41. Sayı - İnanca Yolculuk
İnanç ya da din, insanın keşfettiği en karmaşık olgudur. Keşfin karmaşık olmasına neden olan ise dinin ya da inancın, uçsuz bucaksız kültürlerin ortaya çıkmasını sağlayan büyük bir metafora dönüşmesidir. Aslında inanç, insanın doğa karşısındaki var olma savaşında insanın en büyük yardımcısı, kendini doğaya karşı korumak için ilk keşfettiği güçtür.
Ä°nanç ya da din, insanın keÅŸfettiÄŸi en karmaşık olgudur. KeÅŸfin karmaşık olmasına neden olan ise dinin ya da inancın, uçsuz bucaksız kültürlerin ortaya çıkmasını saÄŸlayan büyük bir metafora dönüÅŸmesidir. Aslında inanç, insanın doÄŸa karşısındaki var olma savaşında insanın en büyük yardımcısı, kendini doÄŸaya karşı korumak için ilk keÅŸfettiÄŸi güçtür. Yıldırımdan korkan ve sonra yıldırımı tanrı olarak kabul edip ona inanan insan gibi... Dine anlam katan ise aslında insan tarafından aynı olgunun içinin kültürle doldurulmasıdır. Tarihsel ve arkeolojik zeminde insanın yarattığı kültürel materyalin neredeyse büyük çoÄŸunluÄŸunu dini objeler oluÅŸturur. BirçoÄŸu bize sanatsal birer obje olarak görünse de bunlar kendi çağının dini yansımalarıdır. Yani bugün arkeolojik alanlardan çıkan eserlerin ya da müzeleri gezerken gördüÄŸümüz heykelciklerin büyük bir bölümü insanın, kendi inancı ile baÄŸlantılı ortaya koyduklarıdır. Bu sürecin en gizemli yönlerinden birini ise hac oluÅŸturur. Ä°nanç için yolculuk zahmetlidir. Tarih boyunca insanlar, günümüzde de olduÄŸu gibi yılın belirli zamanlarında inançları doÄŸrultusunda yollara düÅŸmüÅŸlerdir. Avcı–toplayıcılar yiyecek bulmak için sürekli hareket ettiklerinden, onlar için kutsal ya da önemli olan alanlara yılın belli zamanlarında geri dönmüÅŸlerdir. Bu geri dönüÅŸlerde toplanılan buluÅŸma noktası aynı zamanda olasılıkla bir güçlenme noktasıdır. Sonraki dönemlerde insanlar yerleÅŸik yaÅŸama geçmeye baÅŸlayınca, bu ilk toplanma alanları ziyaret edilen alanlara dönüÅŸmüÅŸ, inanca yolculukların ilk baÅŸlangıcını oluÅŸturmuÅŸtur. Keyifli okumalar! Atama bekleyen arkeologlar ve mücadeleleri yine aklımızda... Son zamanlarda üniversiteden mezun ya da mezun olacak olan arkeologların aklını; mesleÄŸi, kültürel miras, kazı çalışmaları, bilimsel araÅŸtırmalardan daha çok mezuniyet sonrası ne yapacağı düÅŸüncesi kurcalıyor. Çünkü uzun zamandır iÅŸ imkânı sunulan arkeologların sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor. Birkaç genel tespitte bulunulursak; - Son hızla açılanlar da dâhil olmak üzere yaklaşık 47 üniversitede ARKEOLOJÄ° BÖLÜMÜ bulunuyor. Örgün ve ikinci öÄŸretimlerde 50-60 kiÅŸi arası kontenjanlar açılıyor. Yani her yıl yaklaşık 1.500 ile 2.000 arasında mezun arkeolog, iÅŸ bulma umudu ile bu hayata atılıyor. - Kültür ve Turizm Bakanlığı’na baÄŸlı 188 müze ve 135 düzenlenmiÅŸ ören yeri bulunuyor. Ören yerlerindeki bekçilerin dışında müzelerde toplamda yaklaşık 1.500 uzman çalışıyor. - Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2014 yılı ortasına kadar 13.000 alanı arkeolojik, kentsel, tarihi,korunması gereken sit alanı olarak kabul etmiÅŸ. Bu sayıyı Avrupa’daki birkaç ülke ile kıyaslarsak; Ä°ngiltere 200.000, Macaristan 60.000 tanımlanmış sit alanına sahip. - Bakanlar Kurulu izniyle; Yaklaşık 300 civarında kazı çalışması ve yüzey araÅŸtırması projesi yapılıyor. Avrupa’da bu sayı 5.000 ile 10.000 arasında deÄŸiÅŸiyor. - Kültür ve Turizm Bakanlığı’na baÄŸlı müzelerde 3 milyon civarında envanterlik eser yer alıyor. Bunların sadece yüzde 5-10 arasındaki bölümü sergilenebiliyor ve geri kalanlar depoların saÄŸlıksız koÅŸullarında bekletiliyor. Her rakam bize yeni bir sonuç veriyor. Bu tespitlerin amacı arkeologlara iÅŸ bulmanın yollarını göstermek deÄŸil elbette. DoÄŸru atılımlar, fikirler ve hedeflerle Anadolu’nun dünyanın en önemli açık hava müzesi, araÅŸtırma ve uygulama merkezine dönüÅŸtürülebileceÄŸini göstermektir. Yoksa arkeologların uzun yıllar kazıp açığa çıkardıkları arkeolojik alanların kapısına TÜRSAB’ı koyar, tüm paranın arkeoloji ve arkeologlara deÄŸil de tek bir özele gitmesini saÄŸlarsınız. Kısaca arkeolojinin kendisi Türkiye için büyük bir kazanım olabilir. Bu olursa da arkeologlar iÅŸ aramak için bakanlığın kapısını çalacağına, Bakanlık daha fazla alım için insanları arayabilir.
