2005 yılında başlayan kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMU) ekibinin liderliğindeki Gelecek için Miras Projesi'nin desteğiyle yürütülüyor. Kazı ekibinin müdür yardımcısı Doç. Dr. Mehmet Ali Yılmaz, bu yılki keşiflerin bölgenin tarihini Hitit döneminin çok ötesine taşıdığını söylüyor:

“Tepede bulunan Fırtına Tanrısı'na adanmış bir tapınak ve Hitit yapılarını ortaya çıkararak Nerik'in kimliğini zaten doğrulamıştık. Şimdi ise radyokarbon tarihlemeleri ve yeni ortaya çıkarılan buluntular, yerleşimin kökenini MÖ 4500 yıllarına kadar geriye götürüyor. Bu yıl ortaya çıkardığımız Orta Tunç Çağı çanak çömlek koleksiyonu, bölgenin kültürel sürekliliğini anlamak açısından özellikle önemlidir.”

Oymaağaç Höyük

Hitit çivi yazısı metinlerinde sıkça bahsedilen Kaškalar, imparatorluğun kuzey sınırının şiddetli düşmanları olarak biliniyordu. Ancak maddi kültürleri uzun süredir bir gizem olarak kalmıştı. Yılmaz'a göre, bu bulgular onların varlığını tanımlamaya yardımcı olabilir:

“Kaškaların kim olduklarını, nasıl yaşadıklarını ve Hititlerin bu bölgeyi kontrol etmek için neden savaştıklarını araştırıyoruz. Daha fazla kazı yapılmasıyla, bu gizemli yerli grup ve onların kuzey Anadolu tarihinin şekillenmesindeki rolleri hakkında daha fazla bilgi elde edilecektir.”

Doç. Dr. Mehmet Ali Yılmaz, Oymaağaç Höyük'te yeni ortaya çıkarılan Orta Tunç Çağı buluntularının, Hititlerin kutsal kenti Nerik'in kimliğini doğrulamakla kalmayıp, Kaška halkına dair ilk somut kanıtları da sağladığını belirtti.

Tepenin kuzeybatı yamacında yapılan kazılar, kerpiç, taş ve ahşabın bir arada kullanıldığı, Demir Çağına ait geniş bir mimari yapıyı ortaya çıkarmıştır. Bu yapı geleneği, Hitit yapıları ve hatta günümüzün kırsal mimarisinde de görülmektedir. Bu keşifler, binlerce yıl boyunca süren derin kültürel sürekliliği vurgulamaktadır.