Osmanlı’da Delilere Dair
1873’ten itibaren Toptaşı Osmanlı’da delilerin tecrit ile tedavisinde bütün imparatorluğa hizmet veren temel müessese olmuş ve bu özelliğini Cumhuriyet Döneminde Bakırköy'ün açılışına kadar sürdürmüştür.
- Yazar : Rüya KILIÇ
- Tarih : 2024-02-12 20:30:38
Toptaşı Bimarhanesi'nin avlusundaki hastalar.
Toptaşı'nda delilerin nasıl yaşadığı ve bu mekânın gerçekten sadece delilere mi ait olduğu yoksa siyasi görüşlerinden dolayı takibata uğrayanların da buraya kapatılıp kapatılmadığı her zaman merak konusu olmuştu. Bunda kapılarının ziyaretçilere kapalı olmasının rolü büyük olsa gerek. Toptaşı'na giriş ziyaretçiler için olduğu kadar hastalar için de kolay değildi. Çünkü Bîmarhâne yönetiminin temel sorunu aşırı yığılmaydı ve bu eski yapı genişletilmeye müsait olmadığından doğal olarak yapılabilecek tek şey hasta sayısının artmamasını sağlamaktı. Bir delinin Toptaşı'na girebilmesinin ilk ve temel şartı, ailesinin yanında ve bulunduğu yerde muhafaza edilememesi, çevresindekiler için ciddi bir tehdit olmasıydı.
Görülebildiği kadarıyla taşradaki bir delinin başşehirdeki Bîmarhâne’ye kapatılmasında bürokratik süreç şu şekilde işliyordu: İlgili valilik durumu Dâhiliye Nezâreti'ne bildirerek delinin Bîrmarhâne’ye kabulü için izin istiyor, ardından Nezâret, Şehremâneti'ne hasta kabulünün mümkün olup olmadığını soruyordu. Buradan alınan cevap valiliğe bildiriliyordu ki sonuç çoğunlukla Bîmarhâne’nin İstanbul'daki delilere bile yetmediğinden kesinlikle yeni hastalar gönderilmemesi yönünde oluyordu. Örneğin, Dâhiliye Nezâreti, Trabzon Valiliği'nin vilayetlerinde muhafaza edilemeyen dört hastanın Toptaşı Bîmarhânesi'ne alınmasına dair 20 Eylül 1899 tarihli yazısına, İstanbul Şehremâneti'nin 18 Kasım tarihli cevabına dayanarak, Bîmarhâne mevcudunun çok fazla olması sebebiyle hasta kabul edilemeyeceği bildirildiğinden hastaların mahallerinde tedavi ve muhafaza edilmesi gerektiği şeklinde cevap vermişti. Burada olduğu gibi bazen aylarca sürebilen izin alma süreci beklenmek zorundaydı. Daha kötüsü, sonunda gelen olumsuz cevap karşısında taşra yönetimi sorun ile baş başa bırakılıyordu.
Avluda Dolaşan Hastalar ve Müzikle Tedavi Yöntemlerinden. Toptaşı Bimarhanesi.
Merkezi yönetim "mahallerinde muhafaza ve tedavi" emri ile aslında taşradaki yetkililerden delinin kendine ve çevresine zarar vermeyecek derecede tecridini istemekteydi. "Tedavi" meselesi kapalı kalmakla birlikte en azından "muhafaza" bahsinde Dâhiliye Nezâreti esası belirlemişti: "aile ve akrabaları olanlar aileleri tarafından kimsesiz olanlar ise, belediyesi tarafından tutulacaktır." Ancak bunu uygulamaya geçirmek o kadar da kolay değildi. Kosova Valiliği 17 Şubat 1900'de Dâhiliye Nezâreti'ne akrabaları tarafından zapt edilmeleri mümkün olmayan ve muhafazaları için bir yer de bulunmayan delilere ne şekilde muamele olunacağını soruyordu. Diğer taraftan 22 Haziran 1912'te, Selanik Valiliği'nin tahriratına verdiği cevapta, Nezâret, Bîmarhâne’nin İstanbul delilerine bile yetmediğinden vilayetlerden deli gönderilmeyip aileleri ve akrabaları tarafından, kimsesiz olanların ise, belediyelerce bakım görmeleri, muhafaza ve tedavi edilmelerinin bildirildiğini fakat bu emre rağmen delilerin gönderilmesine devam edilmesinin büyük sorunlara sebebiyet vereceğini tekrarlayacaktı.
Devamı; Aktüel Arkeoloji Dergisi 93. “Tarihte Akıl Hastalıkları”
EN ÇOK OKUNANLAR
Altınlarla Donatılmış Trakyalı Savaşçı Mezarı Bulundu
Arkeologlardan oluşan bir ekip, Bulgaristan'ın Topolovgrad kenti yakınlarındaki Kapitan Petko Voyvoda köyünde çok heyecan verici bir keşifte bulunarak, Trakyalı bir savaşçının mezarını ve altından oluşan pek çok eseri ortaya çıkardı.
- Trakyalı
- Trak
- Savaşçı
- Süvari
- Mezar
- Altın
- Yüzük
- Hançer
- Zırh
- Hazine
- At
- Bulgaristan
- Thracian
- Thracian
- Warrior
- Cavalry
- Tomb
- Gold
- Ring
- Dagger
- Armour
- Treasure
- Horse
- Bulgaria
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archa
Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu
Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.
SON İÇERİKLER
Polis Operasyonuyla Yakalanan Olağanüstü Etrüks Eserleri
- Etrüks
- Lahit
- Ostotek
- Tunç
- İtalya
- Kaçakçılık
- Tarihi Eser
- Etruscan
- Sarcophagus
- Ostotec
- Bronze
- Italy
- Smuggling
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology
İspanya'daki Arbreda Mağarasında Neandertal Kalıntıları Bulundu
- Neandertal
- Mağara
- Diş
- İspanya
- Paleolitik Dönem
- Neanderthal
- Cave
- Teeth
- Spain
- Palaeolithic Period
- Arkeoloji
- Tarih
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Antik
- Kültür
- Medeniyet
- Archaeology
- Archaeological
- History
- Art
- Art History
- Heritage
- Culture
- Civilization
- Haber
- Gündem
- Güncel
- Aktüel
- Arkeolojik Haber
- Archaeology News
- Ancient
- World Archaeology