Arama Sonuçları

Bazı Hayvanlar Fosilleşirken Diğerleri Neden Yok Oldu?

Neden eski çağlardan kalma bazı hayvanlar fosil haline gelirken, diğerleri hiçbir iz bırakmadan ortadan kayboldu? Lozan Üniversitesi'nin (UNIL) Nature Communications dergisinde yayınlanan bir araştırmasına göre bu sorunun cevabı, en azından kısmen, kendi vücutlarında yatıyor olabilir.

Roma Dönemi Bir Mezarda Bulunan Aslan Başlı Kulplar

2018 yılında, İsrail'in güneyindeki antik Roma dönemi yerleşim yeri Khirbat Ibreika'da yapılan bir kurtarma kazısı, gerçek bir arkeolojik muammanın ortaya çıkarılmasıyla sonuçlandı. Bu, her biri ağır bir halka ile süslenmiş aslan başı kabartmaları içeren dört çarpıcı tunç diskti.

Roma Kalesinde Phallus Şeklinde Kolye Bulundu

İngiltere, Vindolanda Roma kalesinde yeni kazı sezonunda bir phallus açığa çıkartıldı. Çok küçük olan phallus mürekkep gibi siyah olan bir taştan yapılmış. Kolye olarak takılabilmesi için testislerinden delindiği görülmekte. Delik küçük olduğu için asıldığı kordon ya da zincir inceydi ve muhtemelen kırılmıştı.

4 Bin Yıllık Kil Tabletlerde Günümüzde Kullanılan Kelimeler Tespit Edildi

Kayseri tarihini 6 bin yıl önceye dayandıran arkeolojik bulgu ve belgelerin gün ışığına çıkarıldığı ve “Anadolu tarihinin başladığı yer” olarak bilinen Kültepe Kaniş-Karum Ören Yeri’nde kazılar 77. yılına girerken, Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu; kazılarda bulunan tabletlerdeki Asurca yazılarda, günümüzde sıklıkla kullandığımız kelimelerin de bulunduğunu söyledi.

Olağanüstü Bir Keşif: Prens Waser-If-Re'nin Mezarı Bulundu

Eski Eserler Yüksek Konseyi ve Dr. Zahi Hawass Miras Vakfı arasında gerçekleştirilen ortak bir Mısır arkeoloji ekibi, Saqqara nekropolünde olağanüstü bir keşfi ortaya çıkardı: Eski Krallık 5. Hanedanlığı'nın (yaklaşık MÖ 2500) ilk hükümdarı Firavun Userkaf'ın oğlu Prens Waser-If-Re'nin mezarı.

Prof. Dr. Önder Bilgi Hayata Gözlerini Yumdu

İkiztepe Höyüğü’ne uzun yıllar büyük emek veren, İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Anasya Arkeolojisi Ana Bilim Dalı emekli öğretim üyesi olan Bilgi, aynı zamanda İkiztepe Kazısı Onursal Kazı Başkanı’ydı. Değerli hocamıza Allah’tan rahmet, ailesi ve sevenlerina başsağlığı dileriz.

12 Milyon Yıl Önce Volkanik Kül Altında Kalan Gergedan Sürüsü

Teleoceras major olarak bilinen tarih öncesi gergedanların devasa sürüleri bir zamanlar günümüz Nebraska'sının düzlüklerinde dolaşıyordu - daha sonra yakındaki Yellowstone yanardağı patladığında ve bölge bir ayak yüksekliğine kadar yığılan külle kaplandığında birçoğu dramatik bir şekilde öldü.

Likya’nın Saklı Kenti Arneai

Orta Likya Bölgesi’nin dağlık kesiminde konumlanan Arneai Antik Kenti, günümüzde Antalya İli’nin Finike İlçe’si sınırlarındaki Ernez Mahallesi’nde bulunur. Kentteki bilimsel araştırmalar, Akdeniz Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı başta olmak üzere Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Yaşar ARLI başkanlığındaki araştırma ekibiyle birlikte Finike Belediyesi ve Ernez Muhtarlığı işbirliğiyle 2025 yılı Eylül ayında gerçekleştirilecektir.

Olağanüstü Kılıçlarla Donatılmış Kelt Nekropolü Bulundu

Fransa'nın orta kesiminde yer alan Creuzier-le-Neuf'daki Kelt nekropolünde yapılan kazılarda, Avrupa'da şimdiye kadar bulunan en iyi korunmuş ve en iyi yapılmış Demir Çağı silahları arasında yer alan ve hala kınlarında duran iki kılıç da dahil olmak üzere olağanüstü metal eserler ortaya çıkarılmıştır.

Marcus Aurelius Heykeli Ait Olduğu Topraklara Dönüyor

1960’lı yıllarda Boubon Antik Kenti’nden yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılan ve Roma İmparatoru Marcus Aurelius’u filozof kimliğiyle betimleyen eşsiz tunç heykel, 14 Nisan 2025 tarihinde Cleveland Sanat Müzesi’nde düzenlenen törenle resmen Türkiye’ye iade edilmiştir.

Assurlular Çivi Yazısı İçin Balmumu Tabletler Kullanmışlar

Journal of Archaeological Science dergisinde yayınlanan yeni bir çalışma, Nimrud (günümüz Irak'ı) kalıntılarında bulunan Yeni Assur İmparatorluğu'na ait yazı tabletlerinin üretiminde kullanılan malzeme ve teknikleri ortaya çıkardı. MÖ 7. yüzyıla tarihlenen bu tabletler, balmumu üzerine çivi yazısının ilk maddi kanıtlarını temsil ediyor.

Bazilika Kazısında Roma Dönemi Heykel Başı Bulundu

Roma'daki Tombe di Via Latina arkeolojik alanında, Santo Stefano Bazilikası'ndaki kazılar sırasında muhtemelen sakallı bir erkek tanrıyı temsil eden muhteşem bir heykel başı keşfedildi. Matera'daki Istituto Centrale per il Restauro (ICR) şimdi bu eserin incelenmesi ve restorasyonundan sorumlu olacak.

Avrupalı Avcı-Toplayıcılar 12 Bin Yıl Önce İklim Değişikliğine Nasıl Direndi?

Köln Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir arkeolojik araştırma, Avrupa'daki avcı-toplayıcı nüfusun on iki bin yıl önce aşırı bir iklim olayıyla nasıl karşı karşıya kaldığını ortaya çıkardı. Bilim insanlarının bulguları, kriz dönemlerinde insan adaptasyonuna ilişkin anlayışımızı değiştirebilir.

Romalı Askerlere Ait Benzeri Görülmemiş Toplu Mezar Bulundu

İnşaat ekipleri geçtiğimiz Ekim ayında Viyana'daki bir futbol sahasını yenilemek için toprağı kazarken daha önce benzeri görülmemiş bir bulguya rastladılar: Roma İmparatorluğu'nun 1. yüzyılına tarihlenen bir toplu mezarda iç içe geçmiş iskelet kalıntılarından oluşan bir yığın, muhtemelen Cermen kabilelerinin karıştığı bir savaşta hayatını kaybeden savaşçıların cesetleriydi.

Bir Yılda Altı İmparator

Doğu Roma İmparatorluğu Orta Çağ boyunca, MS 1203 ve 1204 yılları arasında aynı anda yedi imparatora sahip olmuştur. Bu, Bizanslıların, isimlerinin en karmaşık yorumuna uyarak ve benzer durumların antik çağda birçok kez meydana geldiği Batılı meslektaşlarını örnek alarak kırdıkları bir rekordu.

İtalya’da Bir Gladyatörün Kitabesinin Bulunduğu Mozole ve Mezarlar Keşfedildi

Günümüzde Campania'daki Giugliano belediyesinde bulunan antik Roma kolonisi Liternum'daki arkeolojik kazılar, İmparatorluk dönemine ait yeni ve önemli kalıntıları gün ışığına çıkardı. Arkeolog Simona Formola'nın bilimsel yönetimi altında, daha önce bir bakanlık kararnamesiyle korunan 150 metrekareden daha geniş bir alan araştırılıyor ve kayda değer tarihi öneme sahip mezar yapıları ortaya çıkarılıyor.

Arkeoloji Öğrencileri Kültürel Mirası Keşfediyor

Türkiye’nin zengin kültürel mirası, arkeoloji öğrencileri için benzersiz bir deneyim sunuyor. SICPA Türkiye tarafından desteklenen Keşif Programı kapsamında, seçilen 12 arkeoloji öğrencisi, ülkenin çeşitli bölgelerindeki müze ve örenyerlerini ziyaret ederek akademik bilgilerini sahada pekiştirme ve tarihî mirası yakından inceleme imkânı buluyor.

Ptolemaios Döneminde Mısır'ın Altın Madencilerinin Bazılarını Köleler Oluşturmaktaydı

Fransa'daki Laboratoire HiSoMA, Maison de l'Orient et de la Méditerranée Jean Pouilloux'da çalışan bir tarihçi, Mısır'ın Ghozza kentindeki bir kazı alanında bulunan demir prangaların, Mısır'ın Ptolemaios döneminde bir altın madeninde çalışan işçilerin en azından bir kısmının köle olduğunu gösterdiğini ileri sürdü.

İnsanoğlunun Dil Yeteneği 135 Bin Yıl Önce Ortaya Çıktı

İnsan dili, türümüzün en ayırt edici yeteneklerinden biridir, ancak kökeni çözülmemiş bir gizem olarak kalmaya devam etmektedir. Yakın zamanda yapılan bir genetik analiz, insanoğlunun dil yeteneğinin en az 135 bin yıl önce zaten mevcut olduğunu, ancak sosyal bağlamlarda kullanımının yaklaşık 100 bin yıl önce ortaya çıkmış olabileceğini göstermektedir.

Sardunya’da Küp Mezarlar Bulundu

Sardunya'nın Sestu kentinde gaz boru hattı çalışmaları sırasında MÖ 4. veya 3. yüzyıla ait bir Pön nekropolü keşfedildi. Kazıda şimdiye kadar, muhtemelen çok küçük çocuklara ait kalıntılar içeren altı amphora ortaya çıkarıldı.

Kaçakçılar Orta Çağa Ait Bir İnsan Mumyasını Satmaya Çalıştı

İl Jandarma Komutanlığı ekipleri, kültür ve tabiat varlığı kaçakçılığıyla mücadele kapsamında başlattığı soruşturmada Niğde ili Bor ilçesinde 6 kişinin, Orta Çağa ait olduğu değerlendirilen erkek insan mumyasını satmak için hazırlık yaptığını belirledi.

Korint'teki Tenea Antik Kenti'nde Anıt Mezar Keşfedildi

Ekim 2024'te, Antik Tenea keşif projesinin bir parçası olarak Korint'in Chiliomodi bölgesinde sistematik arkeolojik araştırmalar tamamlandı. Bu yıl, bölgede ilk kez, Makedon mezarlarına benzer mimari özelliklere sahip Hellenistik döneme ait bir mezar anıtı keşfedildi; bu bulgu, Yunanistan'ın bu bölgesindeki antik dönem mezar ve dini uygulamalarını anlamak açısından büyük önem taşıyor.

Karahantepe Ören Yeri'ne Koruma Çatısı Yapılıyor

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Karahantepe'de Geleceğe Miras Projesi ile büyük bir adım atıyoruz. Kazı alanını koruma çatısı ile buluşturuyor, binyılların izlerini geleceğe taşıyoruz. 5 bin metrekarelik alan artık doğal dokusunu bozmadan korunacak" açıklamasında bulundu.

Amphoradan 1100 Yıllık Zeytin Çekirdekleri Çıktı

1100 yıl önce Filistin’in Gazze kıyılarından yola çıkan ve Antalya açıklarında fırtınaya yakalanarak denize gömülen batıktan çıkanlar, bilim insanlarını heyecanlandırdı. Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, daha önce Türkiye kıyılarındaki sualtı kazılarında hiç karşılaşılmamış zeytin çekirdekleri buldu. Tek bir amphoradan çıkan 1100 yaşındaki zeytin çekirdekleri, Akdeniz Su Altı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenecek.

Üzüm Hasadının Tasvir Edildiği Freskler Bulundu

Sant'Antonio Abate kasabasında 1974 yılında keşfedilen arkeolojik bir mücevher olan Villa Cuomo, sırlarını açığa çıkarmaya devam ediyor. Pompeii'nin güneydoğusundaki Via Casa Salese üzerinde yer alan bu antik kırsal kompleks, MS 79 yılında Pompeii ve Herculaneum'u yok eden felaket patlaması sırasında üç metre lapilli altında kalmıştır.

El Salvador'daki Bir Piramidin Tepesinde Kil Figürinler Bulundu

El Salvador'da yakın zamanda yapılan bir arkeolojik keşif, Orta Klasik Öncesi Dönemde Mezoamerika'daki ritüel ve performansların anlaşılmasını değiştirebilir. Varşova Üniversitesi'nden arkeolog Jan Szymański liderliğindeki bir araştırma ekibi, San Isidro arkeolojik alanında bir piramidin tepesinde beş kil figürin keşfetti.

Karnak Tapınaklarında Altın Mücevherler ve Muskalar Keşfedildi

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, Fransız-Mısır Karnak Tapınakları Araştırma Merkezi'nin (CFEETK) Mısır-Fransız arkeoloji ekibi ile işbirliği içinde, Karnak tapınaklarının kuzeybatı kesiminde önemli bir keşif yapıldığını duyurdu. Bu keşif, Geç Mısır'ın en önemli dönemlerinden biri olan 26. Hanedanlığın (MÖ 664-525) başlarına tarihlenen, altın ve değerli taşlardan yapılmış bir takı ve muska koleksiyonundan oluşmaktadır.

Kraliçe Puabi’nin Liri

Kraliçe Puabi'nin liri olarak adlandırılan eser, Woolley'in büyük, seçkin bir mezarda keşfettiği dört lirden biridir; diğerleri altın lir, boğa başlı lir ve gümüş lir olarak adlandırılmıştır. Yaklaşık 4500 yaşında olan bu arplar, şimdiye kadar keşfedilen dünyanın en eski telli çalgılarıdır.

Sicilya’da Bir Çocuğun Kalıntılarını İçeren Ostothek Bulundu

Sicilya'daki Gela şehri, binlerce yıllık tarihinin karmaşık mozaiğine yeni parçalar ekleyen arkeolojik bir buluntuyla bir kez daha şaşırtıyor. Soprintendenza ai Beni Culturali'nin gözetiminde Enel şirketi tarafından merkezi Via Garibaldi'de yürütülen kazılar sırasında, MÖ 6. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen pişmiş toprak bir ostothek gün ışığına çıkarıldı.

Padua Nekropolünde Benzersiz Mezarlar Keşfedildi

Padua yakınlarındaki Cicirelli'de bir inşaat alanında yapılan acil kurtarma kazısında, en az ikisi savaşçı mezarı olmak üzere MÖ 4. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen 19 gömü ortaya çıkarıldı. Savaşçı mezarlarından birinde at sırtında bir adam figürüyle süslenmiş nadir bir kil kiremit bulundu; figür, kiremit pişirilmeden önce ıslak kile kazınmış - aslında bir parmak ucuyla çizilmiş gibi görünüyor -.

Santorini Volkanı ve Minoan Püskürmesinin Türkiye’deki İzleri

Santorini (Yunanca adı: Thera), Ege Denizi’ndeki Kiklad takım adaları içinde yer alan volkanik adalardan biridir. Adayı, Santorini kalderasının su üstünde kalan yarım ay şeklindeki bölümü oluşturmaktadır. 75.8 km² yüzölçümüne sahip adanın en yüksek yeri 564 metredir.

Kuşadası Yılancı Burnu’nda Arkaik Dönem Kouros Heykel Parçaları Bulundu

Kuşadası kıyılarına kent içine bakıldığında, doğal olarak kalmış iki alan görülmektedir. Bunlardan biri 400’e yakın bitkinin yetiştiği Kemerönü mevkii doğal alanı olup, diğeri de altında antik bir şehrin yattığı bilinen Yılancı Burnu’dur. Toprağın aşınmasıyla meydana çıkan bir Kouros heykeline ait parça, duyarlı bir vatandaş tarafından görülerek ilgili kurumlara bildirildi.

Bakır Çağı Kalesinde Roma Lejyonerine Ait Mezar Bulundu

Batı İspanya'nın Extremadura özerk topluluğunda Almendralejo yakınlarındaki Marquis de la Encomienda arazisinde bir fotovoltaik (güneş paneli) inşaatı sırasında devasa bir Bakır Çağı kalesi keşfedildi. Kale 4900 yıl önce inşa edilmiş ve dokuz kat güçlendirilmiş olmasına rağmen düşmanların eline geçerek yaklaşık 400 yıl sonra yıkılmıştır.

Thera Volkanı’nın Ege Kıyılarına Etkileri

Geç Minos IA dönemi (MÖ 1390-1370), insanlık tarihinde kayda geçen en büyük doğal afet olan Thera Adası’ndaki yanardağın patlamasıyla sona erer. Çeşme – Bağlararası’nda gerçekleştirilen kazılar, günümüzden yaklaşık 3500 yıl önce meydana gelen bu patlamanın ölümcül etkilerinin boyutunu en açık bir şekilde ortaya koymuştur.

İspanya’daki 5 Bin Yıllık Bir Mezarda 270 Binden Fazla Boncuk Bulundu

İspanya'daki bir dizi kuruma bağlı arkeolog, tarihçi ve tarih öncesi uzmanlarından oluşan geniş bir ekip, İspanya'daki antik Montelirio mezar alanında şimdiye kadar bulunan en büyük tek mezar boncuk topluluğunun varlığını doğruladı. Science Advances dergisinde yayınlanan makaleleri için grup, İspanya'nın güneybatı kesimindeki 5 bin yıllık bir mezarı inceledi.

2100 Yıllık Büyük İskender Mozaiği Restorasyon İçin Analiz Edildi

MÖ 333 yılında, günümüz Türkiye ve Suriye sınırları boyunca uzanan küçük Pinarus Nehri yakınlarında, Büyük İskender'in kuvvetleri ile Pers kralı III. Darius arasında şiddetli bir savaş meydana geldi. Burada, İssos Savaşı'nda, İskender'in 75000 Yunanlıdan oluşan ordusu, Darius'un yaklaşık 600000 Pers askerinden oluşan çok üstün gücüyle karşılaştı.

DNA Araştırması Demir Çağı Erkeklerinin İç Güveysi Olduğunu Gösteriyor

Neandertallerden kraliyet saraylarına kadar tarih, kadınların erkeklerin ailelerine katılmak için yer değiştirmesiyle dolup taşıyor gibi görünse de araştırmacılar Britanya'nın Kelt topluluklarında durumun tersine döndüğünü ortaya çıkardı.

Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal

Ekrem Akurgal Hocam’la ilk kez 1975 yılında İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölümünü bitirdikten iki yıl sonra tanıdım. 1975 yılı benim hayatımda önemli bir dönüm noktasıdır. Yılbaşından itibaren evimi İstanbul’dan Isparta’ya taşımış ve orada ailemle birlikte kalıyordum.

Atatürk ve Trakya Arkeolojisi

Avrupa’da J. J. Winncelmann (1717-1768) ile başlatılan arkeoloji biliminin, Osmanlı topraklarına ulaşması oldukça uzun zaman almıştır. Çünkü dönemin emperyal düşünceye sahip yöneticileri ve onlara taşeronluk yapan seyyahlar, Anadolu’daki somut kültürel mirası adeta yağmalarken, İstanbul’daki payitaht bu eserlerin ne kadar önemli olduğunun farkında bile değildi. Zamanla, arkeolojik mirasın önemini kavrayan toplum içindeki sınırlı sayıdaki aydın, Asar-ı Atika Nizamnamelerini ortaya koyarak, saltanatın bütün baskılarına rağmen arkeolojik değerleri korumaya çalışmışlardır.

Erken Cumhuriyet Döneminde Arkeoloji ve Koruma

Kurtuluş Savaşı’nın ardından Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Atatürk ve arkadaşlarının savaşlar ve ekonomik durum nedeniyle ihmal edilmiş olan kültür varlıklarının korunması konusunda köklü girişimleri oldu. Sultanların 19. yüzyılda terk ettikleri Topkapı Sarayı ve evrensel bir kültür varlığı olan Ayasofya müzeye dönüştürüldü. Bu dönüşümleri kapsamlı onarımlar izledi. Ayasofya’nın müze olması Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaşlığının göstergesi, en iyi şekilde sunulması ve korunması için seçilen bir yoldu. Müze kullanımı bilimsel araştırmaların rahatça yürütülmesine, üstü kapatılmış olan figürlü mozaiklerin üzerlerinin açılmasına olanak sağladı.

İstanbul Üniversitesinde Hititoloji’nin Yapılanması ve Atatürk’ün Kurduğu Eğitim Politikası İçinde Eskiçağ Dilleri Çalışmaları

Türkiye’de Hititoloji’den bahsedildiğinde önce Sedat Alp ismi zikredilir. Bu nedenle Türkiye’de Hitit Dili ve Kültürünün yeşermesinden bahsedilecek ise Ord. Prof. Dr. Sedat Alp ile başlamak gerekir. 1932 yılında İstanbul’da iyi yetişmiş ve gelecek vadeden bir öğrenci, tıp tahsili görmek üzere devlet parasız yatılı okulu sınavlarına başvururken, o dönemlerde başlatılan ve yurt dışına burslu olarak gönderilen öğrenciler arasında, tarih dalında öğrenim görmek üzere yer alır.

Atatürk ve Eskiçağ Bilimleri

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan önce yenilikçi kimliği ile öne çıkan Mustafa Kemal Atatürk’ün, savaş yıllarında Maarif Kongresi düzenleyen bir lider olarak eğitime verdiği önem açıkça görülmektedir. Atatürk, Cumhuriyetin kuruluşundan sonra da Türk Devleti’nin muasır medeniyetler seviyesine ulaşması için pek çok reformu ivedilikle gerçekleştirmiştir. Bu reformlardan biri 1933 yılında yapılan Üniversite Reformudur.

Osmanlı İmparatorluğu’nda ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Arkeoloji

Birçok devletin ikame yeri olan Anadolu (günümüz Türkiye) coğrafyasında devletlerin hem kültürel izlerine hem de maddi kültür varlıklarına rastlamak mümkündür. Asya, Avrupa ve Afrika’da hakimiyet kurmuş olan Osmanlı İmparatorluğu’ndaki ve akabinde gelen Türkiye Cumhuriyeti’ndeki arkeolojik çalışmalar bu coğrafyadaki kültür izlerine ve maddi kültür varlıklarına erişmemizi sağlamıştır.

Atatürk ve Arkeoloji

21. yüzyılın ilk çeyreği tamamlanmak üzere; varoluştan bu yana insan aklını kurcalayan tarih ve zaman problemi, İslam teolojisinin 12. yüzyıl sonrasında yaygınca kabul ettiği “vakti bilme” gerekliliğinin çok ötesinde. İbni Haldun’un “vakti belirleme/bilme” tabanlı vakanuvisciliğine karşı, izah ve açıklama temelli tarih yazıcılığı İslam aleminde kendine gelişme alanı bulamadı. 12. yüzyıla kadar Tanrı’nın yaratıcılığını kabul etmekle birlikte bilimsel düşüncenin temeli olan neden-sonuç sorgulamasını kullanan İslam dünyası düşünürleri, bu süreçte tıp, kimya, matematik, zooloji, astroloji gibi bilimlere önemli katkılar sundular.

Aktüel Arkeoloji Dergisi 100. Sayı "Atatürk ve Arkeoloji"

Bu kadim coğrafyanın yüzyıllar boyunca milyonlarla ifade edilen sakinlerinin kurduğu pek çok yerleşim, kent ve devlet olmuştur. Onlarca imparatorluk boy göstermiştir. Çevresine her dönem ışık saçmış bu toprakların son sakinlerinin kurduğu Türkiye Cumhuriyeti devletinin üzerinden henüz yüz yıl geçmiştir. O nedenle derginin 100. sayısını çağdaş devletin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’e minnet duygusuyla ayırdık. "Türkiye Cumhuriyeti’nin Temeli Kültürdür" diyen kurucu iradenin, geçen yüzyılın buhranlı yıllarında nasıl bir felsefe ve idealizm ile bilime sunduklarına arkeoloji penceresinden bakmaya çalıştık.

Karun Hazinesi

Anadolu’nun zengin kültürel mirasını yansıtan Karun Hazinesi, MÖ 6. Yüzyılda yaşamış Kroisos dönemine ait 432 kıymetli eserden oluşan bir koleksiyondur. Lydia Hazinesi olarak da anılan bu muhteşem eserler, Batı Anadolu’da gücün simgesi Lydia Krallığı soylularına ait Uşak-Güre yakınlarındaki tümülüslerden ele geçirilerek 1960’lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’ne kaçırılmış ve hukuki mücadelenin ardından 1993 yılında ülkemize geri getirilmiştir.

Orpheus Betimli Bir Mozaik Eserin Bulunuş Öyküsü

1980 yılında Şanlıurfa ilimizde kaçak kazılar ile ortaya çıkarılan ve yurtdışına kaçırılan bir zemin mozaiğinin bulunup 2012 yılında ait olduğu topraklara geri dönüşü, polisiye roman ve film senaryolarına taş çıkaran bir öyküdür.

Belevi Mezar Anıtı

Belevi Mezar Anıtı Efes’in 15 kilometre kuzeybatısında, Antik Efes-Sardeis yolu yakınında yer alıyordu. Günümüzde Selçuk- Belevi Mahallesi kuzeyinde İzmir-Aydın Otoyolu kenarındadır. Antik Dünya’nın Yedi ünlü harikasından biri olan Halikarnassos (Bodrum) Mouseleum’a benzeyen 23 metre yükseklikteki anıt mezar üç ana bölümden oluşur.

Sidamara Lahdi

Sidamara Lahdi, 1875 yılında Sidamara antik kentinde tespit edilmiştir. Kent, Konya-Karaman’ın Ayrancı ilçesine sınırlarında konumlanan ve literatürde Anbar, Ambar Arası ile Serpek olarak adlandırılan günümüz Ambar köyünde yer almaktadır. Doğuda Herakleia, kuzeyde Kana, kuzeybatıda İkonium, güneybatıda Laranda ve güneyde sahilden gelen yolların kesiştiği önemli bir noktada yer almaktadır.

Knidos Aslanı

Knidos Aslanı Knidos’un nekropol alanında British Museum adına, 1858 yıllında, ilk kapsamlı ve planlı kazıları gerçekleştiren konsolos yardımcısı Sir Charles Thomas Newton tarafından bulunmuştur. Newton’un, İngiliz Kraliyeti tarafından emrine verilen bir harp gemisi, yedi mürettebatı ile Knidos’a geldiği bilinmektedir.

Çatalhöyük Ana Tanrıça Heykelciği

Anadolu Medeniyetleri Müzesinin en dikkat çeken eserleri arasında yer alan Ana Tanrıça Heykelciği, Konya’nın Çumra ilçesine bağlı Küçükköy yakınlarında yer alan Çatalhöyük yerleşiminde gerçekleştirilen kazılar sırasında bulunmuştur.

Anadolu'nun Kültürel Zenginliği

Dünya tarihinin yeniden yazılmasına neden olan önemli arkeolojik buluntuları bünyesinde barındıran Anadolu topraklarını bir açık hava müzesi olarak adlandırabiliriz. Her karış toprağında ayrı bir tarihi eser ya da yapı bulunan bu zengin coğrafya her an yeni bir buluşa gebedir.

Abu Dabi’de Türkiye’nin Gece Müzeciliği Konuşuldu

Dünyanın önde gelen müzeleri, müze küratörleri, mühendisler, sanat tarihçileri, konservatörler ile sanat ve kültür profesyonellerini 10 – 12 Aralık 2024 tarihlerinde Abu Dabi’de buluşturan 2. Heritage Middle East  Fuar ve Konferansı’nda, Türkiye’nin gece müzeciliği de konuşuldu. Etkinlik kapsamında SICPA Türkiye CEO’su Sami Çebi, firma olarak Efes ve Hierapolis Örenyeri’nde gerçekleştirdikleri aydınlatma uygulaması sayesinde dünyaya örnek olan Türkiye Gece Müzeciliği’ni anlattı.

Bulgaristan’da Tanrıça Tyche’ye Ait Mermer Heykel Başı Bulundu

Yunan tanrıçası Tyche'nin titizlikle işlenmiş mermer başı, günümüzde Bulgaristan'ın Filibe kenti olan Philippopolis antik kentinde keşfedildi. Piskopos Bazilikası'ndaki kazılar sırasında ortaya çıkarılan bu çarpıcı eser, kazı ekibine liderlik eden arkeolog Lyubomir Merdzhanov tarafından “olağanüstü bir buluntu” olarak tanımlandı.

3600 Yıllık Nebra Gökyüzü Diski Nasıl Yapıldı?

3600 yıldan daha eski olan Nebra Gök Diski, uluslararası düzeyde eşsiz bir buluntudur ve 2013 yılından bu yana UNESCO “Dünya Belleği” kayıtlarında yer almaktadır. En iyi araştırılmış arkeolojik nesnelerden biri olarak kabul edilebilir, ancak nesnenin üretim sürecine ilişkin soru henüz tam olarak açıklığa kavuşturulmamıştır.

Danimarka’ya Kaçırılmış Tarihi Eserler Ülkemize Geri Dönüyor

Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın yoğun çalışmaları ve diplomatik girişimleri sonucunda, Burdur Boubon Antik Kenti’nden yaklaşık 60 yıl önce kaçırılan Septimius Severus’a ait heykel başı ile Pisidia Bölgesi’ne ait Düver pişmiş toprak levhaları, ait olduğu topraklara, ülkemize dönüyor.

Kuveyt’de 7700 Yıllık Ubeyd Dönemi Atölyeler Bulundu

Kuveyt-Polonya arkeoloji heyeti, Kuveyt'in Subiya Çölü'ndeki Bahra 1 alanında tarih öncesi Ubeyd dönemine (yaklaşık MÖ 5500-4000) ışık tutan önemli keşifler yaptı. Arap Yarımadası'nda türünün en eski ve en büyüğü olarak kabul edilen bu antik yerleşimde bir mücevher atölyesi ve çanak çömlek üretimine dair kanıtlar bulunmuştur.

Polis Operasyonuyla Yakalanan Olağanüstü Etrüsk Eserleri

İtalyan yetkililer, İtalya'nın orta kesimindeki Umbria bölgesinde, Perugia yakınlarındaki Città della Pieve kasabasında bulunan tek bir mezardan yağmalanan istisnai bir grup Etrüsk vazosu, lahit ve mezar eşyası ele geçirdi. Bulunan objeler arasında sekiz ostotek, iki lahit ve MÖ 3. yüzyılın son çeyreğine tarihlenen 50'den fazla mezar eşyasından oluşan zengin bir eser grubu bulunmaktadır.

İspanya'daki Arbreda Mağarasında Neandertal Kalıntıları Bulundu

Araştırmacılar, İspanya'nın kuzeydoğusundaki Arbreda Mağarası'nda önemli Neandertal diş kalıntıları ortaya çıkardı. American Journal of Biological Anthropology dergisinde yayınlanan çalışma, IPHES-CERCA'dan Dr. Marina Lozano tarafından yönetildi ve Katalan Kültürel Miras Araştırma Enstitüsü (ICRPC-CERCA) ve Girona Üniversitesi gibi kurumlarla işbirliği yapıldı.

3,6 Milyon Yıllık Hominin Ayak İzleri

3,6 milyon yıl önce, üç uzak insan akrabası, tarih yazdıklarından habersiz bir şekilde gezintiye çıktılar. Tamamen şans eseri, ayak izleri volkanik küle kazındı ve milyonlarca yıl boyunca varlığını sürdürerek modern bilim insanlarına insan atalarının iki ayak üzerinde yürüdüğüne dair en eski kesin kanıtı sağladı.

Balıkçılığın En Eski Tasvirleri Keşfedildi

Ren Nehri kıyısındaki Gönnersdorf Buzul Çağı kamp alanı, erken dönem balıkçılık uygulamalarına yeni bir ışık tutan çığır açıcı bir keşfi ortaya çıkardı. Yeni görüntüleme yöntemleri, araştırmacıların antik şist plakalar üzerindeki karmaşık balık gravürlerini, balık ağları veya tuzakların tasvirleri olarak yorumlanan ızgara benzeri desenlerle birlikte görmelerini sağladı.

Sicilya Açıklarında Onlarca Amphora Yüklü Batık Bulundu

Sicilya açıklarındaki antik bir gemi enkazı alanında, İngiliz sularında daha sık rastlanan bir türe ait düzinelerce amphora keşfedildi. Enkazın yaşı 2100 ila 1900 yıl arasında değişiyor ve büyük oranda Richborough 527 tipi amphora içeriyor; bu gemide bulunan amphoralar adını İngiltere'nin güneyindeki Richborough bölgesinden alıyor.

Almanya'da Roma Dönemine Ait Kalıntılar Bulundu

Hechingen-Stein Roma Açık Hava Müzesi arazisinde bir Roma adak anıtına ait 100'den fazla parça keşfedildi. Stuttgart'taki Devlet Anıtları Koruma Dairesi (LAD) arkeologları, MS 2. ve 3. yüzyıllara ait bir Roma arazisinde yaptıkları kazıda nadir bulunan bir “tanrı sütunu” kalıntısı buldu.

Büyük İskender'in Efsanevi Mor Tuniği Bulundu mu?

Antik Makedonya kralı olmanın getirdiği pek çok avantajdan biri de mor renkte giyinme hakkıydı ve Büyük İskender bu kraliyet hakkından kesinlikle en iyi şekilde yararlandı. Efsanevi hükümdarın patlıcan rengi kıyafetini her fırsatta giydiğine inanılıyor ve yeni bir çalışma, sonunda onun en ünlü mor giysilerinden birinin bulunmuş olabileceğini gösteriyor.

Avrupa'da Bilinen En Eski Cam Fırını Keşfedildi

Kuzey İtalya'daki Frattesina bölgesinde bir Geç Tunç Çağı cam yapım fırını ve binlerce canlı, çok renkli boncuk ortaya çıkarıldı. Kilden bir fırın, cam işleme aletleri ve cam objelerden oluşan kalıntılar 3 bin yıl öncesine tarihleniyor ve bu da burayı Avrupa'da bilinen en eski cam üretim alanı yapıyor.

Truva Savaşı'nın Kanıtı Olduğu Düşünülen Altın Maske

Schliemann, Homeros'un “İlyada ‘sında Truva'nın Akha (Yunan) kuşatmasını yöneten efsanevi kral Agamemnon'un cesedini bulduğuna inanıyordu (Homeros'un ’Odysseia ”sında da adı geçer ve bazı antik Yunan oyunlarında yer alır). Homeros'a göre Agamemnon Mycenae'de hüküm sürmüştür ve bu eser o zamandan beri “Agamemnon'un Maskesi” olarak bilinmektedir.

Tekerleğin İcadına Dair Yeni Bir Çalışma Yayınlandı

Bir çift mühendis ve bir tarihçi, tekerleğin ilk kullanımının nasıl gerçekleşmiş olabileceğini modellemek için bir araya geldi. Royal Society Open Science dergisinde yayınlanan makalelerinde, ABD'deki Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi'nden Lee Alacoque, Georgia Teknoloji Enstitüsü'nden Kai James ve Columbia Üniversitesi'nden Richard Bulliet, Karpat Dağları'ndaki bir bakır madeninde çalışan işçilerin yaklaşık 6 bin yıl önce madenin derinliklerinden cevheri daha kolay taşımaya çalışırken ortaya çıkmış olabilecek süreci anlatıyorlar.

Ahşap Kelt Mezarı Keşfedildi

Almanya'nın güneybatısındaki Riedlingen yakınlarında yapılan bir kazıda, tamamen korunmuş bir erken dönem Kelt ahşap mezar odası ortaya çıkarıldı. Bu, Almanya'da şimdiye kadar bulunan tamamen korunmuş ikinci Kelt mezar odasıdır ve diğeri 1890 yılında keşfedilmiştir, bu nedenle yetersiz belgelenmiş, yetersiz kazılmış ve bugün sadece bazı kısımları ayakta kalmıştır.

Türkiye’nin Kadim Tarihini ve Kültür Mirasını 17 Dilde Dünyaya Tanıtıyor

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Saraylar ve Çanakkale Alan Başkanlığı’na bağlı müze ve ören yerlerinde, toplam 84 noktada hizmet veren SICPA Türkiye, ziyaretçilere yönelik sesli rehberlik desteğini dijitale taşıdı. Firma, Topkapı Sarayı’ndan Efes’e, Göbeklitepe’den Galata ve Kız Kuleleri’ne, Nemrut Dağı’ndan Patara’ya kadar şu anda 42 müze ve örenyerinde, işaret dili ile birlikte 17 farklı dilde sesli rehberlik hizmeti sunuyor.

İsveç’de 12 Bin Yıllık Yerleşim Alanı Keşfedildi

İsveç'in Trelleborg kenti dışındaki Dalköpinge'de yeni bir ıslahevinin inşa edileceği alanda yapılan geniş çaplı arkeolojik araştırmada, Tunç Çağından kalma seçkin bir kadının zengin eşyalar ile donatılmış mezarı da dahil olmak üzere 12 bin yıl öncesine ait yerleşim kanıtları ortaya çıkarıldı.

Azerbaycan’da Dünyanın En Eski Masa Oyunlarından Biri Bulundu

Azerbaycan'da yapılan yeni bir arkeolojik keşif, 4 bin yıllık bir masa oyununun kökenine dair tartışmaları alevlendirdi. Uzun süredir Mısır kökenli olduğu düşünülen “Hounds and Jackals” (Tazılar ve Çakallar) ya da bilinen adıyla “58 Delik” oyununun, aslında güneybatı Asya'dan yayıldığı öne sürülüyor.

İran'daki Gizli Operasyonda Elamit Altın Maskeler Ele Geçirildi

İran'ın güneyindeki Buşehr eyaletinde eski eser kaçakçılarını hedef alan sansasyonel sayılabilecek bir operasyonda polis şefi çok değerli antik eserlerin ele geçirildiğini duyurdu. Bu ganimetler arasında Ahameniş öncesi ve geç Elam dönemlerine tarihlenen, yaklaşık 2 bin yıllık iki altın maske de bulunuyor. Diğer buluntular ise Part dönemine ait bir kase, heykeller ve birkaç çanak çömlek parçasıdır.

Lucy'nin Elleri 3,2 Milyon Yıl Önce Alet Kullanabiliyor Olabilir

Homo cinsinin ilk üyeleri Dünya'da ortaya çıkmadan çok önce, Australopithecine adı verilen bir grup antik maymun benzeri hominin, alet kullanmak için el becerisini çoktan geliştirmiş olabilir. Şimdiye kadar antropologlar, bu uzun süredir nesli tükenmiş canlıların bu tür karmaşık görevler için doğru el şeklinden yoksun olduğunu varsayıyordu, ancak yeni bir analiz, aslında “güçlü kavrama” ve “el içi manipülasyon” yeteneğine sahip olduklarını gösteriyor.

Vikingler İle Amerikan Yerlileri Sanılandan Daha Erken Ticaret Yapmış Olabilir

İsveç'teki Lund Üniversitesi liderliğindeki uluslararası bir araştırma ekibi, antik mors DNA'sını inceleyerek Viking Çağı'ndaki mors fildişi ticaret yollarının izini sürdü. İskandinav Vikingleri ile Arktik Yerli halklarının, Kristof Kolomb'un Kuzey Amerika'yı “keşfetmesinden” birkaç yüzyıl önce, muhtemelen Yüksek Arktik Grönland'ın uzak bölgelerinde buluşup fildişi ticareti yaptıklarını tespit ettiler.

3500 Yıl Sonra Mısır Firavunu I. Amenhotep’in Yüzü Yeniden Oluşturuldu

Bilim insanları 3500 yıl sonra ilk kez, Krallar Vadisi'ni kuran Mısır firavunu I. Amenhotep'in yüzünün bir benzerini ortaya çıkardı. Modern teknoloji ve tarihsel uzmanlığın bir araya gelmesiyle mümkün olan bu çalışma, eski Mısır'ın altın çağlarından birini başlatan bir hükümdarın görünüşüne samimi bir bakış sunuyor.

2500 Yıllık Tunç Kline Yurda Geri Döndü

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uluslararası alanda yürüttüğü kararlı girişimler ve başarılı iş birliği sayesinde, MÖ 530 yılına tarihlenen nadir tunç kline (sedir) J. Paul Getty Müzesi’nden ülkemize iadesi sağlandı.

SICPA Türkiye Arkeoloji Öğrencilerini Keşfe Çıkarıyor

SICPA Türkiye’nin destekleriyle düzenlenen Arkeoloji Öğrencileri Keşif Destek Programı başlıyor. Program, öğrencilerin Türkiye’nin dört bir yanındaki müze ve örenyerlerini ziyaret ederek, hem teorik bilgilerini pratiğe dökmelerini hem de kültürel mirasa yakından tanık olmalarını hedefliyor. 30 Eylül 2024 tarihine kadar başvuruları devam eden programa seçilen arkeoloji öğrencileri, İstanbul, İzmir, Ankara, Muğla, Adıyaman, Antalya, Aydın, Çanakkale, Denizli, Şanlıurfa, Nevşehir, Trabzon, Van ve Kars illerinde belirlenen rotalardaki müze ve örenyerlerini ulaşım, konaklama ve giriş ücreti ödemeden keşfedebilecek.

14 Tarihi Eserimiz Daha Ana Vatanına Dönüyor

Türkiye, yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılan, yaklaşık 50 yıldır iadesi için çalışma yapılan Burdur'daki Boubon Antik Kenti kökenli 2 tunç heykel başı ve anıtsal boyutlarda 1 tunç kadın heykelinin yanı sıra 1 mücevher parçası ve Osmanlı dönemine ait 2 hançerin de aralarında olduğu 14 arkeolojik ve etnografik eseri daha ana vatanına kazandırdı.

Vandal Savaşçılara Ait Mezarlar Bulundu

Polonya'nın güneydoğusundaki Świętokrzyskie Voyvodalığı'nda yer alan Glinka kasabasında daha önce bilinmeyen bir arkeolojik alanda Vandal savaşçılarına ait iki kremasyon gömü ortaya çıkarıldı. Mezarlar demir silah ve zırhların yanmış kalıntılarını içeriyor. Objelere dayanarak, mezarlar MS 3. yüzyılın sonlarına veya 4. yüzyıla tarihlenmektedir.

X-Işını Tarihlemesi Torino Kefeni Hakkında Daha Fazla Heyecan Yarattı

Torino Kefeni'nin gizemi devam ediyor; yüzyıllardır bilim insanlarının, tarihçilerin ve inananların kafasını kurcalayan bir keten bez parçası. Geçtiğimiz günlerde, İtalyan araştırmacılardan oluşan bir ekip, bazılarının İsa Mesih'in kefeni olduğunu iddia ettiği bu antik kalıntıya bir kez daha bakarak ortalığı karıştırmaya karar verdi. Araştırmacılar, bu keten parçasının aslında 2 bin yıllık olduğunu ve İsa'nın zamanına kadar uzandığını iddia ederek yangına daha fazla körükle gittiler.

Üreticisinin Parmak İzlerini Taşıyan Ana Tanrıça Heykelciği Bulundu

Orta İtalya'daki volkanik bir göl olan Bolsena Gölü'nde, antik bir tanrıçayı temsil ettiğine inanılan 3 bin yıllık bir kil heykelcik bulundu. Bu heykelcik, MÖ 10. veya 9. yüzyıla tarihlenen bir Demir Çağı köyünün sular altında kalmış kalıntıları olduğu düşünülen Gran Carro arkeolojik alanında keşfedildi. Dikkat çekici bir şekilde, 3 bin yıl su altında kaldıktan sonra figür hala yapımcısının parmak izlerini taşımaktadır.

İki Yeni Pompeii Kurbanı Madeni Paralar ve Mücevherlerle Bulundu

Antik Pompeii'de bulunan iki iskeletin keşfi, araştırmacıların MS 79 yılında Vezüv'ün patlaması sırasında hayatını kaybedenlerin panik içindeki son anlarını yeniden inşa etmelerini sağladı. Genç bir erkek ve orta yaşlı bir kadın olarak tanımlanan çiftin, hızla ilerleyen kavurucu volkanik gaz akımı tarafından yok edilmeden önce sığındıkları bir odada sıkışıp kaldıkları anlaşılıyor.

Moğolistan’da Bin Yıllık Savaş Arabası Mezarı Bulundu

Arkeologlar, İç Moğolistan'da Liao Hanedanlığı'na (MS 916-1125) ait bin yıllık bir savaş arabası gömüsünü ortaya çıkararak, bir zamanlar kuzey Çin'in geniş bir bölgesini yöneten antik göçebe Kitan halkına ışık tuttu. İyi korunmuş savaş arabası, yanında bulunan insan kalıntıları ve mezar eserleriyle birlikte, bu az bilinen hanedanın kültürel uygulamalarına ve sosyal hiyerarşisine büyüleyici bir bakış sunuyor.

Aktüel Arkeoloji Dergisi 98. Sayı “Tanrılar ve Kutsal İçecekleri”

Kurutularak ya da taze olarak tüketilen üzümün MÖ 6.000’den sonra yetiştirilmeye başlandığı düşünülmektedir. Anadolu topraklarında üzümden üretilen şarabın ise MÖ 4.000’lerden buyana tüketildiği söylenmektedir. Tarih boyunca tören, eğlence, özel gün ve toplantılarda kullanılan şarap; kutsal inancı yansıtan birçok dinde önemli bir içecek olarak kabul edilmiştir.

Şarap Tanrısı Dionysos’un Dünyasına İkonografik Bir Bakış

Antik Yunan ve Roma mitolojisinde şarap ve bağ bozumu tanrısı olan Dionysos, şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil etmektedir. Mitolojiye göre Genç Dionysos, şarabı efsanevi olarak Nysa Dağı’nda bulur. Sonrasında ise nymphler’den ve satyrler’den oluşan alayı ile tüm dünyayı dolaşmaya başlar. Genel itibariyle Dionysos Antik Yunan pantheonuna aykırı düşen bir tanrıdır. İkonografideki sembolü ise asma ağacıdır.

Dağlık Kilikia’da Şarap Üretimi: Litaretür Kaynaklar, Arkeolojik Kanıtlar ve Tarihsel Süreç

Toros Dağları’nın kıyıya paralel gittiği, Alanya ve Mersin arasındaki Dağlık Kilikia olarak adlandırılan bölgede, coğrafi şartlar yaşamı zorlaştırmasına karşın uygun iklimsel şartlar bu bölgenin dönemler boyunca yerleşimlere sahne olmasına imkan sağlamıştır. Özellikle modern Mersin kentinin batısında kalan ve Silifke’ye kadar olan, iki nehir ile sınırları belirlenen Territorium, sahip olduğu etkileyici arkeolojik kalıntıları ve coğrafyası ile araştırmacıların ve gezginlerin ilgisini çekmektedir.

Urartu Krallığı’nda Şarap

Önasya uygarlıklarından Urartular MÖ 9.-7. yüzyıllar arasında Doğu Anadolu’da Van Gölü Havzası başta olmak üzere Transkafkasya ve İran Azerbaycan’ında hâkimiyet sürmüştür. Urartuların hâkimiyet sürdüğü bu coğrafya yüksek ve dağlık olup iklim özellikleri ile farklılık gösterir. Bu zorlu coğrafyaya rağmen Urartu kralları üzüm bağları, meyve bahçeleri ve ekim için hazırlanan tarlalara önem vermiş ve bu tarım alanlarının sulanması için barajlar, göletler ve su kanalları inşa etmişlerdir.

Yeni Assur Krallığı’nda Şarap

Yeni Assur Krallığı MÖ 1. binyıldan itibaren Mezopotamya coğrafyasında rakipsiz bir güç olarak hâkimiyet sürmüştür. Assur krallarının izlemiş olduğu genişleme politikası neticesinde krallığın sınırları batıda Halep, doğuda Zagros Dağları, güneyde Basra Körfezine kadar uzanmıştır. Böylesi geniş bir coğrafyada hâkimiyet sürmüş olan Assur Krallığı askeri, dini ve ekonomik alanlarda birçok başarı göstermiştir.

Antik Anadolu Hititlerde Şarap

Anadolu’da şarabın tarihi çok eski yıllara kadar uzanır iken Şarap Kültürü Hititlerle başlamıştır. Etimolojik açıdan Hint-Avrupa dillerindeki wine, wein, vin, vinum gibi kelimelerin bu kökten geldiği düşünülmüştür. Hititlerde şarap, “viyana”, Sümercede “geştin” olarak geçmektedir.

Hititlerde Şarap Kültürü

Üzüm ve şarabın Eski Çağ toplumlarında oldukça uzun bir geçmişe sahip olduğu bilinmektedir. Üzüm şarabı üretimi için öne sürülen en eski kanıtlar, yabani üzümün doğal yaşam alanından gelmektedir; bu alan Batı Akdeniz'den İtalya, Yunanistan, Karadeniz kıyısı, Kafkaslar boyunca Hazar'ın güneyine ve Levanten kıyılarından iç bölgelere, kuzey Mezopotamya'ya kadar uzanmaktadır.

Büyük Türk’ün Anası: Mara Brankoviç

Mara Brankoviç 1417-1420 yılları arasında muhtemelen 1418’de bugün Kosova’nın önemli şehirlerinden biri olan Vuçitrin’de doğar. Babası Sırp Kralı Curac (Djuradj) Brankoviç. Batılılar Jorj veya George, Yunanlılar Yorgo demişler. Annesi Bizans imparatorlarından Johannes VI. Kantakuzenos’un büyük kızı İrene. Sırpça Jerina. Ailenin en büyük çocuğu olan Mara’ya babaannesinin ismi verilir. Todor, Grgur, Katharina-Kantakuzina, Stefan ve Lazar adında beş kardeşi daha vardır.

Tunç Çağı Eserlerinde Bitki Liflerinden Bağlar Bulundu

İskoçya'nın Highlands bölgesinde Inverness yakınlarındaki bir sahil kasabası olan Rosemarkie'de keşfedilen Tunç Çağı eserlerinde yapılan kazı ve analizler, tunç bilezik ve kolyelerin arasına dolanmış nadir organik bitki kalıntılarını ortaya çıkardı. Eserler yaklaşık MÖ 1000 yıllarına tarihleniyor.

850 Bin Yıllık Homo Antecessor Kalıntıları Bulundu

Kuzey İspanya'nın Burgos eyaletinde yer alan Atapuerca arkeolojik alanı, erken insanlık tarihini incelemek için önemli bir yerdir. Yakın zamanda yapılan kazılar, soyu tükenmiş arkaik bir insan türü olan yeni Homo antecessor kalıntıları ortaya çıkardı. Sierra de Atapuerca'daki Gran Dolina'nın TD6 biriminde keşfedilen bu kemikler yaklaşık 850 bin yaşında.

38 Milyon Yıllık Birbirine Dolanmış Yılan Fosilleri Keşfedildi

Birbirine dolanmış halde bulunan dört yılan, yılan evrimi anlayışımıza yeni bir ışık tutuyor. Yepyeni bir türü temsil eden bu örnekler yaklaşık 38 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış olup boa ve pitonların nasıl evrimleştiğini açıklamaya yardımcı olabilir.

Dilbilim Uzmanları Singapur Taşının Şifresini Çözmeyi Umuyor

Singapur Ulusal Müzesi'nde sergilenen Singapur Taşı'nı ziyaret ederseniz hayal kırıklığına uğrayabilirsiniz. Bunun nedeni, bilinmeyen bir dili yazıya döken bilinmeyen bir yazı sistemi taşıyan yazıtın soluyor olmasıdır. Ancak bulmacaları seviyorsanız, bu sizi yıldırmayacaktır.

Üzerinde Yazıt Olan 2 Bin Yıllık Ostotek Bulundu

Kuzey İtalya'da, Venedik'in eteklerinde yer alan Portogruaro kasabasında, üzerinde önemli bir ithaf yazıtı bulunan bir Roma dönemi ostotek gün ışığına çıkarıldı. MÖ 1. yüzyıl ile MS 1. yüzyılın ortalarına tarihlenen lahdin ön yüzüne Latin harfleriyle kazınmış olan yazıt, bölgenin önde gelen ailelerinden Attii ailesinin bir üyesi olan ve yakınlardaki antik Altinum'da bulunan çok sayıda yazıttan tanınan Attius Lucullus tarafından yaptırılmıştır.

Bulgaristan’da Gümüş Bir Muska Bulundu

Yunanca yazılı küçük bir gümüş levhanın Bulgaristan'da şimdiye kadar keşfedilen en eski Hıristiyan eseri olduğu ortaya çıktı. Muska, 2. yüzyılın ikinci yarısı ya da 3. yüzyılın başlarına tarihleniyor ve İsa'dan ilk kez bahsedilmesini, ilk haç işaretini ve baş melekler Cebrail ve Mikail'e ilk atıfları içeriyor.

Mayalara Ait Gizemli Bir Yapı Keşfedildi

Araştırmacılar Meksika'da bir Maya top sahasının altında gizemli bir antik yapı buldu. Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü'nden (INAH) yapılan açıklamaya göre, Campeche eyaletinde bulunan bu kalıntılar, bölgede yapılan bir araştırma sırasında yapılan çok sayıda keşif arasında yer alıyor.

Su Atındaki Roma Villası Restore Edildi

Napoli Körfezi'nin kuzeybatı kıyısındaki Baiae Batık Arkeoloji Parkı'nda bulunan Roma dönemine ait lüks bir villanın çok renkli mermer zemini su altında restore ediliyor. Mermer mozaik, villanın kabul salonunun ve kavisli ön giriş sundurmasının (protiro) zeminini kaplıyordu.

Urartu Sanatı

Çoğu kez Urartu sanatının, kökü derinlere gitmeyen, resmî karakterli elit bir yönetici sanatı olduğuna ve başkent Tuşpa ile aynı zamanda ortaya çıktığına inanılır. Kanımca bu yüzeysel bir değerlendirmedir. Urartu sanatını MÖ 9. yüzyılın sonları ile 8. yüzyıl başlarında ortaya çıkmış öncesiz-köksüz bir sanat olarak nitelemek mümkün değildir.

Kuzey Lydia’da bir Pers Yerleşimi; Şahin Kayası

Manisa’nın Gördes ve Demirci İlçeleri, arkeolojik açıdan ilin en az araştırılan yöreleridir. Gerek coğrafi, gerekse iklimsel açıdan il genelinden farklı özellikler gösteren bu kısmen sarp arazide gerçekleştirdiğimiz araştırmalar sırasında incelediğimiz buluntu merkezleri arasında Şahin Kayası, sadece arkeolojik açıdan değil, jeolojik ve biyolojik (özellikle botanik) açıdan da dikkat çeken bir merkezdir.

Pompeii'de Bir Askeri Liderin Mezarı Bulundu

Pompeii'de heyecan verici yeni buluntular genellikle planlı kazılar sonucunda ortaya çıkar. Bu kez, 1840'larda inşa edilen ve şu anda Pompeii Arkeoloji Parkı kütüphanesinin merkezi olan San Paolino binasında bir havalandırma bacası inşaatı, İspanya'daki son fetih savaşları sırasında imparator Augustus'un (MÖ 27 - MS 14) emrinde görev yapan önemli bir askeri yetkilinin mezarını kazara ortaya çıkardı.

Karia Yolu

Antik kentler, plajlar ve şehir merkezleri ile sınırla kalan turizme alternatif olarak dünyada uzun mesafeli yürüyüş rotaları yaygınlaşmaya başladı. Genellikle tematik bir öge üzerine kurulu olan yürüyüş yolları bir ülkenin doğasını, kültürünü ve tarihini özümseyerek yavaş çekimde tanıma ve tanıtma olanağı sunmakta.

Juliopolis’in Hekim Mezarları

Arkeolojik araştırmalarda interdisipliner yollarla tespit edilen bulgular neticesinde insanoğlunun tarih öncesi devirlerden beri ortaya çıkan hastalık ve yaralanmalarını iyileştirmek için cerrahi müdahale yolları geliştirdikleri bilinir. Erken devirlerde insanların hangi yöntem ve araç gereçler ile ameliyat edildikleri kesin olarak bilinmese de gerek antik kaynaklar gerekse arkeolojik buluntular insanoğlunun ne şekilde tedavi gördüğüne ilişkin bilgileri vermektedir.

Azerbaycan'da 3500 Yıllık Ritüel Masası Ortaya Çıkarıldı

Catania Üniversitesi'nden arkeologlar, Azerbaycan'ın Agstafa bölgesinde yer alan antik Tava-Tepe yerleşiminde çığır açan bir keşifte bulundu. Geç Tunç Çağına tarihlenen 3500 yıllık bu yerleşimde, seramik sofra takımlarıyla birlikte son derece iyi korunmuş ve kendine özgü bir ritüel masası hala yerinde durmakta olup, bir zamanlar bu bölgeden geçen göçebe toplulukların gelenekleri ve günlük yaşamları hakkında yeni bilgiler sunmaktadır.

Parion Tiyatrosunu Aydınlatan Kandil

Antikçağdaki aydınlatma araçlarının başında kandiller gelir. Genelde hediye olarak mezarlarda öbür dünyadaki yolculuğunda önünü aydınlatması amacıyla ölünün ayakucuna konulan kandillerin; evlerin, hamamların ve gymnasiumların aydınlatılmasında da kullanıldığı bilinir.

3 Bin Yıllık At Figürü Restore Edildi

Britanya'nın belki de en eski dev tebeşir figürü olan ikonik Uffington Beyaz Atı, küçülmeye ve incelmeye başladıktan sonra çok ihtiyaç duyduğu bakıma kavuştu. Restorasyon çalışmaları antik atı canlandırarak yeniden kilo almasını ve eski ihtişamına dönmesini sağladı.

Çömlektepe

İç Anadolu Bölgesi, Anadolu’nun Eski Tunç Çağı adı verilen evresinin önemli merkezlerini barındırır. Özellikle maden üretimi konusunda önemli teknolojik gelişmelerin yaşandığı bu dönemde insanoğlunun günlük yaşantısının önemli bir parçası olan seramiklerin üretimi konusunda ulaşılan bulgular yok denecek kadar azdır.

Kapının Bekçisi

Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 kilometre batısında, Asi Nehri'nin 1,5 kilometre doğusunda yer ala Tell Tayinat Höyüğü’nde, Toronto Üniversitesi Tayinat Arkeoloji Projesi tarafından yürütülen geçmiş dönem kazılarda, güneydoğudaki Neo-Hitit Patina Krallığı’nın başkenti Kunulua sitadeline olan bağlantıyı sağlayan anıtsal bir kapı kompleksi açığa çıkarılmıştır.

Anadolu’nun İlk Madencileri

Çorum ilinin Bayat ilçesine bağlı Derekutuğun Anadolu’nun kültür tarihi ve özellikle madencilik tarihi açısından büyük önem taşıyor. Yapılan Karbon-14 (C-14) analizleri, Derekutuğun’da günümüzden 6 bin 500 yıl önce de galeriler açılarak nabit bakır çıkarıldığını ortaya koydu.

Antik Kanalizasyon Kazısında Hermes Heykeli Bulundu

Bulgaristan'ın güneybatısındaki Petrich yakınlarındaki Heraclea Sintica antik bölgesinde Roma dönemine ait bir kanalizasyon kazısı yapan arkeologlar, Hermes'in büyük bir mermer heykelini keşfettiler. Heykel 2 metre yüksekliğinde ve sadece elleri eksik olmak üzere neredeyse eksiksiz olarak olağanüstü durumdadır. Bu, Heraclea Sintica'da şimdiye kadar bulunan tek eksiksiz Roma heykeli ve kazı lideri Dr. Lyudmil Vagalinski, bunun tüm Bulgaristan'daki en iyi korunmuş Roma heykeli olabileceğine inanıyor.

Dorylaion’da İlginç Bir Dinsel Ritüel

Şarhöyük ören yeri, Eskişehir’in 3 kilometre kuzeydoğusunda, Porsuk Nehri ile yan kolu Sarısu arasında kalan geniş ovanın güney kenarında yer alır. Burası antik Dorylaion kentinin merkezidir. Eskişehir ovasında en yüksek rakımlı, en büyük höyüktür. Höyüğü çevreleyen bir Aşağı Şehir ve batı yönde geniş bir nekropol alanı vardır.

Orta Anadolu’nun Kuzeyinde Hatti Kültürünün İzleri

Çorum/Uğurludağ sınırları içinde, Kaleboynu Köyü yakınlarında yer alan Resuloğlu yerleşimindeki kazılar 2003 yılından beri kesintisiz sürdürülüyor. Özellikle yerleşim yerinin hemen yanında, Delice Vadisi’ne bakan yüksek bir sırt üzerindeki mezarlık alanında gerçekleştirilen çalışmalar, Hititler daha Anadolu’ya gelmeden, Kızılırmak ile Yeşilırmak arasındaki sahada varlıklarını bildiğimiz ve Hattiler olarak adlandırılan yerli halkın ölü gömme adetlerini ortaya koyuyor.

Sıra Dışı Bir Ritüel Kaplumbağalı Gömü

Mezarlar, arkeolojinin en önemli buluntu gruplarından birini oluştururlar ve eski insan toplumlarının ölü gömme gelenekleri, inanç sistemleri ve gömü ritüelleri hakkında oldukça detaylı bilgi elde edilmesini sağlarlar. Mezarlar, yalnızca ölüme dayalı algılayışı değil aynı zamanda toplumların kültürel ve sosyoekonomik yapıları ile yaşam biçimleri hakkında da bilgi sağlayan önemli veri kaynaklarından birini oluştururlar.

Mısır’da Eşsiz Keşif: 33 Greko-Romen Aile Mezarı Bulundu

Batı Asvan'daki Mısır-İtalyan Ekibi (EIMAWA) arkeologları, Asvan'ın batısında Ağa Han Türbesi yakınlarındaki kayalık bir tepenin yamacında 33 Greko-Romen aile mezarı keşfetti. MÖ 6. yüzyıl ile MS 2. yüzyıl arasına tarihlenen ve mumyalanmış kalıntılar içeren mezarlar, Asvan'ın orta sınıfında o döneme ait ölüm ve hastalıklara yeni bir ışık tutmayı vaat ediyor.

Çatalhöyük’te Değişen Yorumlamalar Ana Tanrıça

Günümüzden yaklaşık 9 bin sene önce Neolitik dediğimiz Yeni Taş Devri’nde, bir grup yaratıcı insan, üst üste dizelenmiş, yalnızca çatısından girişi sağlanabilen evlerden oluşan geniş bir köyde bir araya gelmiştir. Bu köye günümüzde, iki büyük höyükten oluşan Çatalhöyük diyoruz.

Anadolu Pers Sanatı

Akhamenid Dönemi boyunca Anadolu’daki sanatsal kültür, arkeologlar tarafından “Greko-Pers Sanatı” olarak adlandırılmaktadır. Bu Arkaik veya Klasik Dönem Yunan stilinde olan, ancak yine de Pers kültürü ile bağlantılı olarak tanımlanan eski betimlere kadar geri döndüğü görülen bir sanattır. Bu durum, bu zamanda Anadolu’da güçlü bir politik hakimiyeti elinde tutan Pers İmparatorluğu’nun kültürel etkisi konusunda önemli bir delil olacaktı. Ülke, zaten yüzyıllar boyunca Yunan etkisine gebe bırakılmıştı.

Astyages ve Kroisos’un Sonu: Medler, Persler, Lidyalılar

 “Dünyanın kralı, büyük kral, güçlü kral, Babil’in kralı, Sümer ve Akkad kralı, dünyanın dört bir yanının kralı, ben Kyros, büyük kral, Anša’nın kralı Kambyses’in oğlu, büyük kral, Anša’nın kralı Kyros’un torunu, büyük kral, Anša’nın kralı Teispes’in soyundan, hüküm sürmesini Bel [Marduk] ve Nebo’nun istediği kral hanedanlığının ölümsüz tohumu…”

Hititlerde Din

Hitit metinlerinde Hatti Ülkesinden “Bin Tanrılı Ülke” olarak söz edilir. Metinlerdeki uzun tanrı listeleri bu ifadenin pek de abartılı olmadığını gösterir. Bu bin tanrı içinde Pala, Luwi, Hurri ülkelerinin tanrıları, Hitit öncesi Anadolu’sunun Hatti tanrıları, Yukarı Mezopotamya ve Kuzey Suriye tanrıları yer almaktadır.

Büyük İskender’in Ordusundan Bir Komutanın Mezarı: Naip Tümülüsü

Tekirdağ’ın yaklaşık 15 kilometre güneybatısında, Ganos Dağı’nın (son yıllarda, Işıklar Dağı) alçak kuzeydoğu yamaçlarında yer alan Naip tümülüsü, definecilerin yarattığı tehdit üzerine 1984-1985 kış aylarında bir kurtarma kazısına sahne olmuştur. Tekirdağ Arkeoloji Müzesi tarafından gerçekleştirilen kurtarma kazısı sonucunda el değmemiş bir oda mezara ulaşılmış ve mezar eşyaları müzeye alınmıştır. Buluntuların çoğunluğu, Tekirdağ Arkeoloji Müzesi’nde mezar odasının boyutlarında yapılan bir cam model içerisinde sergilenmektedir.

Kuzeyin Savaşçı Halkı Vikingler

Korsanların tarihi yazıldığında Vikingler, eşkıyaların farklı bir türü olarak özel yerini alacaktır. Vikingler, Orta Çağın ilk zamanlarında İskandinavya’dan tasfiye edilen Atlantik Okyanusu kuzey kıyılarına yerleşen halk arasından çıkmıştır.

Ephesos Kalabalık Bir Kent

Coğrafi konumunun da elverişliliği nedeniyle, Efes antik kenti, bütün tarihsel süreç boyunca, Ege Denizi ve Anadolu ile olan iletişimde ve ticarette önemli bir rol oynar. Efes, sadece Avrupa - Asya arasında kilit noktada uzanmakla kalmamış; aynı zamanda, Batı Anadolu’nun merkez kenti de olmuştur.

Üç Kültürün Buluştuğu Bölge Beydağları

Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Akdeniz Üniversitesi adına sürdürülen Beydağları Yüzey Araştırmaları projesi ile Batı Antalya’yı çevreleyen Beydağları’nda Trebenna, Neapolis, Kelbessos, Typalia, Kitanaura ve Mnara gibi kent ölçekli yerleşimler ile birlikte köy ve irili ufaklı birçok çiftlik/işlik tespit edilerek arkeoloji dünyasına kazandırılmıştır.

Lukka Ülkesi

MÖ 2. binyıl Anadolu’sunu; Orta Anadolu’da Kızılırmak kavsi içinde Hatti, Hatti’nin kuzeyinde Pala, Kaška, doğuda Azzi Hayaša ve Išuwa, batıda Wiluša, Šeha, Arzawa-Mira ve Anadolu’nun batı kıyıları ile bir kısmı Kıta Yunanistan’da olduğu düşünülen Ahhiyawa, Hatti’nin güneybatısında Pedašša ve Walma, güneyde Kargamış, Kizzuwatna, Tarhuntašša ve Lukka gibi başlıca bölgelere ayırmak mümkündür.

Firavun II. Ramses'in Lahdi Mısır'ın Abydos Kentinde Bulundu

Sorbonne Üniversitesi'nden arkeologlar Krallar Vadisi'nde KV7 olarak adlandırılan bir mezar kompleksinde II. Ramses'in ya da Büyük Ramses'in orijinal lahdini tespit ettiler. Bu mezar, oğullarının mezarı (KV5) ile oğlu ve halefi Merneptah'ın mezarının (KV8) yakınındaydı. Son dinlenme yeri Luksor'un karşısındaki Theban Nekropolü'nde Deir el-Bahari yakınlarındaki TT320 numaralı mezardı.

İnsanın “İnsanlaşması” ve İlk Aletleri

Günümüz verileri ışığında (zoolojik anlamda Memeli’ler sınıfına giren ve Primat’lar takımının bir türü olup) yaklaşık 7-7.5 milyon yıl öncelerinden itibaren “insanlaşma” yönünde, önceleri çeşitli bedensel (biyolojik) ve daha sonraları da zihinsel (kültürel) değişimler geçirmiş olan insanın, doğada yaşayan diğer canlılara kıyasla farklı bir evrimsel geçmişi olması dikkat çekicidir.

Ksenophon’un Karadenizi

MÖ 430 yılında doğan ve yaklaşık MÖ 355 yılı civarında öldüğü kabul edilen, Yunanlı tarih yazarı Ksenophon’un Anabasis (Onbinlerin Dönüşü) adlı eseri, MÖ 401 yılı dolaylarında Pers kralı Artakserkses’in kardeşi Kyros’un, krallığı ele geçirmek amacıyla ağabeyine karşı başlattığı savaşa katılarak paralı Yunan askerlerinden oluşan ordu ile yaptığı uzun ve zorlu yolculuktan derlediği notlarının üzerine kurulu bir eserdir.

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

Karadeniz ve İskitler

Anadolu’da Demir Çağının Avrasyalı Savaşçı-Atlı Göçebelerine ait arkeolojik bulgular arttıkça, bu durumla doğru orantılı olarak yeni görüşler de ortaya çıkıyor. Bugüne değin Kimmerler ile İskitler temelinde incelenen Demir Çağı’nın göçebe kültürüyle ilgili değerlendirmeler, özellikle Kimmerler’in Anadolu’daki varlıkları üzerine başlayan sorunlarla birlikte yeni gelişmeleri de beraberinde getiriyor.

Hellen Düşüncesinde “Teklik İçinde Çiftlik” Kavramının Kökeni Ve Anadolu’daki İzleri

Klasik mitolojide kadın ve erkek cinsiyetinin kusursuz uyumla bütünleştiği o “tek içinde çift” olmuş vücut Hermaphroditos’a aittir. Yaratılış mitoslarına göre ise böylesine bir kusursuzluk her şeyden önce var olan, kozmik yaratılışın başrol oyuncusunda kendini gösterir.

Metropolis’te Bir Bakkha

Ünlü eseri Bakkhalar’da böyle anlatıyor Euripides, coşkulu kadınların hayatını. Özellikle Dionysos festivalinin ilk günlerinde dağlara çıkan kadınlar, içtikleri şarabın da etkisiyle, kendilerinden geçmiş halde ormanlarda koşuyor ve önlerine gelen canlı, cansız her şeyi yıkıp, parçalıyorlardı. Birkaç gün süren bu olaydan sonra evlerine, kocalarının ve çocuklarının yanına dönüyorlardı.

Almanya’da Zengin Hediyelerle Donatılmış 6800 Yıllık Bir Mezar Keşfedildi

Almanya'nın Eichendorf belediyesine bağlı Exing'de yeni bir yerleşim alanı için yapılan inşaat çalışmaları, Orta Neolitik döneme ait dikkat çekici bir mezarı ortaya çıkardı. Bölge arkeoloğu Dr. Florian Eibl, mezarı MÖ 4800 yıllarına tarihlendirdi ve oldukça ilginç bir mezar eşyası koleksiyonuna sahip.

Antalya Kaleiçi Aya Yorgi Kilisesi

Pek çok ulusun bir arada yaşadığı Osmanlı İmparatorluğu, çatısı altındaki ulusları “millet sistemi”ne göre tanımlamıştı. Ana dilleri Türkçe olan Karamanlılar Ortodoks inancına sahip olmalarından dolayı Ortodoks Rum milleti mensubu sayılmışlardı. Bu kadim toplum Orta Anadolu’da Konya, Niğde, Nevşehir, Kayseri, Yozgat, Kırşehir, Isparta, Uşak illeri ile Akdeniz Bölgesi’nde Antalya, Mersin ve Adana dolaylarında yaşamıştı.

Herakleia Pontika ve Akheron Vadisi

Günümüzde Zonguldak ili Karadeniz Ereğli ilçesinin modern yerleşim alanının altında kalmış Herakleia Pontika antik kentinde, tarih boyunca kesintisiz yerleşim devam etmiştir. Antik Çağda Karadeniz’in güney sahillerinin önemli liman kentlerinden biri olmasından dolayı, dönemin tarihçileri, kentin tarihi ve coğrafyası, erken dönem tarihi, bölgede gerçekleşen kolonizasyon hareketleri, kent çevresinde yaşayan halklar ve diğer yerleşimler ile ilgili bilgiler vermişlerdir.

Urartu Kalesi: Körzüt

Van Gölü Havzası, Urartu arkeolojisi açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Çekirdek bölge niteliğinde olan havzada Urartu ile özdeşleşen pek çok yeni özellikle karşılaşılmaktadır. Kuşkusuz Urartu imzalı başkent Tuşpa, barındırdığı potansiyel ile en önemli merkezlerden biridir.

Aktüel Arkeoloji Dergisi 97. Sayı "Ötzi'den Herakles'e"

Anadolu topraklarından çok uzaklarda, yaklaşık 5300 yıl önce Alpler’in zirvesinde gizemli bir cinayet sonucunda hayatını kaybeden bir adam. Doksanlı yılların başında bir grup dağcı tarafından keşfedilen Buz Adam Ötzi’nin mumyası bilim insanlarının hala yıllardır çözemediği sırlar barındırıyor.

Ağlayan Kadınlar Lahdi

Mateme bürünmüş, ağlayan kadınlar ve her kadının yüzünde acı bir ifade… Ölünün arkasından yas tutan bu kadınlar, lahdin sahibinin akrabaları mı, yoksa haremini dolduran kadınlarından bazıları mı? Bu kadınların lahdin içinde yatan kişiyle bağlantısı ne? Bir ihtimal daha… Acaba bu gizemli kadınlar güçlü bir geleneğin devam ettiricileri olan, “para karşılığı tutulan ağlayıcı kadınlar” mı?

Koloni Kentinden İmparatorluk Başkentine İstanbul

Kronik yazarı Eusebios’u dikkate alırsak, İstanbul (Byzantion) MÖ 660 yılında, yani günümüzden yaklaşık 2668 yıl önce kurulmuştu. Ancak Antik Çağ kolonilerinin ya da kent-devletlerinin kuruluş tarihleri kesinlikten uzaktır. Yine de başka tarihsel ve arkeolojik veriler ile birlikte dikkate alındığında, Byzantion’un bir koloni olarak kuruluşunu MÖ 7. yüzyıl içine yerleştirmek yanlış olmayacaktır.

Altıkulaç Lahdi

Persler, MÖ 547/6 sonrası Anadolu’yu tamamen hakimiyetleri altına aldıktan sonra, kendilerine bağlı olan toprakları satraplık merkezlerine ayırarak yönetmeye başlamışlardır. Persli yöneticiler hakimiyetleri altında bulunan halkları, örf, adet ve inançlarına saygı göstererek yönetmişlerdir.

Çin’de İşkenceyle Öldürülmüş Bireylere Ait 2 Bin Yıllık Mezar Bulundu

Oldukça benzer yaralanmalar sergileyen iki antik iskeletin keşfi ilgi çekici bir arkeolojik bulgudur. Günümüzden 2 bin yıl önce yaşamış olan ve birbiriyle ilgisi olmayan bu bireylerin her ikisinin de alt bacak kemiklerinin yaklaşık beşte biri eksikti ve kemik kaybının uzunluğu santimetreye kadar eşleşiyordu. Bu tuhaf tesadüf, bir olay yeri incelemesini andıran şaşırtıcı bir gizem sunduğundan araştırmacıların ilgisini çekmiştir.

Geçmişin Tuvalet Alışkanlıkları ve Latrinalar

Eski çağdaki tuvalet alışkanlıkları binlerce yıllık bir evrimin sonucu olarak günümüzdeki durumuna ulaşmış. Yapılan kazı ve araştırmalar en erken tuvaletlerin mimari bir tasarı olarak MÖ 3. binin başlarına kadar gittiğini gösteriyor. Yeni yapılan araştırmalar sonucunda da bu tarihi daha erkene çekmek mümkün.

Çağlar Boyunca Boncuk

Her kültürde var olan, bölgeden bölgeye, toplumdan topluma değişen zevk ve teknoloji ile çeşitlilik gösteren boncuklar, kimi zaman dinsel bir anlam taşırken, kimi zaman süslenme amacıyla kullanılmış, kimi zaman da zenginliği, gücü ve dolayısıyla da sosyal statüyü ve belli bir sosyal gruba aidiyeti göstermiştir.

Arnavutluk'ta Kapalı Havuzlu Roma Villası Bulundu

Arnavutluk'un Dıraç kentinde yapılan bir kazıda, kapalı bir dalma havuzuna sahip bir Roma villasının kalıntıları ortaya çıkarıldı. Bu, Arnavutluk'ta keşfedilen türünün ilk örneği. Villa imparatorluk döneminde, yani MS 1. ve 4. yüzyıllar arasında inşa edilmiş ve modifiye edilmiştir. Sitedeki faaliyetin zirvesi MS 1.-2. yüzyılda gerçekleşmiş gibi görünmektedir.

Trakyalı Süvari

Küçük yaşlardan itibaren ata binmesini, at üstünde savaşmasını ve mızrak atmasını öğrenen Trak halkı için at ve at kültürü şüphesiz hayatlarında çok önemli bir yer kaplamaktaydı. Zira Traklar da at üzerindeki hünerleri ve savaşçılıklarıyla antik çağda her bölgede ün salmışlardı.

Trajan Sütunu'nun 1911. Yıldönümü

MS 113 yılında dikilen Trajan Sütunu, Roma’da Trajan Forumu’nda yer alır ve Roma İmparatoru Trajan'ın Dacia'daki iki askeri harekatını gösteren kabartmalarla süslenmiş bir hatıra anıtıdır. Bu tür anıtların ilkiydi ve aynı zamanda Roma ordusu hakkında paha biçilemez bir bilgi kaynağıdır. Bu sütun Roma'nın askeri zaferleri ve Roma liderlerini kutlamak için inşa edilen anıtsal mimariye olan sevgisinin kalıcı bir kanıtıdır.

Avusturya’da Sıra Dışı Bir Mezar Keşfedildi: Bir Atla Beraber Gömülmüş Anne ve Kız

Wels'te 20 yıl önce bir mezar keşfedildiğinde, alışılmadık özellikleri nedeniyle buluntunun evli bir çift ve bir attan oluşan erken ortaçağa ait bir çifte mezar olduğu düşünülmüştü. Ancak şimdi en modern arkeolojik teknolojiler kullanılarak gömülenlerin biyolojik cinsiyetleri ve aile ilişkileri netleştirilebildi.

Köpeğini Gezdiren Çocuk Roma Dönemine Ait Altın Bilezik Buldu

11 yaşındaki bir çocuk, İngiltere'nin Batı Sussex bölgesindeki Pagham yakınlarındaki bir tarlada nadir bulunan altın bir Roma bileziği keşfetti. Romalı askerlere kahramanlıklarından dolayı verilen armilla tipi süslü bir bilezik olan ve MS.1. yüzyıla tarihlenen bilezik, 300 yıldan daha eski bir altın obje olarak, bir adli tıp soruşturmasında resmi olarak hazine ilan edildi.

Kibyra Yuvarlak Planlı Çeşme Yapısı (Tholos Nymphaion)

Burdur’un Gölhisar ilçesindeki Kibyra antik kentinde bilimsel kazı çalışmaları 2006 yılında başlatılmış ve halen T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izin ve destekleriyle, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi adına Prof. Dr. Şükrü Özüdoğru başkanlığındaki bir ekip tarafından sürdürülmektedir.

Taş Tepeler – Yeni Bir Hikaye

Taş Tepeler, insanlık tarihindeki büyük dönüşümü ifade eden yerleşik yaşamın başladığı Güneybatı Asya’da, anıtsal mimarisi, görkemli sanatı ve sembolik betimlemeleriyle ayrıcalıklı yeri olan bir bölgeyi yansıtır. Burası Doğu Torosların, Mezopotamya düzlüklerine alçalan eteklerinde, Şanlıurfa’da Harran Ovası’nın etrafını çevreleyen geniş platodur. Milyonlarca yıl süren konar-göçer yaşamdan yerleşik hayata geçen ilk topluluklara ev sahipliği yapan bu coğrafya bir uçtan diğerine 200 kilometrelik bir alana yayılmaktadır.

Anadoluvius Turkae’nin Bulunduğu Çorakyerler Fosil Lokalitesi

Çankırı ili merkezinde yer alan ve dünyada eşine az rastlanır bir zenginlikte olan Çorakyerler fosil lokalitesi aslında 1960’lı yıllarda Maden Tetkik Araştırma Enstitüsü ile Alman Linyit Araştırma Grubunun ortak projesi çerçevesindeki araştırmalar sırasında keşfedilmiş bir alandı.

Zeytinburnu İskeletleri ve Bulunan Lahit

2008’DEN BU YANA İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü ile birlikte çalışıyorum. 2008-2011 yılları arasında özellikle Yenikapı’da Prehistorik Dönem iskeletleri bulunduğunda kaldırılmasına destek olmak için araziye gitmiştim. O zamanlar, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Prehistorya Bilim Dalı ve Bordeaux 1 Üniversitesi Biyolojik Antropoloji Bölümünde doktora çalışmamı yürütüyordum.

İstanbul’umuza Bir Müze Daha Kazandırdığımız İçin Heyecanlıyız

Kazlıçeşme, ismini surların önündeki fetih ordusunun suya ihtiyacı olan askerlerine adeta suyun kaynağını işaret eden kaz sürüsünden almış. Sur dışı olarak burası, fetih sonrasında önce deri işleme, sonra sanayi bölgesi kimliğiyle gelişmiş. İçinde Kazlıçeşme Sanat binasının da bulunduğu alan, 19. yüzyıl ortasında askeri fabrika işçileri için hastane olarak hizmet vermeye başlamış.

Zeytinburnu Mozaikleri ve Buluntuların Önemi

İstanbul için, Türkiye için mozaik sanatı oldukça ilginç bir konu. Dünyanın bu tür en eski mozaik uygulamalarının bazı örnekleri de Türkiye’de, Gordion Yassıhöyük’te karşımıza çıkıyor. Zeminde küçük farklı taşları yan yana dizerek birtakım desenler oluşturmak, çok eski çağlardan beri sevilen bir uygulama. Bizim coğrafyamızda da bunun ilginç örneklerini görebiliyoruz.

Trisagion İkonu, Campus Maritus ve Zeytinburnu’na Dair Küçük Bir Not

Konstantin ile birlikte yeni başkent İstanbul’un inşa sürecinde, Roma topografyası ve mimarisinin taklit edildiği bildik bir konudur. Bu adaptasyon sürecinde sur içindeki düzenlemelerin sur dışındaki alanlarda da yapıldığı, bu bağlamda Yedikule Altın Kapı’dan itibaren Kazlı Çeşme Zeytinburnu ve Bakırköy hattının hem mimari hem de fonksiyon olarak yeniden kurgulanmış olduğu anlaşılmaktadır.

Zeytinburnu Mozaikleri

Zeytinburnu mozaiklerine, yönelik kazı çalışmaları 2017 yılında başlayarak 2021 yılında tamamlandı. Mevcutta Kazlıçeşme Sanat Galerisi olarak kullanılan binanın güçlendirme çalışmaları sırasında mozaiğin bir kısmının keşfedilmesi sonrasında konu hemen Bölge Koruma Kuruluna ve Arkeoloji Müze Müdürlüğümüze intikal etmiştir.

Bir Keşfin Hikayesi

Anadolu toprakları 2023 yılında da birbirinden değerli arkeolojik keşiflerle şenlendi. Dünyanın başka hiçbir coğrafyasında bulunmayan arkeolojik zenginliğe sahip olan ülkemiz, gerçekleştirilen kazılar ve araştırmalarla her geçen yıl daha da önemli bir konuma ulaşmaktadır. Bu yıl, yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırılan pek çok kültür varlığımız,  T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’mızın yürütmüş olduğu çalışmalarla ait olduğu topraklara getirildi.

Tanrı Apollon’a Ait 1800 Yıllık Heykel Başı Keşfedildi

Yunanistan'ın Philippi kentinde MS 2. ya da 3. yüzyılın başlarına ait bir Apollon başı gün ışığına çıkarıldı. Heykel, 2023 kazı sezonunda, 2022'de genç Herakles’in büyük heykelinin bulunduğu Decumanus (şehrin ana güney aksı) ile Egnatia'nın (kuzey aksı) kesiştiği noktada bulundu. Arkeologlar her iki heykelin de aynı anıtsal, zengin bezemeli yapının parçası olduğuna inanıyor.

Devasa Bir Etrüsk Mezarı Keşfedildi

Büyüleyici bir antik uygarlık olan Etrüskler, MÖ 8. ve 3. yüzyıllar arasında bugün İtalya'da Toskana, batı Umbria ve kuzey Lazio olarak bildiğimiz bölgede yaşamışlardır. Tarihçilerin bu ilgi çekici kültür hakkında sahip oldukları sınırlı bilgiye rağmen, Latin edebiyatı onların varlığına dair bazı referanslar sunmaktadır. Ancak Etrüskler hakkındaki temel bilgilerimiz mezarlarındaki arkeolojik keşiflerden gelmektedir.

İkiz Bebekler Kabartmalı Tek Antik Yunan Mezar Steli

Atina Ulusal Arkeoloji Müzesi, antik Yunanistan'dan günümüze ulaşan tek kucakta ikiz bebek oyması olan bir mezar steli parçasını gün ışığına çıkardı. Bir çift kadın elinin kucakladığı mermer bebekler MÖ 4. yüzyıla tarihleniyor ve muhtemelen doğum sırasında ölen bir kadının mezar işaretinin bir parçasıydı.

Antik Dönemde Eğitim

Doğadaki tüm canlılar gibi insanlarda pek çok konuda içgüdüsel olarak hareket etmektedir. Bunun haricinde bazı özel bilgiler ise nesiller boyu aktarılmakta ve devamı sağlanmaktadır. Bilgi ve deneyimin aktarımı konusundaki en becerikli canlı şüphesiz insandır.

Antik Dönemde Müzik Sanatı ve Eğitimi

Müzik, insanoğlunun varlığı ile birlikte var olduğu düşünülen insan hayatının en vazgeçilmez unsurlarından biridir. İlk insanlar yerleşik bir düzene sahip olamamaları sebebi ile avcı toplayıcı özellikleri ile ön plana çıkmıştır. Doğadaki seslerin taklit edilmesi ile başlayan sesli iletişimin daha sonra ilerleme sağlayarak, insan sesinden ilkel çalgılara doğru bir gelişimi desteklediğini söyleyebiliriz.

Antik Roma’da Eğitim

Roma, MÖ 753’te Romulus ve Remus adlı ikiz kardeşlerin kurduğu küçük bir kentten, bir imparatorluğa dönüşmüştür. Bu dönüşümün yalnızca coğrafi olarak değil toplumsal, ekonomik, kültürel, dini alanlarda da yaşanmış olduğu muhakkaktır. Bu bağlamda Roma’nın eğitim alanında geçirdiği önemli değişimlere yakından bakmak neredeyse tüm alanlarda yaşanan değişimin girift bir bütünlük arz ettiğinin fark edilmesini sağlayacaktır.

Antik Yunan Okul Öncesi Eğitiminde Kadının Yeri

Arkaik Dönem öncesini aydınlatan Homeros destanları, Yunan kadın modelini çizmekte, kadınların ev yönetiminden ve çocukların eğitimden sorumlu olduğunu göstermektedir. Kourotrophos denilen çocuk yetiştiriciliği, anneler başta olmak üzere oikos içinde çalışan bakıcı ve sütannelerin (τροφοί) sorumluluğunda olmuştur.

İskenderiye Mekanik Okulu

İnsanın doğayla ilk karşılaşmasının, onun en mutlu anı olmadığını söylemek için elimizde yeterince veri bulunmaktadır. Belki deneyim sonucu olarak değil ama imgelem gücümüzle dünyamızın her zaman bu denli dingin bir doğallığa sahip olmadığını öngörebiliriz. Bu yüzden insanın yeryüzünde belirdiği ilk andan itibaren karşılaştığı olağanüstü belirsizliklerin içerisinde hayatta kalmayı başarmasının büyük zorluğunu hayal edebiliriz.

Milet Okulu

Her geçen gün, gün yüzüne çıkan, yeni bir boyutuyla her defasında yeniden keşfedilen insanlık tarihi, bize aynı zamanda etkileşimin ve iletişimin kadim doğası hakkında da yeni veriler sağlıyor. Tarihin bize uzak olan noktalarından, asılar öncesinden hatta karanlık dönemlerden elimize ulaşan verilerle yine yeniden insanlık tarihine bakma ve ortak mazimizi anlama imkanı yakalıyoruz.

Antik Çağların Eğitimi Bugüne Ne Söyler?

Beşer doğmaktan insan olmaklığa geçişin gizemli bir serüveni vardır. Somut dünyadan, soyut aleme geçişin hikâyesi henüz hiçbir pedagog ya da psikolog tarafından tam anlamıyla açıklanmış değildir. İnsanın bir insan olarak yaşayabilmesi için diğer canlılardan farklı bir yetişme ve büyüme sürecine ihtiyacı vardır. Bu sürecin en temel niteliği, hayatın devamı için bir dizi bilgi ve davranış edinme zorunluluğudur.

Panama’da Altınlarla Süslenmiş Bir Mezar Bulundu

Panama'daki El Caño Arkeolojik Alanı'nda, İspanyol öncesi Coclé kültürüne ait, altın ve seramiklerle zengin bir şekilde döşenmiş yüksek statülü bir adamın mezarı ortaya çıkarıldı. Mezar MS 750-800 yıllarına tarihleniyor ve adak olarak gömülmüş seramik eserlerle dolu.

Hellenistik Dönemin Şair Kadınları

Toplun içinde belirli bir yeri olan ve genelde evde eğitim almak zorunda kalan antik çağın kadınları, Hellenistik Dönem itibari ile özellikle sanatta kendilerini göstermeye başlamışlardır. Beşerî bilimlerde yüksek seviyede eğitim alabilmeyi başarmış soylu kız çocukları yetişkin olduklarında almış oldukları bu eğitimi hayatlarına ve mesleklerine yansıtmışlardır.

Antik Çağlarda Kadın, Doğum ve Hurma İlişkisi

Binyıllardır süre giden kadın ve hurma ilişkisinden yalnızca bir kesit sunmayı hedefleyen bu çalışmanın çıkış noktasını; arkeolojik belleğimize kazınmış bir görsel ile bir mitosun sunduğu detaylar oluşturur. Bununla birlikte görece geri planda kalmış olan bu detaylar bizlere kendi hikayelerinin çok ötesinde derin bir kültürel ve bilimsel ilişkinin de kapılarını aralar.

Roma Şarabının Tadı Nasıldı? Görünüşe Göre Biraz Baharatlı

Günümüz insanlarının bir ya da iki kadeh şaraptan hoşlandığını düşünüyorsanız, Romalıları duyana kadar bekleyin. Şarap içmeyi çok sevdikleri, hatta şarap yapımını izlemenin bir eğlence biçimi olarak görüldüğü biliniyor. Peki Roma şarabının tadı, kokusu ve görünüşü gerçekte nasıldı? Romalıların şarap yapımında kullandıkları kil kapları analiz eden yeni bir çalışma bu sorunun cevabını ortaya çıkarmış olabilir.

Fas Sahilinde 90 Bin Yıllık İnsan Ayak İzleri Keşfedildi

Arkeologlar Fas kıyılarında, Kuzey Afrika ve Güney Akdeniz'de şimdiye kadar keşfedilen en eski insan ayak izlerini ortaya çıkardı. Yaklaşık 90 bin yıl öncesine tarihlenen bu ayak izleri aynı zamanda "dünya çapında Homo sapiens'e atfedilen en eski ayak izleri arasında yer alıyor."

Gizemi Çözülemeyen Kentauros Heykeli

Danimarka'nın Kopenhag kentindeki Ulusal Müze'de, bir zamanlar Atina'daki Akropolis'te bulunan antik Yunan Parthenon tapınağının bir parçası olan mermer bir baş bulunmaktadır. Bu kafa aslında bir Kentauros figürüne aitti ve Yunan mitolojisindeki Lapith'lerin Kentauroslar’a (yarı at, yarı insan olan efsanevi yaratıklar) karşı savaşını tasvir eden bir sahnenin parçasıydı.

İkizlere Hamile Olduğu Keşfedilen Genç Mumya

Mısır'da arkeologlar tarafından keşfedilen, doğum sırasında ölen 14-17 yaşlarındaki genç bir kadına ait mumyalanmış kalıntıların ortaya çıkardığı trajik hikâyenin tamamı. Bulguyu aynı anda hem dehşet verici hem de olağanüstü kılan şey, bir fetüsün plasentanın pelvik bölgede, diğerinin ise göğüste bulunması ve yaklaşık 1.500 yıl önce doğum sırasında çözülmemiş komplikasyonlara işaret etmesidir.

Ortaçağ Mezarında Süslü ve Oldukça Uzun Bir Kılıç Bulundu

İsveç'in batı kıyısındaki liman kenti Halmstad'da, uzun boylu bir adamın kalıntılarını ve uzun bir kılıcı içeren bir ortaçağ mezarı keşfedildi. Kılıç adamın sol tarafına yerleştirilmişti ve mezardaki tek eserdi. İskelet kalıntıları üzerinde yapılan osteolojik incelemeler, adamın en az 1.80 boyunda olduğunu ve kılıcın ahşap kabzası da dahil olmak üzere günümüze ulaşan parçalarının 1.2 metre boyunda olduğunu ortaya koymuştur.

Bir Göktürk Kağanının Yüzünün Tasvir Edildiği Kemer Tokası Keşfedildi

Doğu Kazakistan'da Batı Göktürk dönemine ait bir kurgan ve pek çok yeni eserler tespit edildi. 2021 yılındaki kazılarda Eleke Sazı Kağan kompleksindeki kurgan alanında, Göktürk soyuna mensup olan ve Suyab'taki Türk kağanı adına On-Ok ilini yönetmekle görevlendirilen Tiginin şahsi eşyaları bulundu.

Viking Diş Hekimliği Şaşırtıcı Derecede Gelişmişti

İsveç Göteborg Üniversitesi'nden Carolina Bertilsson ve meslektaşları tarafından 13 Aralık 2023'te açık erişimli PLOS ONE dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, İsveç'teki Vikingler ağrılı diş sorunlarından muzdaripti ve zaman zaman bunları tedavi etmeye çalışıyorlardı.

Çin'de 2 Bin Yıllık Çok İyi Korunmuş Bir Mezar Keşfedildi

Chongqing Kültürel Kalıntılar ve Arkeoloji Araştırma Enstitüsü yaptığı açıklamada, Çin'in güneybatısındaki Chongqing Belediyesi'nin Wulong Bölgesi'nde, Batı Han Hanedanlığı dönemine (MÖ 202-MS 25) tarihlenen ve yılı net olarak kaydedilmiş, iyi korunmuş bir mezar keşfedildiğini duyurdu.

Tepegöz Efsanesinin İlham Kaynağı Neydi?

20 ila 2 milyon yıl önce, Dünya'da dev bir "korkunç canavar" dolaşıyordu. Bilim dünyasında Deinotherium giganteum olarak bilinen bu yaratık, günümüzde yaşayan fillerle aynı sınıfa aitti. Ancak fosilleşmiş kalıntılarının bir zamanlar Cyclops ile karıştırılmış olabileceği ve bunun da efsanenin ortaya çıkmasına neden olduğu öne sürülüyor.

4500 Yıl Önce İspanya’da Yaşayan Kadın İki Kafatası Ameliyatından Sağ Kurtulmuş

İber Yarımadası'ndaki bir Bakır Çağı mezarlığından çıkarılan bir kadın iskeletini inceleyen araştırmacılar, bu kişinin ölmeden önce kafasından iki ameliyat geçirdiğine dair açık ve net kanıtlar keşfetti. Ancak bunlar ciddi ve invaziv cerrahi prosedürler olsa da, kadın bu eski tıbbi tedavilerden kurtuldu ve en azından birkaç ay daha, hatta muhtemelen daha uzun süre yaşadı.

Fosilleşmiş İnsan Dışkıları Bizlere Büyük Bilgiler Bıraktı

Herkes dışkı yapar, ancak bu dışkının sadece bir kısmı fosilleşerek koprolitlere dönüşür. Eski dışkılar kulağa iğrenç gelebilir, sonuçta kim yüzyıllar hatta binlerce yıllık dışkıları kazmak ister ki. Ancak bu dışkılar bilim insanlarına bir veri bereketi sunabilirler.

Almanya’da Yüksek Statülü Bir Çiftin Bin Yıllık Mezarı Keşfedildi

Almanya'nın Saksonya-Anhalt eyaletindeki Eisleben'de 10. yüzyıldan kalma Helfta Kraliyet Sarayı'nın bulunduğu yerde, yüz kemikleri eksik ve kafatası oyulmuş bir kadına ait iskelet kalıntıları ortaya çıkarıldı. Kadının mezarı, kocası olduğu düşünülen yüksek statülü bir erkeğin mezarının yanındaydı. Her iki iskelet de yüzeyin bir metreden daha az altında aynı derinlikte bulunurken, erkeğin kafatası ve yüz kemikleri bozulmamıştır.

Türk Topraklarında 3400 Yıllık Piramit Bulundu

Bu yılın başlarında bilim insanları Kazakistan'da 4 bin yıllık sofistike bir bozkır piramidinin keşfedildiğini bildirmişti. Arkeologlar şimdi de Karaganda bölgesinin Shet ilçesine bağlı Taldy köyünün 13 km doğusunda, Taldy-Nura Nehri'nin yanındaki bir tepede başka bir piramit buldular.

İspanya’da Bir Kuyuda Eşsiz Süslemelere Sahip Sandalet Bulundu

Yaklaşık 2 bin yıl önce Romalı bir adam bir kuyuyu temizlemeye çalışırken sandaletini kaybetti. İyi korunmuş antik ayakkabı Lucus Asturum'da (günümüzde İspanya'nın kuzeyindeki Asturias'ta bulunan Lugo de Llanera) yapılan arkeolojik kazılar sırasında keşfedilmiştir.

Bir Parşömen Üzerinde Yapılan Çalışmaya Göre, Eski Mısır'da Bugünkünden Çok Daha Fazla Zehirli Yılan Vardı

Eski uygarlıkların yazılı kayıtları, birlikte yaşadıkları hayvanlar hakkında bize ne kadar şey söyleyebilir? Environmental Archaeology'de yayınlanan ve eski bir Mısır papirüsünde tanımlanan zehirli yılanlara dayanan son araştırma, düşündüğünüzden daha fazlasını ortaya koyuyor.

Kazlıçeşme Sanat’ta Üç Açılış Birden Gerçekleşti

2015 yılında Eski Zeytinburnu Belediye Başkanlık Binası’nda başlayan restorasyon çalışmaları sırasında bulunan Geç Roma – Erken Bizans Dönemine ait mozaik yapısı müzeye dönüştürüldü. Zeytinburnu Mozaik Müzesi, ‘Fahreddin Paşa, Medine Müdafii’ Sergisi, sosyal tesis Mozaik Kafe Restoran’ın açılışı TBMM Başkanı Prof. Dr. Numan Kurtulmuş’un katılımlarıyla gerçekleşti.

İsviçre’de Tunç Çağı Takı Seti Bulundu

Arkeologlar, kuzeydoğu İsviçre'nin Thurgau kantonundaki Güttingen'de yeni sürülmüş bir havuç tarlasında bir dizi Tunç Çağı kadın takısı ortaya çıkardı. MÖ 1500 yıllarına tarihlenen set, tunç çivili disklerden yapılmış bir kolye, iki spiral parmak yüzüğü, toplu iğne başı büyüklüğünde yüzden fazla kehribar boncuk ve tunç ve altın tel spiraller içeriyor.

Neandertallerin Mağara Aslanlarını Avladığına Dair Kanıtlar Bulundu

Üst Paleolitik Çağ boyunca aslanlar Paleolitik sanatta önemli bir tema haline gelir ve antropojenik faunal topluluklarda daha sık görülür. Bununla birlikte, daha erken dönemlerde homininler ve aslanlar arasındaki ilişki yeterince bilinmemekte ve öncelikle türler arası rekabet olarak yorumlanmaktadır.

Estonya’da Bir Viking Yerleşimi ve Çok Sayıda Mezar Açığa Çıkartıldı

Estonya, Lääne-Viru İlçesi, Viru-Nigula'da planlanan yol çalışmaları öncesinde yapılan arkeolojik kazıda, kilise duvarının yakınında insan kemikleri bulundu. Arkeolojik çalışma, araştırmacıların mezarlık ve kilisenin ortaçağ döneminde daha eski bir yerleşim yeri üzerine inşa edildiği yönündeki önceki hipotezlerini doğruluyor.

İtalya Tusculum’da 2 Bin Yıllık Muhteşem Bir Mermer Heykel Bulundu

İspanya Roma Tarih ve Arkeoloji Okulu'ndan (EEHAR) arkeologlar, Roma'nın 24 kilometre dışındaki Tusculum antik kentinde olağanüstü bir mermer kadın heykeli ortaya çıkardılar. Heykel gerçek boyutlarında olup başı ve bazı kolları eksik, ancak kusursuz beyaz Parian mermeri ve oyma kalitesi olağanüstü.

Roma Dönemine Ait Kafatası Tümörü Tespit Edildi

Centro Nacional de Investigación sobre la Evolución Humana'daki (CENIEH) multidisipliner bir ekip, Virtual Archaeology Review dergisinde İber Yarımadası'ndaki bir kafatasında bulunan Roma dönemine ait bir meningioma (kafatası tümörü) üzerine bir makale yayınladı. Bu kafatasının bulunması, aynı kişideki kafatası lezyonlarının belirtileriyle birlikte, geçmiş nüfusların sağlığı hakkında yeni veriler sunuyor.

Neandertaller Gibi Soyu Tükenmiş Kuzenlerimizin DNA'sını Taşıyoruz

Neandertaller gibi eski insan kuzenlerimiz ve Denisovalılar olarak adlandırılan diğerleri, bir zamanlar erken Homo sapiens atalarımızla birlikte yaşadılar. Birbirlerine karıştılar ve çocuk sahibi oldular. Yani onların bir kısmı asla kaybolmadı - genlerimizde var. Ve bilim, bunun bizi ne kadar şekillendirdiğini ortaya çıkarmaya başlıyor.

Polonya’da Roma Dönemi Bir Mezarda Bulunan Kaplumbağanın Sırrı Ne?

Kuzey Polonya'daki antik bir mezarda bulunan, Avrupa gölet kaplumbağasının kalıntıları, MS 1. ve 5. yüzyıllar arasında Barbaricum'da (yani Roma İmparatorluğu'nun dışında) yaşayan Gotik ve diğer Cermen halklarıyla ilişkili bir Roma Demir Çağı kültürü olan Wielbark kültürüne yeni bir ışık tutabilir.

Avcı-Toplayıcılar Tarafından Kayalara Oyulmuş Binlerce Yıllık İnsan ve Hayvan Ayak İzleri

Bugün Namibya'da bulunan tarih öncesi avcı-toplayıcı kaya sanatçıları, insan ve hayvan izlerini o kadar ayrıntılı bir şekilde işlediler ki, günümüzün yerli iz sürücüleri hangi hayvanların izlerini tasvir ettiklerini, hayvanların genel yaşını ve cinsiyetini belirleyebildiler. Almanya'daki Friedrich-Alexander Erlangen-Nürnberg Üniversitesi’nden Andreas Pastoors ve meslektaşları bu bulguları yeni bir çalışmada rapor ettiler.

Paleolitik Av Silahlarının Evrimi

Tel Aviv Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nde yapılan yeni bir çalışma, insan beslenmesinin dayandığı büyük avların yok olmasının, tarih öncesi insanları küçük avları avlamak için gelişmiş silahlar geliştirmeye zorladığını ve böylece evrimsel adaptasyonları tetiklediğini ortaya koydu.

Alaska’da Keşfedilen 3 Bin Yıllık Dokuma Eserler

Alaska'nın Kodiak Adası'ndaki Karluk Gölü kıyısında atalardan kalma bir sod evinin kazıları sırasında arkeologlar, 3 bin yıllık olduğu tahmin edilen dokuma eserlerin nadir parçalarını ortaya çıkardılar.

Multidisipliner Ekip Geç Tunç Çağı Kremasyon İşleminin Ayrıntıları Ortaya Çıkarıyor

Ölü yakma işlemlerinin (kremasyon) arkeolojik incelemesinde, örneğin ölüm yaşını veya cinsiyeti güvenilir bir şekilde belirlemek için ölen kişi hakkında ayrıntılı bilgi edinmek genellikle zordur. Bu durum, özellikle ölü kalıntılarının genellikle önce odun yığınları üzerinde yakıldığı ve ardından çömleklerde (urne) toplandığı Geç Tunç Çağı araştırmaları için büyük bir engel teşkil etmektedir.

Syedra Antik Kentinde İkinci Kez Nike Heykeli Bulundu

Geçtiğimiz günlerde Syedra antik kenti, sütunlu caddenin batı bölümünde, o dönemin önemli kişilere yapılan mezar binası altında gerçekleştirilen kazılarda 35-40 parçadan oluşan bir Nike (Zafer Tanrıçası)  heykeli gün yüzüne çıkartılmıştı.

Pompeii Kurbanlarının Pek Çoğunun Havasızlıktan Öldükleri Anlaşıldı

Arkeologlar, kimyagerler ve çevre bilimcilerden oluşan çok kurumlu bir ekip, MS 79'daki Pompeii patlamasının kurbanları üzerinde taşınabilir X-ışını floresanı kullanarak bu kişilerin muhtemelen havasızlıktan öldüğünü tespit etti. Grup sonuçlarını PLOS ONE dergisinde yayınladı.

Magnesia Antik Kenti'ndeki Zeus Tapınağı'nda "Sunak" Keşfedildi

Aydın ili Germencik ilçesindeki Magnesia Antik Kenti'nde, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarında yeni bir bulguya ulaşıldı.

8 Bin Yıllık Çocuk Mezarında Bulunan Taş Boncuklardan Oluşan Kolye Yeniden Birleştirildi

Çeşitli Avrupa ülkelerinden araştırmacılardan oluşan bir ekip, tahrip olmuş bir Neolitik kolyeyi özenle yeniden birleştirdi. Boncuklar, Ürdün'ün güneyindeki ünlü Ba'ja arkeolojik alanında bulunan 8 bin yıllık bir çocuk mezarından çıkarılmıştı. Yeni analizler Neolitik kültürün ticaret, sanat ve sosyal karmaşıklıklarına dair büyüleyici bilgiler ortaya çıkardı.

Değirmenin Serüveni

İnsanlık tarihinin dönüm noktalarından olan tarım devrimi, pek çok teknolojik gelişimi de beraberinde getirmiştir. Başta buğday olmak üzere tarım ürünlerinin toplanması ve sonrasında tüketime hazır hale getirilmesi için taş alet teknolojisinde yeni materyaller ortaya çıkmıştır.

Antik Dünyada Büyü ve Büyü Ritüelleri

“…ve on üç bakır iğne al. İkisini kulaklara, ikisini gözlere, birini ağzına, ikisini göğüslerle karın arasındaki kısma ve birer tanesini ellere, iki tanesini cinsel organa, iki tanesini ayak tabanlarına batır. Her birini batırırken ‘onun vücudunu böyle iğneliyorum ki kimseyi değil de yalnız beni hatırlasın, beni düşünsün’ de.”

Değirmen ve Bordo

Değirmen Kültürü, insanlığın faydacı ve pratik felsefesinin doğa ile ilişkisine kadar uzanan mekânsal konuların sonucudur. Doğal olarak dinamik akış içeriğine sahiptir. Döngüsel süreç, felsefi değerden bağımsız olmayan şeylerle ilgilidir.

Dönen Çarklar ve Dönüşen Emek: Değirmen Manzaralarında Kadın İmgesi

Endüstri öncesi üretimde, değirmenler doğa ve insan bedeninin fiziki ihtiyaçları arasında bir katalizör görevi görmekteydi. Su ve yel/rüzgâr gibi doğa parçalarının itici kuvveti ile dönen çarkların, birtakım maddeleri öğütmek, parçalamak üzere ezici bir kuvvete kavuşumunu sağlayan değirmen, bir imge olarak 17. yüzyıl itibariyle resim sanatında pitoresk bir görüntüye kavuşturulmuştur.

Sesli Mimari: Köy Değirmenleri

Köy değirmenlerinin tarihine baktığımızda, binlerce yıllık bir geçmişe sahip olduğunu görmekteyiz. Doğanın gücüyle çarklarını döndüren değirmen yapıları, kırsal alanlarda üretimin yaşam kaynağını oluşturmuştur. Antik çağlardan itibaren tahıl işleme ihtiyacı, değirmenlerin ortaya çıkmasına neden olmuş, insanlar ilk olarak tarım ürünlerini öğütmek ve un elde etmek için değirmenleri kullanmaya başlamışlardır.

Tarımın Geçmişinde Değirmenler ve Değirmenlerin Günümüzdeki Önemi

Kırsal mirasımızın en önemli maddi kültür belgelerinden biri, halk mimarisi örneklerinden olan “Su Değirmenleri” dir. Kırsal alanda üretilen ve kır insanının temel besin kaynaklarından olan mısır ve buğdayın öğütülmesi yanı sıra; beslediği hayvanlarının yiyeceği olan tahıl türlerinin öğütülmesinde de su değirmenlerinden yararlanılır. İnsanın hem kendisi ve hem de beslediği hayvanlarının besin teminine yönelik bu gereklilik, su değirmenlerini yıllar boyunca yaşantımızın vazgeçilmez aracı haline getirmiştir.

Türk Halk Türkülerinde Değirmen Motifi ve Değirmenci Türküleri

Halk hayatının ve kültürünün her türlü görünümlerini yansıtan türküler, esas olarak aşk, ayrılık, gurbet, yiğitlik, ölüm konuları üzerine yakılmıştır. Bu özellikleriyle türküler, belirli bir sonu olan bir olayı daha fazla anlatırlar. Sonu ayrılık veya ölüm ile biten hazin bir aşk öyküsü, türkülerin en tipik konusudur. Bu durum Türk halk türküleri için olduğu kadar Avrupa kültürlerine özgü halk türküleri için de geçerlidir.

Antik Dönemde Öğütme Teknolojisi

Beslenme kültürü, insanoğlunun yaşamı için gerekli olan besin maddelerinin alımının ötesinde, hangi bitki ve hayvan türlerinin tüketildiği, bu türlere nasıl ulaşıldığı, bunların ne tür işlemlerden geçirilerek tüketilmeye hazır bir duruma getirildiği, bu işlemlerin hangi aşamaları ve teknolojileri (alet-yöntem) kapsadığı, daha da ötesinde bunların nasıl bir organizasyon içerisinde ve ne tür ortamlarda gerçekleştirildiği gibi geniş bir anlam içermektedir.

Eski Önasya’da Büyü Ritüelleri

Eski toplumlar kendilerini kirlilik, şiddet, korku, doğal afetler, doğaüstü varlıklar ve hastalıklar gibi kötü olaylardan korumak için tanrılarla iletişim kurmaya yönelik ritüeller uygular. Önceden belirlenmiş kurallara göre yapılan uygulamalar çivi yazılı tabletlerde de anlatılır. 

Gazze’de Roma Dönemine Ait 125 Mezar Keşfedildi

Filistin Eski Eserler Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, geçen yıl Gazze'de keşfedilen 2 bin yıllık bir Roma mezarlığı üzerinde çalışan arkeologlar, çoğunun iskeletlerinin büyük ölçüde sağlam olduğu en az 125 mezar ve iki nadir kurşun lahit bulduğunu bildirildi.

Prehistorik Kaya Sanatı Tırmanma Hakkında Önemli Detaylar Sunuyor

Cambridge Arkeoloji Dergisi’nde yayınlanan bir çalışmaya göre, İspanyol Levanten kaya sanatı doğu İspanya topluluklarının tırmanma konusunda nasıl uzmanlık geliştirdiğini ve uzman ekipman kullanımıyla ilişkili riskleri en aza indirmek için nasıl önlemler aldığını gösteren birer delil niteliğinde.

Mağarada Bulunan Kafatasları ve Kandiller, Roma Döneminden Kalma Bir Büyücülük Uygulaması mı?

Biri İsrail Eski Eserler Kurumu'ndan, diğeri Bar-Ilan Üniversitesi'nden bir çift arkeolog, İsrail'deki bir mağarada Roma dönemi büyücülük uygulamalarına dair kanıtlar buldu. Eitan Klein ve Boaz Zissu, Harvard Theological Review dergisinde yer alan çalışmalarında, son 14 yılda Te'omim Mağarası'ndan çıkarılan eserleri incelediler.

And Dağlarındaki Gizemli Kapı Bir Geçit mi?

And Dağları'ndaki neredeyse dikey bir vadinin yarısında, birileri dağın yamacına ters V şeklinde bir giriş oymuş. Ardından ana kayayı büyük bir hassasiyetle keserek hiçbir yere çıkmayan sığ bir kapı oluşturmuşlar; aynı tasarım antik İran ve Mısır'da da görülüyor. Daha sonra mavi taştan bir çıkıntıya üç niş içeren ek bir sunak oymuşlar.

Celile'deki Arkeolojik Kazıda Ortaya Çıkarılan 1600 Yıllık Mozaik Panel

Chapel Hill'deki North Carolina Üniversitesi profesörü Jodi Magness liderliğindeki uzman ve öğrencilerden oluşan bir ekip, İsrail'in Aşağı Celile bölgesindeki antik bir Yahudi köyü olan Huqoq'taki Geç Roma (MS 400 civarı) sinagogunda muhteşem bir mozaik panel ortaya çıkardı. Mozaik bağışçılarını veya sanatçılarını tanımlayan panel, ana girişin hemen içindeki zemini süslüyor.

İspanya’daki Bakır Çağı Mezarının Gizemi Çözüldü

Artık "Fildişi Kadın" olarak anılan kişi, fildişi dişler, yüksek kaliteli çakmaktaşı, devekuşu yumurtası kabuğu, kehribar ve kaya kristali bir hançer de dahil olmak üzere bölgedeki en büyük nadir ve değerli eşya koleksiyonuyla dolu bir mezara gömülmüştür. Bu bulgular, kadınların bu antik toplumda sahip olabileceği yüksek statüyü ortaya koymaktadır.

Roma’da Mermer Heykel Başı Bulundu

Arkeologlar, Roma’nın Piazza Agusto Imperatore’sinde Tiber nehri boyunca uzanan Via di Rıpetta’nın köşesinde gerçekleştirdikleri arkeolojik kazılar sırasında mermer bir heykele ait başı ortaya çıkarttılar.

Antik Kaya Gravürleri İnsan Kültürlerine Dair İlgi Çekici Bilgiler Sunuyor

Arkeolog, sanatçı ve bilgisayar programcısından oluşan multidisipliner bir ekip tarafından yürütülen çığır açıcı bir çalışma, antik kaya gravürleri ve antik gravürcüler tarafından kullanılan teknikler hakkında yeni bilgiler ortaya çıkardı.

Sicilya'da 2 Bin Yıllık Sunak Bulundu

Yerel yetkililer yaptıkları açıklamada, İtalya'nın Sicilya adasındaki Segesta arkeolojik alanında 2 bin yıldan daha eski bir tarihe ait, aile ibadeti için kullanılan antik bir sunak bulunduğunu söyledi.

Efsaneden Gerçeğe: Güney Afrika'daki Tek Boynuzlu Atlar

Tek boynuzlu yaratıklar dünyanın dört bir yanındaki mitlerde bulunur. Farklı kültürlerdeki tek boynuzlu atların birbirleriyle çok az ilgisi olmasına rağmen, Avrupa düşüncesinde birden fazla çağrışımları vardır.

Arkeolojik Bir İlk: Roma Dönemine Ait Amfora Parçaları Üzerinde Virgilius'un Bir Şiiri Tespit Edildi

Güney İspanya'da 1.800 yıl öncesine, Roma dönemine tarihlenen bir zeytinyağı amforası parçası arkeoloji camiasını hayrete düşürdü. Betica bölgesindeki maden arama çalışmaları sırasında topraktan çıkarılan parçanın üzerinde yazılı bir metin bulundu ki bu kendi başına pek de alışılmadık bir durum değil. Ancak bu sıradan bir yazıt değildi. Ünlü Romalı yazar Virgilius'dan bir alıntıydı ve Virgilius'un sözleri ilk kez bir zeytinyağı amforası üzerinde bulundu.

Moğolistan’da Bulunan 42 Bin Yıllık Bu Taş Kolyenin En Eski Fallus Olduğu İddia Ediliyor

Kısa bir süre önce Moğolistan'daki bir alanda küçük ve belki de dikkat çekici olmayan bir kaya keşfedildi. Tartışmalı bir şekilde 42 bin yıl öncesine tarihlenen bu buluntu, bir bilim insanı tarafından dünyanın en eski işlenmiş fallus biçimli eserlerinden biri olarak sunuldu. Ancak herkes ikna olmuş değil.

43. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu Ankara’da Gerçekleştirilecek

43. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, Ekim ayında, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi'nde gerçekleştirilecek. Sempozyuma ilişkin, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Rektörlüğü ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü arasında işbirliği protokolü imzalandı.

Seyitömer Höyük’de Deprem İzleri

Seyitömer Höyük, Kütahya ilinde bulunan ve belli aralıklarla uzun süreli kazısı yapılan önemli bir yerleşim yeridir. İçbatı Anadolu’nun tarihsel gelişimi için önemli bir stratigrafi sunan höyükte 5 mimari tabaka tespit edilmiştir. Roma, Hellenistik, Akhaemenid, Orta Tunç ve Erken Tunç Çağı kültürlerine ait yerleşimlerin tespit edildiği höyükteki kazı çalışmalarına 2022 yılında son verilmiştir.

Yukarı Dicle Havzasında Meydana Gelen Depremlerin Arkeolojik Kanıtları

Arkeolojik kazılarda açığa çıkan yapı kalıntıları farklı etmendenler dolayı farklı tahribat özellikleri gösterir. Terk edilmiş ve hava koşullarına açık kalmış yapılar zamanla rüzgâr, yağmur gibi etkenlerle aşınır.

Arkeoloji: Levant Koridoru ve Deprem

6 Şubat 2023’te gerçekleşem ilki 7.7, ikincisi 7.6 şiddetindeki Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem, 10 ili kapsayan çok geniş bir coğrafyada büyük yıkımlara ve can kayıplarına neden oldu. Ne yazık ki yitip giden binlerce hayat gibi önemli kültür varlıkları da bu depremin yıkıcılığından nasibini aldı.

Antakya’da Yaşanan Yıkıcı Depremler

Antakya’nın içinde yer aldığı coğrafya tarih boyunca depremlerin yıkıcı tahribatına maruz kalmıştır. Antik kaynaklar, arkeolojik ve jeolojik araştırmalar bu coğrafyanın bölgenin depremle olan mücadelesine tanıklık etmektedir.

Türk Müzeciliği ve Deprem

Türk müzeciliği iki asra yaklaşan tarihinde birçok afetle ve olağanüstü durumla karşılaşmıştır. 06.02.2023 tarihinde meydana gelen ve on bir vilayeti etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremler ise Türk Müzeciliği için yeni ve en son sınav olmuştur.

Yedi Uyurlar Efsanesi Hakkında Bir Sentez Denemesi

Yedi Uyurlar Mağarası Kur’an’da 18. Kehf (=Mağara) Sûresi’nin 17. âyetinde geçer. Burada bahis konusu gençlerin isimleri verilmemiştir. Uyku süresi 300 yıl + Şemsî – Kamerî farkı 9 yıl = 309 yıl olarak geçiyor. Olayı rivâyet edenlerden İbn Abbas” gerçek süreyi yalnız Allah bilir” demektedir. Gençlere “Ashâb-ı Kehf = Mağara Yarânı” adı verilmiştir. Târih eserleri ve tefsirlerde çeşitli rivâyetler vardır ve gençlerin isimleri de farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır.

Tarihöncesi Çağlar’dan İlk Devletlere Hukuk

 “Nerede toplum, orada hukuk…”

Bu cümleye yer vermeyen bir hukuk kitabı bulmak zor. Burada kasıt, insanların oldum olası tek başına değil ancak toplum halinde yaşayabilmesi ve bunun da belirli kuralları zorunlu kılması. İlla modern anlamda yazılı hukuk sistemi gerekmiyor bir düzen kurmak ve korumak için. Her toplum kendi kural ve yaptırımlarına sahiptir nihayetinde.

Balıklıgöl Heykeli

Literatürde "Urfa Adamı" olarak da bilinen Balıklıgöl Heykeli'nin  "erkek cinselliğini sembolize ettiği" yaygın bir kanı. Bu yorumun en temel nedeni, çağdaşları Göbeklitepe ve Karahantepe'de de rastlanan fallus sembolizminin zamanla Mezopotamya'da şekillenecek "babatanrı" anlayışına giden sürecin ilksel işaretleri olduğu şeklindeki varsayım. Ne var ki, döneminin koşulları ışığında yakından bakıldığında, heykelin pekâlâ farklı yorumlara açık olduğu söylenebilir.

Karahantepe

Günümüzün iklim koşulları 12 bin yıl önce son buzul çağının bitmesiyle oluşmaya başlamıştır. Bu yeni koşullar Özellikle Anadolu’da daha önce hiç olmadığı kadar bereketli bir ortam sağlamıştır. Bunun sonucunda milyonlarca yıldır devam eden avcı toplayıcılığın yerini yavaş yavaş yerleşik yaşam almıştır. İlginçtir ki yakın zaman kadar ilk yerleşik toplumlarının ilkel ve zor koşullarda yaşadığı düşünülürdü. Ama artık onların oldukça gelişmiş ve karmaşık sosyal yapılara sahip olduklarını biliyoruz. Bunun en iyi örneklerinden biri Göbeklitepe’dir.

İlksel Şamanın Kim’liği: Yaşlı-Kadın?

Üst Paleolitik göçer avcı-toplayıcılardan çoban kandaşlara kadar uzanan çeşitli toplumların ana kurumu olan şaman(izm), bilinmezliklerle dolu doğa içindeki yaşamın belirli bir düzen içinde sürdürülmesi açısından merkezi bir öneme sahipti. Günümüzdeki anlamıyla “iktidar”ın maddi koşullarının olmadığı zaman-mekânlarda elde edilen bu “kamusal” rol ve işlevin kim(ler) tarafından inşa ve temsil edildiği epey tartışmalı bir konudur.  Bu kısa yazıda, ilksel şamanın büyük olasılıkla yaşlı kadınolması gerektiği ve bunun da göçer avcı-toplayıcı yaşam, üretim ve örgütlenme biçiminden kaynaklanan nedenleri olduğu iddia edilecektir.

EN ÇOK OKUNANLAR

Altınlarla Donatılmış Trakyalı Savaşçı Mezarı Bulundu

Arkeologlardan oluşan bir ekip, Bulgaristan'ın Topolovgrad kenti yakınlarındaki Kapitan Petko Voyvoda köyünde çok heyecan verici bir keşifte bulunarak, Trakyalı bir savaşçının mezarını ve altından oluşan pek çok eseri ortaya çıkardı.

Tarlada Yürüyüş Yapan Kadın 2150 Gümüş Sikke Buldu

Prag'ın güneydoğusundaki Kutnohorsk kentinde tarlada yürüyüş yapan bir kadın, çiftçilik faaliyetleri sırasında yüzeye çıkan birkaç gümüş sikkeye rastladı. Çek Cumhuriyeti'nde şimdiye kadar bulunan en büyük erken ortaçağ sikke istifini açığa çıkardığının farkında değildi.

SON İÇERİKLER

Bazı Hayvanlar Fosilleşirken Diğerleri Neden Yok Oldu?

Neden eski çağlardan kalma bazı hayvanlar fosil haline gelirken, diğerleri hiçbir iz bırakmadan ortadan kayboldu? Lo...

İyi Şekilde Korunmuş Nadir Bir Roma Kireç Ocağı Bulundu

Arkeologlar, “son derece iyi korunmuş” bir eserin eski bir Roma yerleşiminde bulunan ilk örneği olabileceğini s&o...

Roma Dönemi Bir Mezarda Bulunan Aslan Başlı Kulplar

2018 yılında, İsrail'in güneyindeki antik Roma dönemi yerleşim yeri Khirbat Ibreika'da yapılan bir kurtarma kazısı, ger&...