden yardım istiyordu. Kartaca varlığının Roma ve onun çıkarlarını tehdit ettiğine inanan Romalılar, Messana kontrolünü tekrardan Mamertinlere verecek bir sefer kuvveti göndererek, iki büyük güç arasında süregelen düşmanlıklara ve Pön Savaşlarının başlamasına neden olacak kıvılcımı sağlamıştı.

Birinci Pön Savaşı MÖ 3. yüzyılın ortalarında yaşandı. Romalıların Afrika’ya ayak basması ve sonrasında geri püskürtülmeleri ile sonuçlandı. Kartaca donanmasının üstünlüğünün farkında olan Romalılar iyi bir donanma kurup, yeni taktikler kullanarak düşmanlarını denizde birkaç yenilgiye uğrattılar. Ancak en önemli karşılaşma, 330 Roma savaş gemisinin 350 Kartaca gemisi ile karşılaştığı (kayıtlı tarihin en büyük deniz savaşı olarak kabul edilir) ve sonucunda Romalıların 94 Kartaca gemisini batırdığı ya da esir aldığı, MÖ 256’da gerçekleşen Ecnomus Burnu Savaşı’ydı.

Ecnomus Burnu Savaşı @GabrieldeSaint-Aubin – J. Paul Getty Museum – Public Domain

Birkaç yıl süren bir çıkmazdan sonra MÖ 241’de Aegates Adaları Savaşı’nda alınan yıkıcı yenilgi Kartacalıları barış istemeye, Roma’nın yazdığı Lutatius Anlaşması şartları altında tazminat ödemeye ve Sicilya’daki topraklarının bir kısmını Roma eyaleti olan Sicilya’ya dahil olmak üzere bırakmaya zorlandı.

MÖ 237’de Hamilcar Barca, güney ve doğu İberya’da yarı monarşik, özerk bir Kartaca eyaleti kurdu. Bu durum Kartaca’ya, Roma’ya bir kez daha eşit şekilde karşı koyması için gereken gümüş madenlerini, tarımsal zenginliği ve insan gücünü verdi.

Roma MÖ 226’da İberya’daki Ebro Nehri’nin güneyindeki tüm bölgelerin Kartaca egemenliğinde olduğunu belirten Ebro Antlaşmasını kabul etti. Ancak aynı zamanda Kartaca topraklarındaki Saguntum kentinin yanında yer aldı ve sonuç olarak Hamilcar’ın oğlu Hannibal’in şehri yağmalaması ve İkinci Pön Savaşı’nı başlatmasına neden olur.

Savaşın üç ana sahnesi vardı: Hannibal’in Alpleri aştığı ve neredeyse Roma’nın kapılarına dayandığı (ara ara Sicilya, Sardunya ve Yunanistan’a yapılan ek seferlerle birlikte) İtalya; Hannibal’in küçük kardeşi Hasdrubal’in savunduğu Kartaca koloni şehirlerinin bulunduğu İberya; sonuç üzerinde ve Kartaca’nın yenilgisinde büyük rolü olan Zama Savaşı ile Afrika.

Hannibal’in kuvvetleri Alpleri geçerken @MassimoTodaro

Romalıların dayattığı anlaşma, Kartaca’nın deniz aşırı bölgelerdeki topraklarını kaybetmesine, 50 yıl boyunca Roma’ya 10.000 gümüş talent ödemesine ve sadece bir şehir devleti olarak kalmasına neden olur. Böylece artık askeri gücü dağıtılan ve büyük donanmasından geriye sadece 10 savaş gemisi kalan Kartaca’nın artık savaşmak için Roma’nın iznine de ihtiyacı vardı.

Bu zayıf durumdan yararlanan Numidia Kralı Masinissa, Roma’nın yasağını istismar ederek Kartaca topraklarına sürekli olarak baskınlarda bulundu. Kartaca, Roma’nın onayı olmaksızın topraklarını savunmak için kuvvet gönderdi. Karşı gruplar bu yasadışı askeri hareketi Kartaca’yı cezalandırmak için bir bahane olarak kullandı ve MÖ 149’da Üçüncü Pön Savaşı’nı başlattı. Romalılar son saldırılarını başlattılar ve altı gün içinde şehri sistematik olarak yok ettiler ve vatandaşlarını öldürdüler. Sadece saldırının son günü esir alındı ve bunların 50.000’i köle olarak satıldı.

MÖ 130-120 yıllarında Kartaca’nın kalıntıları üzerinde Colonia Iunonia kuruldu ancak Senato daha sonra bu koloniyi dağıttı. Julius Caesar tarafından Colonia Julia Carthago isimli yeni bir kent Kartaca’da kuruldu ve Roma İmparatorluğu’nun batı yakasındaki en büyük şehirlerden biri ve Roma eyaleti Afrika’nın merkezi haline geldi.

Kaynak: www.heritagedaily.com

EN ÇOK OKUNANLAR

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

SON İÇERİKLER