Yeni bir araştırmaya göre, Orta Tunç Çağına (MÖ 2650-1950) ait 8 santimetre yüksekliğindeki gümüş kap olan ˁAin Samiya kadehinde tasvir edilen hikaye, aslında ilk düşünülenden farklı bir efsaneyi temsil ediyor olabilir.

Rusya Bilimler Akademisi'nden arkeologlar, Kırgızistan'ın doğusundaki Issık Gölü'nün derinliklerinde batık bir şehrin izlerini keşfetti.

Müze galerisinin loş ışığında Hallie Meredith, gözlerden uzak bir yerde saklanan antik Roma cam işçiliğiyle ilgili ilginç bir şey keşfetti.

İtalya'nın kuzeydoğusundaki Aquileia'da, 4. yüzyılda yaşamış üç farklı Roma imparatoru tarafından Konstantinopolis'teki imparatorluk darphanesinde basılmış üç nadir altın solidus keşfedildi. Bu sikkeler o kadar nadirdir ki, muhtemelen dolaşımda olan sikkeler değil, imparatorun kutlamalar sırasında gözde saray mensuplarına hediye ettiği madalyonlardır.

Çinli arkeologlardan oluşan bir ekip, Tarım Havzası'nın en batı kesiminde, (Sincan Uygur Özerk Bölgesi) Tunç Çağında zengin bir yerleşim yeri ve vaha olan bir yerleşimin kalıntılarını ortaya çıkardı. 2021 ile 2024 yılları arasında Aketala bölgelerinde yürütülen kazılar, Asya'nın en kurak bölgelerinden birinde, en az MÖ 2200 yılına kadar uzanan bir kronolojiyle, insanın çevreye uyumu, kültürel alışveriş ve teknolojik gelişimin tarihini ortaya çıkarmaktadır.

Yetkililer, Suriye'nin Şam kentindeki Ulusal Müze'den antik heykeller ve diğer eserlerin çalındığını açıkladı.

Polonya'daki arkeologlar, 2300 yıl önce Keltlerin kraniyal cerrahi yapmak için kullandıkları nadir bir demir alet keşfettiler.

Erken dönem hava fotoğrafları, Peru'daki Monte Sierpe anıtının büyüklüğünü ilk kez ortaya çıkardı. Neredeyse bir asır sonra, bilim insanları bu anıtın ne için kullanılmış olabileceğini buldular.

Karaganda Bölge Tarih Müzesi'nden arkeologlar, Kazakistan'ın Aktogay bölgesindeki Karabiye mezarlığında yaptıkları kazılarda 2500 yıllık bir mezar ortaya çıkardılar.

İskenderiye'de üretilmiş, av sahneleriyle süslenmiş bir sırlı vazo, Pompeii'deki Regio V'nin termopoliumunda keşfedildi. Bu tür büyük mavi sırlı fayans situla, genellikle Pompeii'deki zengin evlerin bahçe süsü olarak bulunur, ancak bu örnek bir şekilde bir fast food restoranının mutfağına girmiş.

Sanatın bazen modern insanlara özgü olduğu düşünülmüştür.

Scientific Data dergisinde yayınlanan bir araştırmada, MS 150 yılı civarında Roma İmparatorluğu'nun dört bir yanındaki yolların yer aldığı, Itiner-e adlı yeni bir yüksek çözünürlüklü dijital veri seti ve harita sunuldu. Bu bulgular, İmparatorluğun yol sisteminin bilinen uzunluğunu 100.000 kilometreden fazla artırdı.

Statens historiska museer'in bir parçası olan Arkeologerna'nın ekipleri, İsveç'in Västerås kenti yakınlarındaki Köping ve Västjädra arasındaki E18 otoyolu boyunca dokuz kazı alanı kazdı. Amaç sıradandı: inşaat öncesinde olası kalıntıları belgelemek. Ancak sonuç, Viking toplumunun kalbine doğru bir yolculuğa dönüştü.

Kahire Üniversitesi ve TUM'dan araştırmacılar, ScanPyramids araştırma projesinin bir parçası olarak, Giza'nın üçüncü büyük piramidinde iki gizli hava dolu anomali tespit ettiler. Mikerinos Piramidi'nin doğu tarafındaki bu noktada olası bir giriş olduğu hipotezi bir süredir mevcuttu.

İstanbul Arkeoloji Müzeleri, kuruluşundan itibaren yalnızca kentin değil, tüm Anadolu’nun kültürel hafızasına yön veren kurumların başında gelir. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinden itibaren başlayan bilimsel kazı faaliyetleri, bugün İstanbul’un sınırları içinde kesintisiz biçimde sürdürülmektedir. Özellikle son yirmi yılda Marmaray ve metro projeleriyle ivme kazanan arkeolojik kurtarma kazıları, İstanbul’un geçmişini adeta yeniden yazmıştır.

Etrafı surlarla çevrili yedi tepeli bir yarımadanın üzerinde kurulan İstanbul Neolitik dönemden bugüne 8500 yıllık kültürel birikimiyle eşsiz bir açık hava müzesi niteliklerine sahiptir. Bir zamanlar üç kıtayı yönetmiş İstanbul’un merkezindeki Topkapı Sarayı, Ayasofya, Hipodrom ve Sultanahmet’in yanı sıra sur içindeki diğer görkemli kültürel miras, Osmanlı döneminden Cumhuriyet’e tüm yönetimler için yadsınamaz bir övünç kaynağı olmuştur.

Orta Çağ Akdeniz dünyasının en etkili denizci cumhuriyetlerinden Cenova, 11. yüzyıldan itibaren ticaret ve denizaşırı kolonileşme faaliyetleriyle Doğu Akdeniz’de güçlü bir varlık inşa etmiştir. Ticari çıkarlarını korumak adına donanmasını güçlü tutmuş, deniz üsleri meydana getirmiş ve Kırım’a kadar uzanan geniş bir etki alanı yaratmıştır.

325 yılına kadar sıradan bir Roma kentiyken, İmparator Constantinus’un ön görüsüyle dünyanın en büyük imparatorluğunun merkez kenti olarak yeniden imar edildi. “Nova Roma/Yeni Roma” adıyla kurulan kent, açılışının yapıldığı 11 Mayıs 330’a kadar çok sayıda yapıyla şaşaalı bir görünüme kavuştu.

Ayrıcalıklı coğrafi konumuyla İstanbul’un binlerce yıllık yerleşim tarihi prehistorik çağlara uzanmaktadır. İstanbul, yalnızca Karadeniz ve Akdeniz’i değil, Akdeniz uygarlıklarını Karadeniz üzerinden Tuna gibi büyük akarsular ile Avrupa’ya bağlayan suyolunun, Asya ile Avrupa arasında uzanan doğal köprü ile kesiştiği yerde kurulmuştur.

İstanbul, insanlık tarihinin en katmanlı en önemli metropollerinden biridir. Her kazmada yeni bir dönem, her taşta bir imparatorluğun yankısı duyulur. Antik Roma’nın son evresinde yalnızca siyasi ve idari bir merkez olarak değil, kültürel ve dinsel dönüşümlerin sahnesi olarak da yeni bir kimlik kazanmıştır. Bu nedenle Geç Antik Çağ İstanbul’u, Roma mirasının zamanla çözülüp, Bizans kültürünün biçimlendiği eşsiz bir laboratuvar gibidir.

İspanya'nın İbiza adasında bulunan antik bir çöp çukurunda, mitolojik kahraman Herakles’i tasvir eden dikkat çekici bir ahşap heykel ortaya çıktı ve korunma durumu arkeologları etkiledi. İbiza kasabasında bir konut projesi için yapılan kazılar sırasında yapılan bu keşif, Akdeniz ikliminde organik eserlerin korunması konusundaki geleneksel anlayışa meydan okuyan, son derece nadir bir buluntu.

Hırvatistan'ın Pula kentinde, nadir görülen uyuyan bir Cupid heykelinin tamamı ortaya çıkarıldı. İnce taneli beyaz mermerden yapılmış olan heykel, MS 2. yüzyıla tarihleniyor ve olağanüstü kalitesi ve durumu ile Pula'da bugüne kadar yapılan en önemli arkeolojik keşiflerden biri olarak kabul ediliyor.

Kırgızistan'ın kuzeyinde kazı çalışmaları yapan arkeologlar, üç boynuzlu bir başlık takan bir kadını tasvir eden dikkat çekici bir taş heykel keşfettiler.

Eskişehir'in Seyitgazi ilçesinde süren Küllüoba Höyüğü kazısında bulunan "pithos mezar" üzerindeki bir parmağı eksik el kabartmasının, o dönemde tutulan yası sembolize ettiği belirlendi.

Kahire, büyük bir törenle, uzun zamandır beklenen Büyük Mısır Müzesi'nin açılışını gerçekleştirecek. Müze, yetkililerin ülkenin hayati önem taşıyan turizm endüstrisini yeniden yapılandırma çabalarının en önemli parçası olarak tanıtılıyor.

Keltler o bölgede yaşamamış olsalar da, Almanya'nın Saksonya eyaletinde nadir ve eşsiz bir Kelt sikkeleri bulundu.

Kırmızı kan hücresi işlevindeki gen varyantları, Neandertaller ve modern insanların melez bebeklerinin kaderini belirlemiş olabilir.

Fransa'nın güneydoğusundaki Var bölgesindeki Hyères'de, MS 1. yüzyıldan 3. yüzyıla kadar uzanan bir Roma mezarlığı keşfedildi. Antik Olbia surlarının dışında, bir Roma sahil yolu üzerinde bulunan mezarlıkta en az 160 adet kremasyon mezar yapısı bulunuyor.

Kani Shaie Arkeoloji Projesi (KSAP) uluslararası ekibi tarafından Irak'ın kuzeydoğusunda (Zagros Dağları'nın batı ucundaki Basian Havzası'nda) bulunan Kani Shaie sit alanında, temelleri Bereketli Hilal'deki kentleşmenin başlangıcına dayanan anıtsal bir yapı ortaya çıkarıldı.

Szent István Király Müzesi'nden arkeologlar, Macaristan'ın merkezindeki Aba ve Székesfehérvár sınırında çarpıcı bir keşif yaptılar: MS 670 ile 690 yılları arasında tarihlenen, olağanüstü derecede iyi korunmuş bir Avar savaşçı mezarı. Nadir bir kılıç ve zarif süs eşyaları içeren mezar, Orta Çağda Pannonya Havzası ile Orta ve Doğu Avrupa'nın geniş bölgelerini hakimiyeti altında tutan güçlü göçebe imparatorluğu Avar Kağanlığı'nın askeri elitine dair yeni bilgiler sunuyor.

Bu yılın başlarında İtalya'nın güneyindeki Salerno eyaletindeki Pertosa-Auletta Mağaraları'nda yapılan kazıda, ahşap sapı hala sağlam ve yerinde olan son derece nadir bir Tunç Çağı keski dahil olmak üzere binlerce eser ortaya çıkarıldı.

Arkeologlar, Güney Kore'nin Gyeongju kentindeki Silla Hanedanlığı mezarının altında, yaklaşık 1600 yıl önce efendisiyle birlikte diri diri gömülen bir adamın kalıntılarına benzeyen, eski bir ritüel gömünün çarpıcı kanıtlarını ortaya çıkardı. Bu keşif, MS 502 yılında Kral Jijeung'un hükümdarlığı sırasında yasaklanan insan kurban etme uygulaması olan sunjang'ın ilk tam iskelet kanıtını sunuyor.

Yakın zamanda yapılan bir çalışmada, Dr. Timur Sadykov ve meslektaşları, kesin olarak tarihlenen az sayıdaki erken İskit yerleşim yerlerinden biri olan Tunnug 1'den çıkarılan İskit hayvan stili eserleri analiz ettiler. Araştırma, Antiquity dergisinde yayınlandı.

Uzmanlar, yapısal hasar, su sızıntısı ve mantarların 3300 yıllık mezar alanının bozulmasını hızlandırdığı konusunda uyarıyor.

Eşsiz bir jeolojik süreç, yani son derece ince bir kil maskesi, 66 milyon yıllık bir dinozorun görünüşünün benzeri görülmemiş bir ayrıntı düzeyinde korunmasını sağlamıştır. Chicago Üniversitesi'nden bir paleontolog ekibi, dinozor “mumyaları” olarak adlandırdıkları, Edmontosaurus annectens fosil örneklerini şekillendiren mekanizmaları ortaya çıkardı. Bu fosillerin ayırt edici özelliği, yumuşak dokuların korunması değil, dış anatomilerinin üç boyutlu kalıbı görevi gören mineral bir filmin korunmasıdır.

Yeni bir çalışma, Khufu Piramidi'nin odalarını ve geçitlerini mezar olarak değil, devasa bir inşaat makinesinin parçaları olarak yeniden yorumlayarak, binlerce yıldır süren gizemleri çözüyor.

Fransa'nın kuzeydoğusundaki Langres kentinde bulunan “Maison des Lumières Denis Diderot” Müzesi’nden yaklaşık 2 bin adet 18. ve 19. yüzyıla ait madeni para çalındı. Olay, Louvre Müzesi’ndeki 88 milyon euroluk mücevher soygunundan sadece birkaç gün sonra meydana geldi.

Adıyaman'ın Kahta ilçesinde Atatürk Barajı kıyısında balıkçılar tarafından tesadüfen keşfedilen ve Paleolitik döneme ait olduğu değerlendirilen kaya resimleri, su altında görüntülendi.

Bursa'nın İznik ilçesinde göl kıyısındaki bazilika, Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa 14. Leo'nun ziyareti için hazır hale getiriliyor.

Bu eşsiz harita, gece gökyüzündeki yıldızların düzenini tasvir ediyor, ancak anlamı tartışmalı.

Şu anda bir yağmur suyu tutma havzası planlanan yerde, arkeologlar Yukarı Bavyera bölgesinde Roma dönemine ait beklenmedik bir kanıt keşfettiler. 2024 sonbaharında Nassenfels belediyesine bağlı Wolkertshofen köyünün kuzeydoğusunda yürütülen inşaat çalışmaları sırasında, büyük olasılıkla bir Roma mezarının temeli ortaya çıkarıldı. On iki metre çapında özenle döşenmiş dairesel bir taş düzeni olan yapı, antik Raetia eyaletini anlamak için birinci sınıf bir arkeolojik buluntu olarak öne çıkıyor.

Suriye sınırının sıfır noktasındaki Oylum Höyük'te, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gaziantep Üniversitesi ve Kilis Valiliği işbirliğiyle "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında yürütülen kazı çalışmalarında, Hitit çivi yazısıyla yazılmış yeni belgeler gün yüzüne çıkarıldı.

Roma'nın 18 kilometre doğusundaki Gabii antik kentinde, amacı bilinmeyen devasa bir taş su havuzu keşfedildi. Su havuzunun büyük bir kısmı MÖ 250 yıllarına tarihleniyor, ancak bazı kısımlarının daha erken bir tarihte inşa edildiğine dair kanıtlar var. Bu su havuzu, Roma mühendisliği ve şehir planlamasının ilk dönemlerinin yeniden yazılmasına yol açan bir yapı.

Şanlıurfa'da Balıklıgöl Yerleşkesi'nin güneyindeki tarihi Urfa Kalesi'nde yürütülen kazılarda üzerinde bitki, hayvan figürleri ve geometrik motiflerin yer aldığı, 5. yüzyıla ait Yunanca yazıtlı taban mozaiği gün yüzüne çıkarıldı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Hatay'ın Reyhanlı ilçesindeki Aççana Höyük'te yürütülen kazılarda, MÖ 1500-1400 yıllarına tarihlenen çivi yazılı tabletlerin gün yüzüne çıkarıldığını duyurdu.

Çin'deki arkeologlar, diğer doğal malzemeler gibi “işlenmiş” izler taşıyan bir dizi insan kemiği buldular.

Bitlis'in Adilcevaz ilçesindeki Delikli Mağara'da yürütülen arkeolojik kazıda 8 bin yıl öncesine tarihlenen obsidiyen (cam kaya) aletler ile çanak parçaları, Urartu dönemine ait iskeletler, boncuk, iğne, küpe gibi süs eşyaları ile Ortaçağ dönemi yapı kalıntısı bulundu.

Arkeologlar, Hırvatistan'da eski bir kuyunun içinde gizlenmiş Roma askerlerinin toplu mezarını keşfettiler.

Tübingen ve Arizona üniversitelerinin ortak araştırması, İtalya ve Lübnan'da taş aletlerin benzeri görülmemiş bir nicel analizinin ardından, göçün Üst Paleolitik dönemde teknolojik değişimin tek vektörü olduğu paradigmasına meydan okuyor.

MÖ 1. yüzyılda yaşamış Yunanlı hekim Kleopatra, MS 2. ve 4. yüzyıllar arasında yaşamış Greko-Mısırlı Metrodora ve MS 11. yüzyılda yaşamış Salernitan Trotula... Bu farklı dönemlerde yaşamış tüm bu kadınların ortak özelliği, kadın hekimliğinin öncüleri olmalarıydı.

Uydu görüntüleri, avcılar ve çobanlar tarafından Şili'nin kuzeyindeki yüksek rakımlarda avlarını yakalamak için inşa edilmiş olasılıkla karmaşık, huni şeklindeki devasa tuzaklardan oluşan eski bir sistemi ortaya çıkardı.

Arkeologlar, Girit adasındaki antik Gortyna'da antik kentinde yaptıkları kazılarda domuz familyasından bir hayvan olan suid heykelini ortaya çıkardılar. Sezonun en çarpıcı keşiflerinden biri olan bu buluntu, Hellenistik ve Roma dönemlerini birbirine bağlayan Yunan sanat gelenekleri ve kentin kent yaşamı hakkında yeni ipuçları sunuyor.

İsveç'te 12. yüzyıldan kalma büyük bir gümüş sikke ve mücevher hazinesi keşfedildi. Bu, Stockholm'da bulunan ilk ortaçağ hazinesi ve İsveç'te bulunan en büyük erken ortaçağ gümüş hazinelerinden biri. Stockholm 1252 yılında kuruldu, yani hazine şehrin kuruluşundan daha eski.

İngiltere, Golden Cap yakınlarında keşfedilen neredeyse eksiksiz bir iskelet, yeni ve nadir bir ichthyosaur türü olarak tanımlandı. Türünün bilinen tek örneği olup, bu deniz sürüngenlerinin evrimsel fosil kayıtlarındaki önemli bir boşluğu doldurmaya yardımcı oluyor.

Karaman ilinde bulunan Topraktepe (Eirenepolis) antik kentinde, 1300 yıllık komünyon ekmeği (erken Hıristiyan ritüellerinde kullanılan süslü arpa somunları) ortaya çıkardı.

Çankırı'da Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesi'nde yürütülen kazı çalışmalarında zürafaya ait bütünlüğü bozulmamış kafatası fosili bulundu.

Çek Cumhuriyeti'nde, eski bir Kelt pazarının bulunduğu tahmin edilen bir bölgede yüzlerce altın ve gümüş sikke ile mücevher ve diğer eserler bulundu.

Mısır, Kahire'deki Büyük Mısır Müzesi'nin resmi açılışına hazırlanırken, güneydeki Luksor kentinde 20 yılı aşkın bir süredir devam eden yenileme çalışmalarının ardından Cumartesi günü bir firavun mezarını ziyaretçilere açtı.

UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Arslantepe Höyüğü, medeniyetin doğuşunu modern çağa bağlayan iki sıra dışı eserle bir kez daha ilgi odağı oldu.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Karahantepe’de gerçekleştirilen son kazılarda, ilk kez insan yüzü betimli bir T biçimli dikili taş bulunduğunu duyurdu.

Romanya'nın güneydoğusundaki Mangalia'da bulunan MÖ 3. yüzyıldan kalma bir tümülüsün içinden çıkarılan olağanüstü hazineler, geçen ay Bükreş'teki Romanya Ulusal Tarih Müzesi'nde ilk kez halka sergilendi.

Fransa’nın Trinquetaille bölgesinden geçen Rhône Nehri'nin bulanık ve tehlikeli suları, neredeyse iki bin yıldır bir sır saklıyordu. Bu sır, Musée Départemental Arles Antique'in arkeoloji ekibi tarafından ortaya çıkarıldı. 847 adet Roma sikkesinden oluşan olağanüstü bir nümismatik hazine, batık bir geminin kalıntılarının üzerinde bulunan nehir sedimanlarından çıkarılmıştır.

Eski Mısır'ın beşinci hanedanına ait benzersiz bir heykel, Saqqara nekropolünde keşfedildi.

Antalya'daki Sillyon Antik Kenti'nde yapılan kazılarda, "Roma döneminde kentteki birçok yapının inşasını finanse ettiği ve çocuklar için vakıf kurduğu" bilgisi çeşitli kaynaklarda geçen Menodora'nın mezarı belirlendi.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Anadolu'da 7 bin yıl önce atılan adımlar yeniden gün yüzünde. Hatay, Reyhanlı Karahüyük'teki Tell Kurdu Höyük kazılarında çok ender rastlanan bir keşfe imza attık. MÖ 5200'e, Ubeyd dönemine tarihlenen tabakalarda 5 insan ayak izi tespit edildi" açıklamasında bulundu.

97 Bizans altın sikkeleri ve zarif mücevherlerden oluşan olağanüstü bir keşif, Celile Denizi yakınlarındaki eski bir Hıristiyan kentinin dramatik son dönemine yeni bir ışık tuttu. Hayfa Üniversitesi arkeologları tarafından Hippos (Sussita) kentinde ortaya çıkarılan bu olağanüstü hazine, İsrail'de karada keşfedilen en büyük Bizans hazinelerinden birini temsil ediyor.

Afyonkarahisar'ın Bolvadin ilçesinde kayıp şehir "Puruşhanda"yı bulmak için sürdürülen Üçhöyük kazısında, üretimde kullanıldığı değerlendirilen kerpiçten örülmüş 3 fırın ile 2 ocağa ulaşıldı.

Yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan 83 Roma dönemi sikke, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile ABD İç Güvenlik Soruşturmaları Birimi (HSI) işbirliğinde Türkiye'ye iade edildi.

160 yılı aşkın süredir süren Troya kazılarında, Erken Tunç Çağına tarihlenen altın bir halkalı broş ile son derece ender bir yeşim taşı bulundu.

Yeni bir araştırma, Homo sapiens soyunun ayrışmasını bir milyon yıldan daha önceye yerleştirerek, insan evriminin zaman çizelgesini kökten geriye itiyor ve daha önce varsayılandan çok daha karmaşık bir geçmişi ortaya koyuyor.

Ağrı’da güvenlik güçlerince ele geçirilen 2 lahit Kars’a gönderildi. Kars’ta incelemeleri yapılan lahitler sahte çıktı.

Geçmişte birçok medeniyete ev sahipliği yapan Bitlis Kalesi'nde yürütülen arkeolojik kazılarda kalenin ana giriş kapısına ait olduğu değerlendirilen 29 santimetre uzunluğunda demir anahtar bulundu.

Kazakistan'ın başkenti Astana'da, ülkedeki Seyhun Irmağı civarında yapılan arkeolojik kazı çalışmaları sonucu ortaya çıkan Oğuzlar dönemine ait 120'den fazla tarihi eserin tanıtımı yapıldı.

İspanya'nın Malaga kentindeki Teba belediyesindeki La Lentejuela nekropolü, beş bin yılı aşkın bir sessizliğin ardından, Endülüs'te bugüne kadar belgelenmiş en anıtsal ve en iyi korunmuş megalitik mezar yapılarından birini gün yüzüne çıkardı. Bu , 13 metre uzunluğundaki görkemli bir toplu mezar olan Dolmen I'dir. Olağanüstü bütünlüğü ve içinde bulunan prestijli mezar eşyaları, MÖ 3. binyılın karmaşık toplumları hakkında paha biçilmez bilgiler sunmaktadır.

Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okşan Başoğlu, Kayseri'de Yamula Barajı civarında gerçekleştirilen kazılarda bu yıl 7,7 milyon yıl öncesine ait kılıç dişli kaplan fosili bulunduğunu söyledi.

Arnavutluk'taki arkeologlar, MS 3. ve 4. yüzyıllara ait önemli bir Roma mezar odası keşfettiler. Bu mezar odası, bir zamanlar Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Balkan ülkesinde bulunan türünün ilk örneği.

Çek Cumhuriyeti'nin güneyindeki Pavlov VI bölgesinde bulunan nesnelerin ayrıntılı bir incelemesi, tarih öncesi bir bireye ait eksiksiz bir seti ortaya çıkararak, onun teknolojisini, avlanma stratejilerini ve hatta olası sosyal statüsünü yeniden yapılandırmaya olanak tanıyor.

Samsun'da Hititlerin kutsal kenti Nerik olduğu bulunan çivi yazılı tabletlerle kanıtlanan Vezirköprü ilçesindeki Oymaağaç Höyüğü'nde 3 bin 500 yıllık fındık içi ve fındık kabukları fosili bulundu.

İnsanlık tarihinin en eski yerleşim alanlarından biri olan Göbeklitepe’de, 6 metreyi bulan tonlarca ağırlıktaki dikilitaşların bulunduğu C Yapısı’nın restorasyonu tamamlandı.

Arkeologlar, Tacikistan'daki antik Sogdian sarayı Sanjar-Shah'da, rahiplerin ayrıntılı bir ateş ibadet töreni gerçekleştirdiklerini gösteren benzersiz bir duvar resminin parçalarını ortaya çıkararak çarpıcı bir keşif yaptılar. Bu olağanüstü buluntu, İpek Yolu boyunca uygulanan dini pratiklere dair benzeri görülmemiş bilgiler sağlıyor ve cenaze törenleri dışında Sogdian ateş ibadetinin bilinen ilk tasvirini temsil ediyor.

Hellenistik, Roma, Bizans ve Anadolu Selçuklu'nun izlerini geleceğe taşıyan tarihi alanda Kültür ve Turizm Bakanlığının "Geleceğe Miras Projesi" kapsamında kazı çalışmaları sürüyor.

MÖ 3. yüzyılın ortalarına ait, olağanüstü durumda bir miğfer, Sicilya'nın batısındaki Egadi Adaları açıklarında su altından çıkarıldı. Tunç miğferin yanak parçaları sağlam ve hasarsızdır, bu da son derece nadir bir durumdur. Bu miğfer, bugüne kadar çıkarılan en eksiksiz miğferlerden biri.

Dünyanın en eski insan mumyalama kanıtı, 12 bin yıl önce atalarının cesetlerini tütsüyle kurutan Güneydoğu Asya'dan gelmektedir.

Hollanda'nın Cuijk kentinde, tiyatro maskesi şeklinde benzersiz bir Roma dönemi kandil keşfedildi. MS 2. yüzyıldan kalma bu kandil, eksiksiz ve mükemmel durumda.

Konya'nın Seydişehir ilçesinde bulunan Gökhöyük'teki arkeolojik kazılarda yaklaşık 5 bin yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen "insan yüzlü" çömlek parçası gün yüzüne çıkarıldı.

Sivas'ın Yıldızeli ilçesinde yer alan Hitit yerleşim yeri Kayalıpınar'da yapılan kazılarda "kuş falı"nı anlatan yazılı tabletler ile krallar, prensler, prensesler, değişik rütbedeki memurlar ve rahiplerin mühür baskıları gün yüzüne çıkarıldı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Batı Anadolu'nun en büyük Tunç Çağı merkezlerinden Tavşanlı Höyük'te 4500 yıl öncesine tarihlenen mermer, kemik ve pişmiş topraktan yapılmış idollerin ortaya çıkarıldığını duyurdu.

Elazığ'da Tadım Kalesi ve Höyüğü'nde yürütülen arkeolojik kazılarda dini ritüellerde kullanıldığı değerlendirilen yaklaşık 6 bin yıllık "boğa başlı sunak" bulundu.

Şanlıurfa'da yürütülen "Taş Tepeler Projesi" kapsamında Sefertepe'de devam eden kazı çalışmalarında 12 insan kafatası bulundu.

MÖ 3. yüzyılda başlayan Romalıların eğlence anlayışlarındaki yeni arayışlar MÖ 2. yüzyılda seçkinler tarafından finanse edilmeye başlanan bir tiyatro geleneği oluşturmuş ve MÖ 1. yüzyılda gerçekleşen toplumsal değişimlere paralel şekilde yeni bir tiyatro kültürünün filizlenmesinin önü açılmıştır. Bu değişim sürecinde kadınlar daha çok özgürleşmiş, oyunculuk, dansçılık ve müzisyenlik gibi sahne sanatlarında daha fazla yer almaya başlamışlardır.

Yunan- Roma dünyasındaki diğer dezavantajlı kesimler gibi terk edilmiş kimsesiz çocuklara dair yazınsal ve arkeolojik kanıtlara ait kanıtlar hayli yetersizdir. Antik dünya söz konusu olduğunda terk edilmiş çocuklardan kastımız, doğumundan birkaç hafta sonra, henüz adını almamış, arınma ritüellerini tamamlamamış, başka bir deyişle aileye resmen kabul edilmemiş bebeklerdir.

Avcı-Toplayıcı toplumlarda insanlar ihtiyaçlarını doğadan bulup alıyorlar, aldıkları ürünlerin üretimi için özel bir çaba harcamalarına gerek kalmıyordu. Meyveyi dalından kopararak, hayvanı da peşinden koşup avlayarak hayatta kalabiliyorlardı. Bu bakımdan, toplumsal olarak bir sonraki evreye geçişin, bireysel ruhsal kapasitenin gelişiminden daha yavaş olduğunu iddia etmek mümkündür.

Tapınak ekonomisinin Eski Mezopotamya iktisadi hayatının önemli bir parçası olduğunu Eski Çağ bilimleri alanında yapılan araştırmalar ortaya koymuştur. Eski Mezopotamya’da gelişmiş bir tapınak ekonomisinin varlığı, iktisadi hayatın içerisinde rol alabilecek sosyal grupların var olmasını da beraberinde getirmiştir.

İnsan kendinden başka bir canlıya dönüşme arzusunu taşıyandır. Değişim ve dönüşme onun evrimsel yazgısıdır. O yüzden sürekli olarak kendini tanımlama, bilme arzusuna düşer. Geride bırakmak istediğinden uzaklaştığını bilmek, o arkaik canlı olmadığına ikna olmak için kendini dilde yeniden yaratır, ağzından çıkanla zihnini kodlar.

BRECHT’IN “Yedi kapılı Teb’i kim kurdu?” sorusu, arkeolojinin temel çelişkisini açığa çıkarır: Tarih, her daim kralları ve kahramanları yüceltirken, emeği görünmez kılar. Günümüz arkeolojisi de çoğu zaman aynı yanılgıyı sürdürür; görkemli eserler ön plana çıkarılır, onları inşa eden binlerce sıradan insanın izlerini ise toprağın altında bırakır.

Önemli bir keşif olan “Appia Antica 39” adlı arkeolojik ekip, İtalya, Almone Vadisi'nde bulunan imparatorluk dönemine ait bir nekropolde MS 2.-3. yüzyıllara ait üç değerli mozaik ortaya çıkardı. Bilimsel ve eğitimsel nitelikteki bu koordineli proje, Ferrara Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü Başkanı Profesör Rachele Dubbini tarafından yönetiliyor ve kazılar, ARCHEO derneğinden Dr. Fabio Turchetta'nın gözetiminde sahada gerçekleştiriliyor.

Likya Birliği'nin en önemli 6 kentinden Myra'daki tiyatro, sahne binasının orijinal taşlarıyla yeniden ayağa kaldırılmasıyla eski görünümüne kavuşacak.

2023 yılında keşfedilen, ev şeklinde nadir bir kil küller kabı geçen ay ilk kez halka sunuldu. Bu nadir eser, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Polonya'da keşfedilen dördüncü ev şeklinde urne kabıdır ve tasarımıyla benzersizdir. Dokuz ayaklı dikdörtgen bir model evdir ve uzun kenarlarından birinde yuvarlak bir kapısı vardır. Erken Demir Çağına (MÖ 780-640) tarihlenmektedir.

Kayseri'deki Yamula Barajı civarında sürdürülen fosil kazılarında 7,7 milyon yıllık 3 fil kafatası gün yüzüne çıkarıldı.

Burdur'un Ağlasun ilçesindeki Sagalassos Antik Kenti'nde yürütülen kazılarda bulunan ve yaklaşık 2 bin yıl öncesine tarihlenen ayak izi, bilim insanlarınca inceleniyor.

Batman’ın Gercüş ilçesinde 3 bin yıllık, 344 urne tipi mezardan oluşan Anadolu’nun en büyük kremasyon (yakma) mezarlığı ortaya çıkarıldı. Kazılarda bulunan 747 eser ise konservasyon sonrası Hasankeyf Müzesi’nde sergilenecek.

Diyarbakır'ın Ergani ilçesindeki 12 bin yıllık Çayönü Tepesi'nin doğusunda yürütülen arkeolojik kazıda, yaklaşık 9 bin 500 yıllık “Kamusal Yapı” bulundu.

Van'da Urartu Kralı II. Sarduri tarafından inşa edilen Çavuştepe Kalesi'nde yürütülen arkeolojik kazılarda, savaşlarda kullanılan sapan taşları bulundu.

Samsun'un Vezirköprü ilçesinde, yirmi yılı aşkın bir süredir yapılan kazılar sonucunda Hititlerin kutsal kenti Nerik olarak tanımlanan Oymaağaç Höyük, Anadolu'nun az bilinen yerli gruplarından biri olan Kaška halkının yeni izlerini ortaya çıkardı. Orta Tunç Çağı ve Demir Çağına ait mimari ve çömlekler de dahil olmak üzere son buluntular, Karadeniz'in iç kesimlerinin kültürel manzarasına dair benzeri görülmemiş bilgiler sunuyor.