Eskişehir'deki Küllüoba Höyüğü'nde keşfedilen 5 bin yıllık mayalı ve pişmiş ekmek, ETİ Arkeoloji Müzesi'nde Uluslararası Müzeler Günü sergisi kapsamında ziyarete açıldı.

Yerli ve yabancı pek çok bilim insanının katılımıyla gerçekleşecek olan 45. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu bu yıl Mersin ilimizde düzenlenecek.

Antalya'nın Kaş ilçesi açıklarında robotlar yardımıyla yapılan su altı kazılarında gemi batığından çıkarılan 1100 yıllık, ağzı kapalı amphora arkeologları heyecanlandırdı.

Muğla'nın Yatağan ilçesindeki Stratonikeia antik kentinde yürütülen kazı çalışmalarında 2 bin yıl öncesine ait girlandlı lahit açığa çıkarıldı.

Kayseri tarihini 6 bin yıl önceye dayandıran arkeolojik bulgu ve belgelerin gün ışığına çıkarıldığı ve “Anadolu tarihinin başladığı yer” olarak bilinen Kültepe Kaniş-Karum Ören Yeri’nde kazılar 77. yılına girerken, Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu; kazılarda bulunan tabletlerdeki Asurca yazılarda, günümüzde sıklıkla kullandığımız kelimelerin de bulunduğunu söyledi.

Orta Likya Bölgesi’nin dağlık kesiminde konumlanan Arneai Antik Kenti, günümüzde Antalya İli’nin Finike İlçe’si sınırlarındaki Ernez Mahallesi’nde bulunur. Kentteki bilimsel araştırmalar, Akdeniz Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Yaşar ARLI başkanlığındaki araştırma ekibiyle birlikte Finike Belediyesi ve Ernez Muhtarlığı işbirliğiyle 2025 yılı Eylül ayında gerçekleştirilecektir.

Tübingen, Bonn ve Jena üniversitelerinden bir grup araştırmacı, Troya antik kentinde şarap tüketildiğini kesin olarak ortaya koyarak, efsanevi kentin kaşifi Heinrich Schliemann'ın 19. yüzyılda ortaya attığı hipotezi destekleyen kimyasal kanıtlar sağladı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Karahantepe'de Geleceğe Miras Projesi ile büyük bir adım atıyoruz. Kazı alanını koruma çatısı ile buluşturuyor, binyılların izlerini geleceğe taşıyoruz. 5 bin metrekarelik alan artık doğal dokusunu bozmadan korunacak" açıklamasında bulundu.

Göbeklitepe'nin Roma yolculuğunun ardından şimdi de Hititler Güney Kore'de görücüye çıkıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında Aspendos Antik Kenti'nde yürütülen kazı çalışmalarında mermer Hermes heykeli bulundu.

MÖ 6. yüzyılın ortalarında Lidya Kralı Kroisos dünyanın ilk altın sikkesini bastırdı. Stater ya da Kroiseid olarak bilinen bu sikke, finansal sistemler tarihinde önemli bir dönüm noktasını temsil etmektedir: altın standardının icadı.

Hint-Avrupa dil ailesinin kökeni nerede yatıyor? Viyana Üniversitesi Evrimsel Antropoloji Bölümü'nden Ron Pinhasi ve ekibi, David Reich'ın Harvard Üniversitesi'ndeki antik DNA laboratuvarı ile işbirliği yaparak bu bulmacaya yeni bir parça ekliyor.

Phaistos Diski'nin yazıtlarına ilişkin çok sayıda yorumdan hiçbiri evrensel olarak kabul görmemektedir.

Elazığ’da bir tarla sahibinin fidan dikmek için çukur açarken tesadüfen bulduğu, Roma ile Erken Bizans Dönemine ait olduğu değerlendirilen 84 metrekarelik tek parça taban mozaiği gün yüzüne çıkarıldı. Üzerinde onlarca hayvan, ağaç ve bitki türleri tasvir edilen mozaiğin, büyüklüğü, bordürler ve geometrik desenleriyle Türkiye’de ilk olma özelliği taşıdığı değerlendiriliyor.

Antalya’nın Demre ilçesinde sürdürülen Myra Antik Kenti ve Limanı Andriake kazılarında çok özel bulgulara ulaşıldı.

Anadolu tarihinin kadim uygarlıklarından Urartu Krallığı’nın son büyük kenti olan ve günümüzden 2 bin 700 yıl öncesine tarihlenen Ayanis kentinde sürdürülen kazılarda yeni eserlere ulaşıldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, Türkiye'den yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan yaklaşık 2 bin 700 yıllık Bintepeler kolyesi doğduğu topraklara geri dönüyor.

Türk Yapım Şirketi LUGAL Productions, Hitit İmparatorluğu’nu sinemaya taşıyor. Yapım şirketi uzun metraj animasyon film projesi için Hattuşa Antik Kentinde çalışma gerçekleştirdi.

Kütahya'nın Tavşanlı ilçesindeki Tavşanlı Höyük'te gerçekleştirilen kazılarda, 3750 yıllık bir silindir mührün gün yüzüne çıkması Anadolu'nun tarihine yeni bir ışık tuttu.

Lidya Krallığı'nın başkenti Sardes Antik Kenti'nde, Perslerin Lidya'yı işgalinin önünü açan Thymbra Muharebesi'nde savaşan iki askerin iskeleti ile savaş aletleri bulundu.

Ordu'daki Aziz Konstantin ve Helana Manastırı’nda in-situ zemin mozaiğine ulaşıldı. Eser Ordu ilinde açığa çıkarılan ilk in-situ zemin mozaiği olma özelliği taşıyor.

Antik dönemde bir metropol olan Pergamon’un bugünkü ziyaretçileri, kent tarihinin her bir evresinden kutsal alanları görebilirler. Kentin aşağısındaki düzlük alanda antik çağda da ünlü Asklepeion ve Kızıl Avlu adıyla da bildiğimiz Mısırlı tanrılar onuruna inşa edilmiş kutsal alan bulunur. Akropoliste (yukarı şehir) büyük sunağın temelleri, kent tanrıçası Athena’nın kutsal alanı ve bir kısmı restore edildiğinden uzak mesafeden de görülebilen Traian Tapınağı (Traianeum) yer alır. Uzun zamandır bilinen ve kentin önemli noktalarında duran bu kutsal alanlar, kendilerini anıtsal mimarileri ile gösteriyorlardı.

Antikçağdaki aydınlatma araçlarının başında kandiller gelir. Genelde hediye olarak mezarlarda öbür dünyadaki yolculuğunda önünü aydınlatması amacıyla ölünün ayakucuna konulan kandillerin; evlerin, hamamların ve gymnasiumların aydınlatılmasında da kullanıldığı bilinir.

Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 kilometre batısında, Asi Nehri'nin 1,5 kilometre doğusunda yer ala Tell Tayinat Höyüğü’nde, Toronto Üniversitesi Tayinat Arkeoloji Projesi tarafından yürütülen geçmiş dönem kazılarda, güneydoğudaki Neo-Hitit Patina Krallığı’nın başkenti Kunulua sitadeline olan bağlantıyı sağlayan anıtsal bir kapı kompleksi açığa çıkarılmıştır.

Akhamenid Dönemi boyunca Anadolu’daki sanatsal kültür, arkeologlar tarafından “Greko-Pers Sanatı” olarak adlandırılmaktadır. Bu Arkaik veya Klasik Dönem Yunan stilinde olan, ancak yine de Pers kültürü ile bağlantılı olarak tanımlanan eski betimlere kadar geri döndüğü görülen bir sanattır. Bu durum, bu zamanda Anadolu’da güçlü bir politik hakimiyeti elinde tutan Pers İmparatorluğu’nun kültürel etkisi konusunda önemli bir delil olacaktı. Ülke, zaten yüzyıllar boyunca Yunan etkisine gebe bırakılmıştı.

 “Dünyanın kralı, büyük kral, güçlü kral, Babil’in kralı, Sümer ve Akkad kralı, dünyanın dört bir yanının kralı, ben Kyros, büyük kral, Anša’nın kralı Kambyses’in oğlu, büyük kral, Anša’nın kralı Kyros’un torunu, büyük kral, Anša’nın kralı Teispes’in soyundan, hüküm sürmesini Bel [Marduk] ve Nebo’nun istediği kral hanedanlığının ölümsüz tohumu…”

Hitit metinlerinde Hatti Ülkesinden “Bin Tanrılı Ülke” olarak söz edilir. Metinlerdeki uzun tanrı listeleri bu ifadenin pek de abartılı olmadığını gösterir. Bu bin tanrı içinde Pala, Luwi, Hurri ülkelerinin tanrıları, Hitit öncesi Anadolu’sunun Hatti tanrıları, Yukarı Mezopotamya ve Kuzey Suriye tanrıları yer almaktadır.

MÖ 2. binyıl Anadolu’sunu; Orta Anadolu’da Kızılırmak kavsi içinde Hatti, Hatti’nin kuzeyinde Pala, Kaška, doğuda Azzi Hayaša ve Išuwa, batıda Wiluša, Šeha, Arzawa-Mira ve Anadolu’nun batı kıyıları ile bir kısmı Kıta Yunanistan’da olduğu düşünülen Ahhiyawa, Hatti’nin güneybatısında Pedašša ve Walma, güneyde Kargamış, Kizzuwatna, Tarhuntašša ve Lukka gibi başlıca bölgelere ayırmak mümkündür.

MÖ 430 yılında doğan ve yaklaşık MÖ 355 yılı civarında öldüğü kabul edilen, Yunanlı tarih yazarı Ksenophon’un Anabasis (Onbinlerin Dönüşü) adlı eseri, MÖ 401 yılı dolaylarında Pers kralı Artakserkses’in kardeşi Kyros’un, krallığı ele geçirmek amacıyla ağabeyine karşı başlattığı savaşa katılarak paralı Yunan askerlerinden oluşan ordu ile yaptığı uzun ve zorlu yolculuktan derlediği notlarının üzerine kurulu bir eserdir.

Son yapılan genetik analizler, Ötzi'nin koyu tenli ve koyu renk gözlü, saçsız, orta yaşlarda bir adam olduğunu ve Anadolu topraklarından göç eden çiftçilerin soyundan geldiğini gösterdi.

Eski çağdaki tuvalet alışkanlıkları binlerce yıllık bir evrimin sonucu olarak günümüzdeki durumuna ulaşmış. Yapılan kazı ve araştırmalar en erken tuvaletlerin mimari bir tasarı olarak MÖ 3. binin başlarına kadar gittiğini gösteriyor. Yeni yapılan araştırmalar sonucunda da bu tarihi daha erkene çekmek mümkün.

Çankırı ili merkezinde yer alan ve dünyada eşine az rastlanır bir zenginlikte olan Çorakyerler fosil lokalitesi aslında 1960’lı yıllarda Maden Tetkik Araştırma Enstitüsü ile Alman Linyit Araştırma Grubunun ortak projesi çerçevesindeki araştırmalar sırasında keşfedilmiş bir alandı.

Anadolu toprakları 2023 yılında da birbirinden değerli arkeolojik keşiflerle şenlendi. Dünyanın başka hiçbir coğrafyasında bulunmayan arkeolojik zenginliğe sahip olan ülkemiz, gerçekleştirilen kazılar ve araştırmalarla her geçen yıl daha da önemli bir konuma ulaşmaktadır. Bu yıl, yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan pek çok kültür varlığımız,  T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın yürütmüş olduğu çalışmalarla ait olduğu topraklara getirildi.

Kadının toplumdaki yeri ve önemi tarih, siyaset, sosyoloji, psikoloji, felsefe vb birçok disiplinde araştırma konusu olmuştur. Günümüzde “pozitif ayrımcılık” adı altında tartışılan “kadın statüsü” arkeoloji biliminde de önemli bir yere sahiptir.

“Yalnızca kendi varlıklarını sergileyen nesnelerin tersine, bir yontu ya da bir resim her zaman yalnızca kendi varlığını değil, başka bir şeyi de sergiler” demiştir Alberto Giacometti. İnsan, ortaya koyduğu herhangi bir eserde salt gözlemlediği bir formu meydana getirmiş olmamalıdır. Ona yüklediği anlamlar bütününü taş, kil, ahşap, maden, kemik gibi hammaddelere aktarmış ve formu dışında objelere dönüştürmüştür.

Antik Dönem mitolojisinin ilham perilerinden dans eden musa (mousa) heykeli Muğla’nın Stratonikeia Antik Kenti’nde yaklaşık 2 bin 175 yıl sonra yeniden gün yüzüne çıkarıldı.

Türkiye’den yasa dışı yollarla çıkarılmış Anadolu kökenli 41 tarihi eser Amerika Birleşik Devletleri’nden doğdukları topraklara dönüyor.

Düzce ilimizde bulunan Prusias ad Hypium Antik Kenti'nde 'Dionysos Kült Yeri'ni tasvir eden bir mozaik bulundu.

Anadolu'da ilk merkezi devlet örgütlenmesini kuran Hititlerin başkenti Hattuşa'da (Boğazköy) devam eden arkeolojik kazılarda 2800 yıllık fildişinden yapılmış bir süsleme parçası bulundu.

Batman'ın Gercüş ilçesine bağlı Bağözü köyündeki Cehennem Deresi'nde bulunan mağaraların fotoğraflarını çekmek üzere bölgeye giden Hasankeyf müzesi yetkilileri, tesadüfen 3 bin yıllık bir nekropol keşfetti.

Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında geçen yıl gerçekleştirilen Hattuşa kazılarında keşfedilen hiyerogliflerin deşifre çalışmaları tamamlandı.

İnsanın olacakları önceden bilme arzusu eski çağlardan beri bulunuyordu. Hititler de bazı konularda tanrıların irade ve tutumunu önceden öğrenmek amacıyla fallara danışıyordu.

SISKUR/SÍSKUR ideogramıyla belirtilen majik (büyü veya sihir) ritüellere, kral ailesi ve üyeleri ya da halktan kişiler tarafından, ihtiyaç duyulması halinde başvurulurdu.

Apameia Antik Kenti, Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesi sınırları içerisinde yer almakta olup arkeolojik kazılar Afyon Kocatepe Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü'nden Dr. Ümit Emrah Kurt’un bilimsel danışmanlığında yürütülmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca yapılan açıklamada; Karahantepe’de sürdürülen arkeolojik kazılarda gerçekçi bir insan heykeli ve Göbeklitepe’deki kazılarda yaban domuzu heykeli açığa çıkartıldı.

Karahantepe’nin sembolü haline gelen “falluslu havuz”un en dikkat çekici unsurlarından biri de “baş” heykeli. Hafif oval planlı olacak şekilde kayadan oyularak yapılan ve içi fallus biçimli dikitlerle bezeli olan havuzun orta üst kenarındaki bu “büst”ün neyi betimlediği ciddi merak konusu.

Son yapılan genetik analizler, Ötzi'nin koyu tenli ve gözlü, saçsız, orta yaşlarda bir adam olduğu ve Anadolu topraklarından göç eden çiftçilerin soyundan geldiğini gösteriyor.

Tarihi Mattheys Köşkü’nü restore ederek İzmir’e yeniden kazandıran Arkas, köşkün içinde açtığı Arkas Sanat Bornova Mattheys Köşkü’nde Arkas Halı Koleksiyonu’ndan bir seçkiyi sanatseverlerin ilgisine sunuyor.

Halk hayatının ve kültürünün her türlü görünümlerini yansıtan türküler, esas olarak aşk, ayrılık, gurbet, yiğitlik, ölüm konuları üzerine yakılmıştır. Bu özellikleriyle türküler, belirli bir sonu olan bir olayı daha fazla anlatırlar. Sonu ayrılık veya ölüm ile biten hazin bir aşk öyküsü, türkülerin en tipik konusudur. Bu durum Türk halk türküleri için olduğu kadar Avrupa kültürlerine özgü halk türküleri için de geçerlidir.

Eski toplumlar kendilerini kirlilik, şiddet, korku, doğal afetler, doğaüstü varlıklar ve hastalıklar gibi kötü olaylardan korumak için tanrılarla iletişim kurmaya yönelik ritüeller uygular. Önceden belirlenmiş kurallara göre yapılan uygulamalar çivi yazılı tabletlerde de anlatılır. 

Literatürde "Urfa Adamı" olarak da bilinen Balıklıgöl Heykeli'nin  "erkek cinselliğini sembolize ettiği" yaygın bir kanı. Bu yorumun en temel nedeni, çağdaşları Göbeklitepe ve Karahantepe'de de rastlanan fallus sembolizminin zamanla Mezopotamya'da şekillenecek "babatanrı" anlayışına giden sürecin ilksel işaretleri olduğu şeklindeki varsayım. Ne var ki, döneminin koşulları ışığında yakından bakıldığında, heykelin pekâlâ farklı yorumlara açık olduğu söylenebilir.